Δυτική Εσωτερική Παράδοση

Το Ηθικό Τρίγωνο (Χέσεντ – Γκεβούρα – Τίφαρετ)

Ερευνώντας τη φύση του κεντρικού Τριγώνου του Δένδρου της Ζωής, που αποτελείται από τα Σεφιρόθ Χέσεντ, Γκεβούρα και Τίφαρετ.

Μέσα στον απέραντο, αέναο ωκεανό αρμονίας του Ανεκδήλωτου έλαβε κάποτε χώρα η Εκδήλωση, όταν τα «ρεύματα» της ζωής και της συνείδησης εστιάστηκαν στο Κέτερ. Οι δυνάμεις του Ανεκδήλωτου εξακολουθούν να αναβλύζουν διαμέσου του Κέτερ, συντηρώντας τα πάντα και εμποτίζοντάς τα με την ενότητα του ενός σκοπού. Στη συνέχεια οι δυνάμεις αποκτούν κίνηση και εκδηλώνεται το Χόχμα, η αρσενική αρχή του Σύμπαντος, ο Ουράνιος Πατέρας, η καθαρά θεληματική όψη της ζωής. Το Χόχμα είναι διεγέρτης και αίτιο κάθε δράσης και κίνησης στο εκδηλωμένο Σύμπαν. Καθώς οι ελεύθερες γραμμές δράσης του Χόχμα αλληλεπιδρούν δημιουργούνται «σταυροδρόμια» ενεργειών και διαμορφώνεται η πλέον αρχετυπική και αφηρημένη όψη της μορφής στο φυσικό επίπεδο του Κόσμου. Έτσι αναδύεται το Μπίνα, η θηλυκή αρχή του Σύμπαντος, η Ουράνια Μητέρα, που συγκρατώντας την ορμή των δυνάμεων του Χόχμα τις διαχειρίζεται και τους επιτρέπει διαμέσου του περιορισμού να γίνουν γόνιμες και δημιουργικές.

Με την ολοκλήρωση του Ουράνιου Τριγώνου των Κέτερ, Χόχμα και Μπίνα οι αναβλύζουσες ενέργειες, ακολουθώντας την πορεία της Αστραπής, διέρχονται από την ΄Aβυσσο και από την αόρατη Σεφίρα Ντάατ που υπάρχει σε αυτή την περιοχή. Η Άβυσσος αναφέρεται στην κατάσταση συνείδησης που αναδύεται όταν πραγματοποιείται μια μεταστροφή στον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Για την ακρίβεια, αναφέρεται σε ένα μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο ένας τρόπος αντίληψης έχει χαθεί χωρίς ωστόσο να έχει αναδυθεί ακόμη ένας νέος τρόπος. Σε αυτό το στάδιο η ύπαρξη δεν έχει που αλλού να στραφεί παρά μόνο στη δική της υπόσταση και για αυτό εισέρχεται σε μια κατάσταση βαθιάς περισυλλογής, αλλά και αφιέρωσης σε κάτι που είναι αδιόρατα αισθητό αλλά μη ορατό ακόμη. Κυριολεκτικά μοιάζει με τον οδοιπόρο που πρέπει να βαδίσει με εμπιστοσύνη επάνω στο κενό.

Το Ντάατ αποτελεί ένα είδος μεταβατικού σταθμού μέσα στην ΄Aβυσσο και σηματοδοτεί το σημείο αναστροφής στην πόλωση της συνείδησης. Εδώ πραγματοποιείται μια μετατόπιση της συνείδησης από τα αφηρημένα και άμορφα επίπεδα του Ουράνιου Τριγώνου στα μορφικά επίπεδα του Δένδρου. Αντιστρόφως, κατά την άνοδο στο Δένδρο, η συνείδηση που προσεγγίζει το Ντάατ μετατοπίζεται από τα μορφικά επίπεδα και πολώνεται στα επίπεδα της καθαρής ενέργειας των τριών Ουράνιων Σεφιρόθ.

 

Το Ηθικό Τρίγωνο

Καθώς πραγματοποιείται το πέρασμα της Αβύσσου, οι δυνάμεις της ζωής και της συνείδησης εκφράζονται με πιο συγκεκριμένο τρόπο και οργανώνονται σε πιο απτές και σύνθετες δομές. Έτσι σχηματίζονται διαδοχικά τα Σεφιρόθ Χέσεντ και Γκεβούρα, που βρίσκουν τη σύνθεσή τους στη συνέχεια στη Σεφίρα Τίφαρετ. Αυτά τα τρία Σεφιρόθ σχηματίζουν τη δεύτερη τριάδα του Δένδρου της Ζωής, που αποκαλείται Ηθικό Τρίγωνο.

Στο Χέσεντ οι ενέργειες οργανώνονται σε ένα λειτουργικό σύνολο, το οποίο βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τις αρχέτυπες ιδέες του Ουράνιου Τριγώνου. Ένα ενδεικτικό σύμβολο για τη δράση του Χέσεντ είναι ο εστεμμένος βασιλιάς - κυβερνήτης, ο οποίος διαχειρίζεται και οργανώνει με δημιουργικό τρόπο την επικράτεια του βασιλείου του. Από το Χέσεντ στη συνέχεια εκπορεύεται το λειτουργικό του αντίθετο, η συμπληρωματική του όψη, που είναι το Γκεβούρα. Εδώ ο γαλήνιος κυβερνήτης μετατρέπεται σε θαρραλέο πολεμιστή, που μάχεται για να υπερασπίσει την ακεραιότητα του βασιλείου του από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους. Θα πρέπει να επισημανθεί πως καμία από αυτές τις δύο όψεις δεν μπορεί να είναι λειτουργική δίχως την ύπαρξη της άλλης. Χωρίς την οργάνωση του Χέσεντ δεν μπορεί να υπάρξει βασίλειο για να το υπερασπιστεί ο πολεμιστής και χωρίς την παρουσία του πολεμιστή και της περιφρούρησής του το βασίλειο σύντομα θα διαλυθεί και θα εκφυλιστεί από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς.

Αυτή ακριβώς η δημιουργική σύνθεση των όψεων του Χέσεντ και του Γκεβούρα εκφράζεται τελικά στη Σεφίρα Τίφαρετ, όπου πλέον το βασίλειο λειτουργεί με πλήρη αρμονία. Εδώ ο βασιλιάς δεν νομοθετεί απλά, ούτε απλά μάχεται για το λαό του. Εδώ ο βασιλιάς έχει γίνει ένα με το λαό του, έχει χάσει - θυσιάσει την ατομική του υπόσταση και έχει ταυτιστεί με το σύνολο της ζωής. Ο ίδιος πλέον αποτελεί την καρδιά του βασιλείου του και την πηγή της ύπαρξης και συντήρησης αυτού. Στο Τίφαρετ το βασίλειο δεν υπάρχει απλά, ούτε μόνο παλεύει για την επιβίωσή του, αλλά ευημερεί, δημιουργεί και ακτινοβολεί προς τα έξω, όπως ακριβώς ένας ήλιος.

Θα πρέπει να επισημανθεί πως σε ότι αφορά τη διαίρεση του Δένδρου σε Τρίγωνα, ενώ το Ουράνιο Τρίγωνο αναφέρεται στο Πνεύμα του ανθρώπου, το Ηθικό Τρίγωνο αναφέρεται στον Ανώτερο Εαυτό ή Ψυχή. Μετά το Ηθικό Τρίγωνο ακολουθεί η τετράδα των Σεφιρόθ Νετζά, Χοντ, Γεσούντ και Μαλκούτ, που αποτελεί την Προσωπικότητα του ανθρώπου, η οποία είναι το εργαλείο μέσω του οποίου η Ψυχή εργάζεται στην Ύλη. Ο διαχωρισμός σε Πνεύμα, Ψυχή και Προσωπικότητα γίνεται για λόγους κατανόησης. Εξάλλου η ζωή αποτελεί στην πραγματικότητα μια ενότητα. Υπό αυτή την οπτική, η Ψυχή ή Ανώτερος Εαυτός δεν είναι παρά το ίδιο το Πνεύμα που δρα, μοχθεί και μάχεται μέσα στην Εκδήλωση, αποκομίζοντας το απόσταγμα της εμπειρίας της και έτσι εξελίσσεται. Η Ψυχή συνδυάζει στη φύση της τόσο τις καθαρά πνευματικές όψεις της ύπαρξης όσο και τις υλικές –μορφικές. Για αυτό το λόγο ιεροποιεί την ύλη και προσφέρει μια πιο διεισδυτική ματιά, που αποκαλύπτει τα πνευματικά αίτια που υπάρχουν πίσω από τον κόσμο των φαινομένων. Με άλλα λόγια, στο Ηθικό Τρίγωνο συνυπάρχουν με έναν αδιόρατο τρόπο η καθαρή πνευματική ενέργεια του Ουράνιου Τριγώνου αλλά και οι μορφικές όψεις των «κατώτερων» Σεφιρόθ. Εδώ η καθαρή πνευματική ενέργεια αποκτά μια μορφική χροιά και ταυτόχρονα η μορφή γίνεται πιο «διάφανη», αποκαλύπτοντας τις ενέργειες που δρουν πίσω από αυτή.

Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι το Ηθικό Τρίγωνο αποτελεί τμήμα εκείνου που παραδοσιακά αναφέρεται ως Μικροπρόσωπος και αποτελείται από τα Σεφιρόθ Χέσεντ, Γκεβούρα, Τίφαρετ, Νετζά, Χοντ και Γεσούντ. Ο Μικροπρόσωπος κατά κάποιον τρόπο αποτελεί την «ορατή» έκφραση του Μακροπρόσωπου, της άμορφης μα υπαρκτής πραγματικότητας που εκφράζεται στο Κέτερ.

 

Χέσεντ

Το Χέσεντ βρίσκεται στη μέση της Στήλης του Ελέους (ή αλλιώς Στήλης της Δύναμης) του Δένδρου της Ζωής και αποτελεί την πρώτη Σεφίρα του Μικροπρόσωπου. Στο Χέσεντ οι αρχέτυπες τάσεις του Ουράνιου Τριγώνου συγκεκριμενοποιούνται, οργανώνονται και διαμορφώνονται σε αρχέτυπες ιδέες.

Το Χέσεντ ουσιαστικά είναι το Χόχμα σε ένα «κατώτερο» επίπεδο, έχοντας κληρονομήσει όμως και τις μορφικές τάσεις του Μπίνα από το οποίο εκπορεύεται. Η καθάρια διεγερτική δύναμη του Χόχμα εκφράζεται στο Χέσεντ όπου και λειτουργεί διαχειριζόμενη μορφές - ιδέες. Στο Χέσεντ είναι ο ίδιος ο Ουράνιος Πατέρας που ως ήρεμη δύναμη συντηρεί και εποπτεύει το γέννημά του. Ο πλανήτης που αποδίδεται στο Χέσεντ είναι ο Δίας, ένας από τους ευνοϊκούς πλανήτες της αστρολογίας, ενώ μυθολογικά σχετίζεται με το θεό Δία, τον πατέρα και κυβερνήτη των θεών.

Είναι η πρώτη Σεφίρα του Γετζιρατικού (ή Διαμορφωτικού) Κόσμου, στον οποίο η δόμηση του Σύμπαντος αρχίζει να αποκτά μορφική υπόσταση, αλλά με έναν πολύ αδιόρατο και ρευστό τρόπο. Επίσης είναι η πλέον εξυψωμένη «μορφική» Σεφίρα και ως εκ τούτου αποτελεί σημείο αναφοράς κάθε άλλης μορφής. Ας σημειωθεί ότι στο Γετζιρατικό Κόσμο αποδίδονται συμβολικά τα Σεφιρόθ Χέσεντ, Γκεβούρα, Τίφαρετ, Νετζά, Χοντ και Γεσούντ.

Στο Χέσεντ οι ενέργειες και οι δυνάμεις της ζωής οργανώνονται δημιουργικά και αρχίζουν να αποδίδουν συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αυτή η οργάνωση αποτελεί την πρώτη έκφραση του αρχετύπου της μορφής που άρχισε να διαφαίνεται στο Μπίνα. Σχηματικά μιλώντας, αν στο Μπίνα ο αρχιτέκτονας παρουσίασε τα σχέδια του, τότε στο Χέσεντ ο πολιτικός μηχανικός, μελετώντας όλες τις παραμέτρους, ξεκινά να τα κάνει πράξη σε συμφωνία με τους φυσικούς νόμους. Ωστόσο η πλήρης υλοποίηση των σχεδίων θα πραγματοποιηθεί με το έργο των κτιστών στα Σεφιρόθ Νετζά, Χοντ, Γεσούντ και Μαλκούτ.

Για τη δημιουργική οργάνωση του Χέσεντ πρωτεύοντα ρόλο παίζει η έμπνευση και η φαντασία, γεγονός που βρίσκεται σε πλήρη αρμονία με την υδάτινη χροιά αυτής της Σεφίρα. Εδώ η ύπαρξη βρισκόμενη σε βαθύ διαλογισμό αφουγκράζεται τις πνευματικές επικράτειες, συλλαμβάνει τις αρχέτυπες ιδέες του Ουράνιου Τριγώνου στις πλέον εξυψωμένες επικράτειες του αφηρημένου νου και τους δίνει μια πρωταρχική αίσθηση μορφής, η οποία στη συνέχεια θα λάβει πιο συγκεκριμένη όψη στα επόμενα Σεφιρόθ. Αυτό το εξυψωμένο και λεπτό έργο της σύλληψης και της συγκεκριμενοποίησης των αρχέτυπων τάσεων που ενυπάρχουν στον Κοσμικό Νου πραγματοποιείται από εκείνες της εξυψωμένες οντότητες που στην εσωτερική παράδοση αναφέρονται ως Διδάσκαλοι. Πρόκειται για τους Πρεσβύτερους Αδελφούς της Ανθρωπότητας, οι οποίοι έχοντας προχωρήσει πιο μπροστά στο εξελικτικό μονοπάτι την καθοδηγούν.

Οι Διδάσκαλοι ως υψηλές πνευματικές οντότητες είναι ταυτισμένες με τους Νόμους του Σύμπαντος και υπό αυτή την οπτική αποτελούν πλήρως συνειδητή έκφραση και φορέα αυτών των Νόμων. Δεν υπόκεινται στη δράση των Νόμων και είναι απελευθερωμένοι από τον τροχό αιτίου - αποτελέσματος (κάρμα), συνεπώς και από την ανάγκη επανενσάρκωσης στο υλικό πεδίο. Υπό αυτή την έννοια γίνεται σαφές ότι η αρετή της Υπακοής που εκδηλώνεται στον υπέρτατο βαθμό στους Διδασκάλους και σε μικρότερο βαθμό στον καθένα μας και αποδίδεται στο Χέσεντ δε σημαίνει υπακοή σε κάτι εξωτερικό. Σημαίνει τον ουσιαστικό συντονισμό με την εντός μας πνευματική ώθηση και την πλήρη εναρμόνισή μας με αυτή. Εδώ η ύπαρξη, σχηματικά μιλώντας, δεν κολυμπά απλά σε αρμονία με τα κύματα του Κοσμικού Ωκεανού, αλλά είναι ο ίδιος ο κυματισμός του Ωκεανού αυτού.

Η φύση του Χέσεντ είναι συνθετική και οργανωτική, γεγονός που μας οδηγεί στο κατώφλι της πνευματικής εμπειρίας της εν λόγω Σεφίρα, που είναι το Όραμα της Αγάπης. Αυτό συμβαίνει επειδή η Αγάπη στο εκδηλωμένο Σύμπαν αποτελεί σύνθεση. Είναι η σύνθεση που δομεί το συνεκτικό ιστό της Εκδήλωσης. Η Αγάπη είναι εκείνο το ζωοποιό «συστατικό» που μετατρέπει οποιαδήποτε συγκέντρωση απλών κυττάρων, ανθρώπων, πλανητών, άστρων και γαλαξιών σε ζωντανό οργανισμό, στον οποίο όλα μαζί αποτελούν μία εξελισσόμενη ενότητα. Την Αγάπη αυτή εκφράζει και ο καλοκάγαθος, σοφός κυβερνήτης – βασιλιάς που μοχθεί για την ευημερία του λαού του.

Η έννοια της διακυβέρνησης και της εποπτείας εμπεριέχει την έννοια της εξουσίας, η οποία στο Χέσεντ γίνεται αντιληπτή όχι ως εξωτερική επιβολή, αλλά ως εσωτερική αναγνώριση της πνευματικής όψης της ζωής (και εδώ για άλλη μια φορά υπονοείται η Υπακοή). Έτσι ο κυβερνήτης του Χέσεντ δεν γίνεται αντιληπτός ως καταπιεστής, αλλά ως εκφραστής των πλέον ιερών και πνευματικών όψεων της ζωής, εκδηλώνοντας Έλεος και Μεγαλοπρέπεια. Φυσικά η έννοια του κυβερνήτη δεν θα πρέπει να γίνεται αντιληπτή μόνο ως προς την κοινωνική - πολιτική του έκφραση. Ο λόγος είναι ότι ο κυβερνήτης ως σύμβολο καλύπτει τα πάντα μέσα στη ζωή, από την κεντρική οργάνωση ενός απλού κυττάρου μέχρι την οργάνωση ενός γαλαξία, και από τη συγκρότηση μιας επιστημονικής θεωρίας μέχρι τη συγκρότηση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Είναι ενδιαφέρον ότι τα σύμβολα που αποδίδονται στο Χέσεντ -σφαίρα, σκήπτρο- παραδοσιακά σχετίζονται με τη διακυβέρνηση.

Ωστόσο, η ανθρώπινη προσωπικότητα έχοντας παρεκκλίνει από το εξελικτικό της μονοπάτι συχνά εκδηλώνει έντονη ανισορροπία, η οποία στην περίπτωση του Χέσεντ εκφράζεται ως κατάχρηση εξουσίας. Αυτή ακριβώς η κατάχρηση εξουσίας είναι η αιτία πίσω από τα ελαττώματα του Χέσεντ, που είναι ο φανατισμός, η τυραννία, η υποκρισία και η λαιμαργία. Έτσι ο καλοκάγαθος κυβερνήτης μετατρέπεται σε τύραννο και το βασίλειο παύει να ευημερεί. Επιπλέον, η υπερβολική εκδήλωση των ιδιοτήτων της καλοσύνης, της ευσπλαχνίας και της υπομονής του Χέσεντ μπορεί να οδηγήσει σε παθητικότητα, η οποία υποθάλπει αρνητικές ιδιότητες όπως ο φόβος, η δειλία, η στασιμότητα κ.α. Εδώ ακριβώς είναι απαραίτητη η συμπληρωματική μαχητική φύση του Γκεβούρα, που περιφρουρεί την οργάνωση του βασιλείου, πολεμά τις ανισόρροπες όψεις και αποκαθιστά την ισχύ και τη ζωτικότητά του.

Αν παρομοιάσουμε το Χέσεντ με ένα ζωγραφικό πίνακα πάνω στον οποίο συνδυάζονται ποικίλα χρώματα και παραστάσεις, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο, αρμονικό και ισορροπημένο σύνολο, τότε μέσω του Γκεβούρα ο καλλιτέχνης απομακρύνει όλους τους λεκέδες και όλα τα παράταιρα χρώματα από το δημιούργημά του και ταυτόχρονα το συμπληρώνει με νέα στοιχεία. Επομένως το Χέσεντ εκφράζει την ανοικοδόμηση και το Γκεβούρα την καταστροφή. Επιπλέον, το Χέσεντ εκφράζεται στον αναβολισμό, μέσω του οποίου το σώμα αξιοποιώντας την τροφή δομεί τους ιστούς του και το Γκεβούρα στον καταβολισμό, κατά τον οποίο οι ιστοί καταστρέφονται απελευθερώνοντας την αποθηκευμένη σε αυτούς ενέργεια.

Τίτλος Χέσεντ. Έλεος. Γκεντούλα.
Μαγική εικόνα Ένας ισχυρός εστεμμένος και ενθρονισμένος Βασιλιάς.
Θέση στο Δέντρο Στο κέντρο της Στήλης του Ελέους.
Τίτλοι Μεγαλοπρέπεια. Αγάπη.
Όνομα Θεού Ελ.
Αρχάγγελος Τζαντκιήλ.
Αγγελικό Τάγμα Χασμαλίμ - οι Λαμπροί.
Κοσμικό Κέντρο Ο Δίας. Ο μεγάλος ευεργέτης.
Πνευματική Εμπειρία Το Όραμα της Αγάπης.
Αρετή Υπακοή.
Ελάττωμα Φανατισμός. Υποκρισία. Λαιμαργία. Τυραννία.
Σύμβολα Στερεό. Τετράεδρο. Σφαίρα.
Ράβδος. Σκήπτρο. Ποιμαντορική ράβδος.

 

Γκεβούρα

Από το Χέσεντ και ακολουθώντας πάντα την πορεία της Αστραπής εκδηλώνεται η Σεφίρα Γκεβούρα, η οποία βρίσκεται στο μέσον της Στήλης της Αυστηρότητας (ή αλλιώς Στήλης της Μορφής) του Δένδρου της Ζωής. Στο Γκεβούρα εκφράζεται η μαχητική όψη της ζωής που καταστρέφει κάθε ανισόρροπη ή παρωχημένη τάση.

Πρόκειται για μία Σεφίρα με πύρινη χροιά που εκδηλώνει την ορμητική και μαχητική φύση του πολεμικού θεού Aρη και των αντίστοιχων θεών των διαφόρων πανθέων. Αστρολογικά του αποδίδεται ο πλανήτης ΄Aρης. Τα σύμβολα που αποδίδονται στο Γκεβούρα -δόρυ, σπαθί, μαστίγιο, αλυσίδα- αποτελούν, παραδοσιακά, τα εφόδια ενός πολεμιστή.

Στο Γκεβούρα εκδηλώνεται η δυνατότητα εποπτείας και περιφρούρησης των οργανωμένων μορφών ύπαρξης (από την πιο υλική μέχρι την πλέον πνευματική), έχοντας ως σημείο αναφοράς την υπέρτατη όψη του Κέτερ που εξασφαλίζει την ορθότητα της δράσης του Γκεβούρα. Μέσω του Γκεβούρα εκδηλώνεται η αναγκαία καταστροφική όψη της ζωής, η οποία εκ πρώτης όψεως μπορεί να φαίνεται δυσάρεστη, αλλά σε ένα βαθύτερο επίπεδο αποτελεί μια πολύτιμη παρέμβαση. Κάτι τέτοιο, μας αναφέρει η Ντίον Φόρτσιουν στο έργο της «Μυστική Καβάλα», γίνεται εμφανές στην περίπτωση που απαιτείται μια χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός καρκινικού όγκου.

Το Γκεβούρα είναι μια Σεφίρα καθαρά κινητική και έντονα ενεργητική, που αποτρέπει τη στασιμότητα και τον εκφυλισμό των μορφών, είτε αυτές αναφέρονται σε κάποια κοινωνική δομή, είτε σε κάποια φιλοσοφική θεώρηση του κόσμου, είτε σε κάποιον αστρικό και γαλαξιακό σχηματισμό ή σε οτιδήποτε άλλο. Είναι εκείνη η καταστροφή που όντας μέσα στο «σχήμα των πραγμάτων» απελευθερώνει τη δύναμη από τους μορφικούς περιορισμούς για να τη διοχετεύσει εκ νέου (με αυστηρή αυτοπειθαρχία) στο σχηματισμό νέων τρόπων έκφρασης. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα της δράσης του Γκεβούρα αποτελεί η πυρηνική σχάση μέσω της οποίας ο πυρήνας του ατόμου καταστρέφεται, αποδίδοντας την τεράστια εγκλωβισμένη σε αυτόν πυρηνική ενέργεια, η οποία μετατρέπεται σε άλλες χρήσιμες μορφές ενέργειας (π.χ. ηλεκτρική, μηχανική). Το Γκεβούρα είναι γενικά μια Σφαίρα που σχετίζεται με την απολύτως πειθαρχημένη διαχείριση της Δύναμης που ενυπάρχει στις μορφές.

Η πνευματική εμπειρία του Γκεβούρα είναι το Όραμα της Δύναμης. Το Όραμα αυτό εκδηλώνεται τόσο στη δύναμη που απελευθερώνεται από τη διάλυση των μορφών, όσο και στη δύναμη του πολεμιστή βασιλιά που με θάρρος και αποφασιστικότητα οδηγεί το λαό του στη μάχη. Η αρετή του θάρρους που αποδίδεται στο Γκεβούρα δεν μπορεί παρά να αποτελεί αναπόσπαστο εφόδιο της Ψυχής, η οποία είναι ο αέναος πολεμιστής που μάχεται μέσα από τα βάθη της ύπαρξής μας. Μάχεται για να κατακτήσει τον Κόσμο ολάκερο και να γίνει ένα μαζί του. Αφομοιώνει τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο που το σώμα αφομοιώνει την τροφή. Εξελίσσει τον κόσμο και εξελίσσεται μαζί του, μέσα από την αλχημική μετουσίωση που προσφέρει η πνευματική φλόγα. Το Γκεβούρα αποτελεί μια έκφραση της Σεφίρα Μπίνα σε ένα «κατώτερο» επίπεδο. Ενόσω το Μπίνα αναδύει τη μορφική όψη του Σύμπαντος, το Γκεβούρα είναι αυτή η μορφική όψη σε κίνηση. Είναι η κίνηση που κάνει το κινούμενο νερό να είναι ζωντανό και υγιές, τη στιγμή που το στάσιμο σημαίνει την αποσύνθεση.

Μέσα από το Γκεβούρα εκδηλώνεται η Δικαιοσύνη που αποκαθιστά την ισορροπία, εκδηλώνοντας στη συνέχεια τη Σεφίρα Τίφαρετ. Πρόκειται για τη Δικαιοσύνη που αναδύεται καθώς το ίδιο το Σύμπαν ορθώνεται και βρυχάται έτοιμο να αποτινάξει κάθε δυσαρμονία από επάνω του, και από αυτό πηγάζει μια βαθιά αίσθηση δέους –ιερού φόβου. Για τον ανειλικρινή και δειλό η Δικαιοσύνη αυτή είναι συνώνυμη με την καταστροφή, τη στιγμή που για τον ειλικρινή και πνευματικά προσανατολισμένο άνθρωπο ανοίγει διάπλατα τις πύλες της ελευθερίας. Κάτω από τη δράση του Γκεβούρα η ύπαρξη αντιμετωπίζει με πλήρη ειλικρίνεια και θάρρος τη γυμνή αλήθεια και αναλαμβάνει με ωριμότητα τις ευθύνες της.

Οι δυναμικές αρετές του Γκεβούρα όταν τονίζονται υπερβολικά οδηγούν σε ανισορροπία. Σε αυτή την περίπτωση η ανθρώπινη φύση γίνεται ευερέθιστη και εκδηλώνει σκληρότητα και άσκοπη καταστροφή, η οποία ουδεμία θέση έχει μέσα στο «σχήμα των πραγμάτων». Σε αυτή την περίπτωση είναι αναγκαία η εξισορροπητική επίδραση του Χέσεντ, που καταπραΰνει και αντισταθμίζει την καταστροφή με το έλεος.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι το Γκεβούρα εκδηλώνει την έννοια της Αυστηρότητας, η οποία όμως δεν θα πρέπει να συγχέεται με τη σκληρότητα. Όπως αναφέρει ο Μορύα (Morya) η αυστηρότητα εμπεριέχει κατανόηση και αρμονία και είναι χρήσιμη για εκπαιδευτικούς - εξελικτικούς σκοπούς, ενώ η σκληρότητα εμπεριέχει δυσαρμονία και εμποδίζει την εξέλιξη.

Μια ακόμη όψη του Γκεβούρα συναντούμε, όπως επισημαίνει ο Γκάρεθ Νάιτ (Gareth Knight), σε εκείνη την ουσιαστική αίσθηση του χιούμορ που εξουδετερώνει κάθε αρνητική όψη και τη μετουσιώνει σε φωτεινή. Και αυτό διότι το γέλιο αποτελεί την καλύτερη άμυνα, ψυχολογική και σωματική, απέναντι σε κάθε αρνητικότητα και καλλιεργεί μια θετική στάση απέναντι στη ζωή (σε κάθε της έκφανση ευχάριστη ή δυσάρεστη). ΄Aλλωστε, έχει αποδειχτεί από την επιστήμη ότι το γέλιο ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και τους πολεμιστές του τα λευκά αιμοσφαίρια, συμβάλλοντας δυναμικά στην καταπολέμηση κάθε ασθένειας αλλά και στην πρόληψή της. Μια θετική στάση για τη ζωή αποτελεί το καλύτερο αντισηπτικό απέναντι σε εκείνες τις ανισόρροπες εσωτερικές τάσεις που στο φυσικό πεδίο εκφράζονται ως ασθένειες.

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται κάποια από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το Γκεβούρα:

Τίτλος Γκεβούρα. Δύναμη. Αυστηρότητα.
Μαγική εικόνα Ένας Δυνατός Πολεμιστής στο ΄Aρμα του.
Θέση στο Δέντρο Στο κέντρο της Στήλης της Αυστηρότητας.
Τίτλοι Ντιν - Δικαιοσύνη.
Παχάντ - Φόβος.
Όνομα Θεού Ελοϊμ Γκιμπόρ.
Αρχάγγελος Καμαήλ.
Αγγελικό Τάγμα Σεραφίμ - Πύρινα Ερπετά.
Κοσμικό Κέντρο Μαντίμ. ΄Aρης.
Πνευματική Εμπειρία Το Όραμα της Δύναμης.
Αρετή Ενέργεια. Θάρρος.
Ελάττωμα Σκληρότητα. Καταστροφή.
Σύμβολα Πεντάγωνο.
Πενταπέταλο Ρόδο των Τυδόρ.
Ξίφος. Λόγχη.
Μαστίγιο. Αλυσίδα.

 

Τίφαρετ

Από το Γκεβούρα εκπορεύεται η Σεφίρα Τίφαρετ, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της Στήλης της Ισορροπίας (ή αλλιώς Μεσαίας Στήλης) του Δένδρου της Ζωής. Το Τίφαρετ είναι μια επικράτεια αρμονικής ισορροπίας και θεραπείας. Αποτελεί το δυναμικό κέντρο ισορροπίας όλου του Δένδρου, το σημείο σύνθεσης των Χέσεντ και Γκεβούρα, καθώς και την προβολή του ίδιου του Κέτερ μέσα στην Εκδήλωση. Είναι κάτι που διαφαίνεται με την ονομασία Κατώτερη Όψη (Ζοάρ Ανπίν) που του αποδίδεται, σε αντιδιαστολή με την ονομασία Απέραντη Όψη (Αρίκ Ανπίν) που αποδίδεται στο Κέτερ. Πρόκειται για μια Σεφίρα στην οποία αποδίδονται όλοι οι θυσιασμένοι και οι θεραπευτές αλλά και λυτρωτές θεοί των διαφόρων πανθέων. Η αστρολογική του αντιστοιχία είναι ο ίδιος ο Ήλιος.

Το Τίφαρετ ως κέντρο ισορροπίας όλου του Δένδρου συνδυάζει στη φύση του τις ιδιότητες των Σεφιρόθ που το περιβάλουν, αποτελεί όμως και σημείο συνάντησης του Πνεύματος με την Ύλη. Στο Τίφαρετ οι πνευματικές ενέργειες και η μορφή συνδυάζονται σε πλήρη αρμονία. Με άλλα λόγια οι πνευματικές ενέργειες έρχονται να ενοικήσουν σε εκείνες τις μορφές που εκδηλώνουν ισορροπία, δίνοντάς τους πνοή ζωής και συνείδησης. Στο Τίφαρετ η Ύλη και το Πνεύμα αποτελούν μια αδιαίρετη ενότητα, αποτελώντας τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.

Στο Τίφαρετ, όπως προαναφέρθηκε, ο βασιλιάς-κυβερνήτης-πολεμιστής έχει ταυτιστεί με το βασίλειό του και έχει μετατρέψει τον εαυτό του σε πηγή ζωής για αυτό, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η καρδιά μοχθεί ασταμάτητα για να διανέμει το αίμα σε όλο το σώμα. Συμβολικά και κυριολεκτικά έχει θυσιάσει τον εαυτό του για να τον ξαναβρεί στη συνέχεια αναγεννημένο μέσα σε όλο τον Κόσμο. Αυτή ακριβώς η δράση περιγράφεται από τη διπλή Πνευματική Εμπειρία που αποδίδεται στη Σεφίρα: προηγείται το Μυστήριο της Σταύρωσης (θυσία) και ακολουθεί το Όραμα της Αρμονίας των Πραγμάτων (αναγέννηση και ταύτιση με όλο τον εκδηλωμένο Κόσμο).

Θα πρέπει να επισημανθεί πως η έννοια της θυσίας δεν πρέπει να ταυτίζεται με μια συναισθηματική κατάσταση απώλειας, αλλά με μια λειτουργική κατάσταση απελευθέρωσης της ενέργειας και ανακατανομής της (εδώ διαφαίνεται η σαφής επιρροή του Γκεβούρα) σε νέες μορφές οργάνωσης (εδώ διακρίνεται η επιρροή του Χέσεντ). Και αυτή η ανακατανομή γίνεται με πλήρη συνείδηση και με πλήρη αφοσίωση στο Εξελικτικό Σχέδιο, γεγονός που μας οδηγεί στην αρετή του Τίφαρετ που είναι η Αφοσίωση στο Μεγάλο Έργο. Στο Τίφαρετ η Ψυχή μοχθεί με φόντο τον Κόσμο. Πρόκειται για ένα μόχθο που δεν είναι κόπος, όπως τον αντιλαμβάνεται συνήθως η Προσωπικότητα, αλλά τρόπος ύπαρξης. Είναι διαρκής, ισορροπημένη, δυναμική κίνηση που εξασφαλίζει Εξέλιξη. Αυτή ακριβώς η Εξέλιξη υποδηλώνεται στις τρεις μαγικές εικόνες που αποδίδονται στο Τίφαρετ: το Πνεύμα ενσαρκώνεται ως Παιδί, ανδρώνεται ως Βασιλιάς και μετουσιώνεται τελικά σε Θυσιασμένο Θεό που ανασταίνεται και καθίσταται μεσολαβητής μεταξύ Θεού και ανθρώπων ή αλλιώς μεταξύ Πνεύματος και Ύλης.

Το Τίφαρετ αποκαλείται και Χριστικό Κέντρο, καθώς εδώ βρίσκει την πλήρη έκφραση της, συμβολικά και κυριολεκτικά, η θυσία και η επακόλουθη ανάσταση του Χριστού. Λέγεται ότι η θυσία του Χριστού απελευθέρωσε τεράστια πνευματική ενέργεια που έσκισε το πέπλο που βρίσκεται πίσω από το Τίφαρετ, ανοίγοντας έτσι ένα πέρασμα για την ανθρωπότητα προς τα πνευματικά πεδία. Το πέπλο αυτό φέρει την ονομασία Παροκέτ και αποτελεί μια κατώτερη αντιστοιχία της Αβύσσου. Η έννοια του πέπλου υποδηλώνει μια περιοχή αποκρυμμένη από τη συνείδηση, η οποία όμως είναι προσεγγίσιμη μονάχα αν επιτευχθεί μια αλλαγή στον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Μόνο αν τα «πάνω έρθουν κάτω» αποσύρεται το πέπλο, γεγονός που σημαίνει ότι τότε το σύστημα αξιών της συνείδησης έχει αντιστραφεί και πλέον το κέντρο βάρους της βρίσκεται στο πνευματικό κόσμο και όχι στην πλάνη της ύλης. Φυσικά η ενέργεια που απαιτείται για να σηκωθεί το πέπλο ή αλλιώς για να διαβεί κάποιος αυτή την κατώτερη ΄Aβυσσο αποκτάται από την ενέργεια που απελευθερώνεται από την πράξη της θυσίας. Όπως ακριβώς το άρωμα που αναβλύζει από το καιγόμενο θυμίαμα στο βωμό πολώνει τη συνείδηση σε ανώτερες επικράτειες, έτσι και η δύναμη που αναβλύζει από τη θυσία οδηγεί την ύπαρξη πέρα από το πέπλο.

Το Τίφαρετ αποτελεί το σημείο επαφής της Προσωπικότητας με τα «ανώτερα» Σεφιρόθ και ουσιαστικά είναι το σημείο επαφής της με την ίδια την Ψυχή. Εδώ εναποτίθεται και αφομοιώνεται το απόσταγμα της εμπειρίας κάθε ενσάρκωσης και από εδώ ξεκινά κάθε νέος κύκλος ενσάρκωσης. Από το Τίφαρετ η Ψυχή προβάλει και χτίζει την Προσωπικότητα στα τέσσερα «κατώτερα» Σεφιρόθ.

Η επαφή με το φως της Ψυχής στο Τίφαρετ κατακλύζει την ύπαρξη με ένα είδος «θείας μέθης». Το γεγονός αυτό εκφράστηκε με τη λατρεία του Διονύσου στην αρχαία Ελλάδα. Είναι εκείνη η πνευματική μέθη που δίνει μια βαθύτερη και ευρύτερη διάσταση στα πράγματα, που ενσταλάζει τη χαρά για τη ζωή σε κάθε όψη της, δίνοντας νέο νόημα και προοπτική σε όλα όσα γνωρίζουμε.

Καθώς το Τίφαρετ αποτελεί σημείο σύνθεσης όλου του Δένδρου, είναι προφανές ότι εδώ συμβαίνει μια ισορροπημένη, κεντρική και ταυτόχρονη διαχείριση μιας πληθώρας ενεργειών. Σχηματικά μιλώντας, το βλέμμα εδώ δεν εστιάζεται κάπου συγκεκριμένα, αλλά αποκτά εκείνη την αφηρημένη οπτική που αγκαλιάζει τα πάντα σε ένα ενιαίο αρμονικό σύνολο. Με άλλα λόγια, εδώ η ύπαρξη δεν βλέπει αλλά αφουγκράζεται, νιώθει και βιώνει άμεσα. Στο Τίφαρετ η συνείδηση αναγνωρίζει την απλότητα της ενότητας πίσω από τη μορφική πολυπλοκότητα. Τα πάντα ερμηνεύονται από ένα ανώτερο επίπεδο, καθώς η συνείδηση σε αυτή τη Σφαίρα, ως Παντεπόπτης Οφθαλμός, ατενίζει τα πάντα από ψηλά. Αυτή η απρόσωπη και ευρύτερη οπτική εκφράζεται στην αέρινη φύση της διαίσθησης που ενυπάρχει στο Τίφαρετ και σε εκείνο που η Ντίον Φόρτσιουν αναφέρει ως ανώτερο ψυχισμό. Μέσω του ανώτερου ψυχισμού τα πράγματα γίνονται αντιληπτά και ερμηνεύονται μέσω της πνευματικής τους φύση και όχι με όρους μορφών, όπως συμβαίνει με τον κατώτερο ψυχισμό της Σεφίρα Γεσούντ.

Το Τίφαρετ ως Ήλιος δωρητής και συντηρητής της ζωής αντιστοιχεί στο κέντρο της καρδιάς, το οποίο αποτελεί αγωγό για τη συμπαντική ποιότητα που αποκαλούμε Αγάπη. Η συνθετική, κεντρομόλος και ενοποιητική φύση του Τίφαρετ εκδηλώνει την Αγάπη όχι με προσωπικό αλλά με παγκόσμιο τρόπο, αγκαλιάζοντας τα πάντα και σκύβοντας στοργικά πάνω από κάθε όψη της ζωής. Η δράση της αποκαθιστά σε κάθε περίπτωση δυναμικά την ισορροπία και αυτό πρακτικά σημαίνει θεραπεία. Υπό τη δράση της το καθετί λαμβάνει τη θέση που του αναλογεί στο σχήμα των πραγμάτων. Έτσι εξασφαλίζεται η αρμονική συνεργασία όλων των όψεων ενός ολοκληρωμένου συνόλου, την οποία αποκαλούμε υγεία και η οποία είναι αντιληπτή ως Ομορφιά, που είναι και ο τίτλος του Τιφαρετ.

Το ελάττωμα που αποδίδεται στο Τίφαρετ είναι η Υπερηφάνεια, η οποία προκύπτει όταν η ύπαρξη ατενίζει μόνο τον εαυτό της, αγνοώντας τις υπόλοιπες όψεις τη ζωής και τον Κόσμο. Τότε η δύναμη της ζωής περιορίζεται στον εαυτό, αντί να διανέμεται στα πάντα, και με αυτόν τον τρόπο ο εαυτός αναπτύσσεται σε βάρος του συνόλου και όχι σε αρμονία με το σύνολο. Μετατρέπεται έτσι σε καρκινικό κύτταρο που ζει σε βάρος των υγιών κυττάρων του παγκόσμιου οργανισμού που αποκαλούμε Σύμπαν.

Αν θεωρήσουμε την Εκδήλωση ως ένα ζωντανό οργανισμό, τότε κατά κάποιον τρόπο από το Κέτερ έως και το Τίφαρετ πραγματοποιείται ένα είδος εσωτερικής οργάνωσης αυτού του οργανισμού, η οποία ολοκληρώνεται στο Τίφαρετ. Από το Τίφαρετ και μετά ο οργανισμός αυτός ξεκινά να εκφράζεται δημιουργικά προς τα έξω, όπως ακριβώς ένας ήλιος. Στην καθημερινή μας ζωή αυτό θα μπορούσε να σημαίνει πρακτικά πως η εσωτερική ισορροπία του Τίφαρετ δομεί εκείνο το σταθερό έδαφος επάνω στο οποίο πατάμε για να κινηθούμε με ασφάλεια στον κόσμο της ύλης. Σημαίνει επίσης ότι η εσωτερική οργάνωση προηγείται. Στη συνέχεια εκφράζεται δημιουργικά προς τα έξω μετουσιώνοντας το περιβάλλον γύρω μας. Από συμπαντική οπτική θα μπορούσε να ειπωθεί πως στο Τίφαρετ ολοκληρώνεται το στάδιο δημιουργίας ενός αστεριού, ενώ έπεται η εκδήλωση των τεσσάρων «κατώτερων» Σεφιρόθ, που αντιστοιχεί στη δημιουργία του ηλιακού συστήματος και των πλανητών, τα οποία απαρτίζουν αυτό το αστέρι.

Όπως αναφέρει η Φόρτσιουν για το Τίφαρετ, «μπορούμε να το θεωρήσουμε τόσο σαν εξωτερική εκδήλωση των πέντε λεπτότερων Σεφιρόθ, όσο και σαν πνευματική αρχή πίσω από τα τέσσερα πυκνότερα Σεφιρόθ».

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται κάποια από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το Τίφαρετ:

Τίτλος Ομορφιά
Μαγική εικόνα Ένας Μεγαλόπρεπος Βασιλιάς. Ένα παιδί.
Ένας θυσιασμένος Θεός.
Θέση στο Δέντρο Στο κέντρο της Στήλης της Ισορροπίας.
Τίτλοι Ζοάρ Ανπίν, η Κατώτερη Όψη. Μελέκ, ο Βασιλιάς.
Αδάμ. Γιος. ΄Aνθρωπος.
Όνομα Θεού Γεχόβα Αλοάχ Βα Ντάατ.
Αρχάγγελος Ραφαήλ.
Αγγελικό Τάγμα Μαλαχίμ - οι Αγγελιοφόροι.
Κοσμικό Κέντρο Σεμές, ο Ήλιος.
Πνευματική Εμπειρία Το Όραμα της Αρμονίας των Πραγμάτων.
Το Μυστήριο της Σταύρωσης.
Αρετή Αφοσίωση στο Μεγάλο Έργο.
Ελάττωμα Υπερηφάνεια.
Σύμβολα Έμβλημα. Ροδόσταυρος.
Σταυρός των Ιπποτών ή Σταυρός του Γολγοθά.
Κόλουρη Πυραμίδα. Κύβος.

 

Βιβλιογραφία

    • Fortune Dion, Η Μυστική Καββάλα, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 1986.
    • Knight Gareth, Οι Σφαίρες του Δένδρου της Ζωής, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 2008.
    • Knight Gareth, Οι Ατραποί της Σοφίας, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 2009.
    • Regardie Israel, Η Καββάλα και τα Σύμβολά της, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 2006.
    • Regardie Israel, Το Δένδρο της Ζωής, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 2007.


Δ.Π., Κ.Σ.