Ελευθερία δεν είναι παρά η Ευκαιρία να γίνουμε Καλύτεροι

Με το πέρασμα των αιώνων, στην εξελικτική πορεία του πλανήτη και της ανθρωπότητας, υπάρχει μία λέξη ιδιαίτερα σημαντική που σαν άστρο λάμπει και καθοδηγεί τα σπέρματα των μεγάλων σκέψεων και ανακατατάξεων. Αυτή η λέξη είναι ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Την ελευθερία ύμνησαν πολλοί ποιητές, την τραγούδησαν, την ζωγράφισαν και την λάξεψαν, αποτυπώνοντάς την σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Στο όνομά της έγιναν μεγάλες αιματηρές εξεγέρσεις πάντα με αφορμή τα ανθρώπινα δικαιώματα και το δικαίωμα του ανθρώπου για Ελευθερία.

Είναι αυτή που σφράγισε μία από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις του κόσμου με το σύνθημα «Ελευθερία-Ισότης-Αδελφότης». Είναι αυτή που έδωσε στους Έλληνες την δύναμη για την επανάσταση του 1821, μια επανάσταση που χαρακτηρίστηκε από το «Ελευθερία ή Θάνατος».

Η Ελευθερία είναι το μεγαλύτερο αγαθό, το ιερότερο και απαραβίαστο δικαίωμα του ανθρώπου από την πρώτη στιγμή της γέννησής του. Κάθε άνθρωπος από τη φύση είναι πλασμένος να σκέφτεται ελεύθερα, να εκφράζεται ελεύθερα και κανείς-τίποτε δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιορίζει την ελευθερία σκέψης, την πνευματική ελευθερία.

Αλλά τι είναι αυτό που ορίζουμε σαν Ελευθερία;

Η Ελευθερία μοιάζει σαν μια μικρή εστία φωτός, που έχει την δυνατότητα να εξαπλώνει το φως της σε μια πολύ μεγάλη έκταση και τίποτε δεν μπορεί να εμποδίσει την ακτινοβολία αυτής της εστίας. `Εχει την ικανότητα να διαπερνά καθετί υλικό. Θεωρείται πως έχει «φτερά», πως μπορεί να πετάξει σε ανυπέρβλητα ύψη, να κινηθεί στους λεπτούς αιθέρες και να μας οδηγήσει σε βάθη ατέρμονα και ύψη δυσθεώρητα.

Ο Νόμος ο οποίος διέπει την ελευθερία όσον αφορά την εκδήλωσή της στην ύλη, είναι γνωστός στην ανθρωπότητα, αν και έχει ελάχιστη σχέση με τη συλλογική της σύλληψη και πρακτική: «Είσαι ελεύθερος όσο δε στερείς την ελευθερία του διπλανού σου».

Για να την γνωρίσουμε πρέπει να στραφούμε μέσα μας, στα δεσμά που βρίσκονται μέσα στον ίδιο τον εαυτό, γιατί τα εξωτερικά δεσμά δεν είναι παρά ένα καθρέφτισμα, ένα ψεύτικο είδωλο των δεσμών που υπάρχουν μέσα μας. Για αυτό άλλωστε θέλει «Αρετή και Τόλμη η Ελευθερία».

Είναι απόλυτα φυσιολογικό να σκεφτούμε πως «αφού δεν υπάρχει εξωτερική ελευθερία, αφού οι άνθρωποι υποφέρουν και βασανίζονται από την έλλειψή της, πώς μπορεί να προέρχεται μέσα από εμάς τους ίδιους;»

Υπάρχουν δύο μορφές ελευθερίας, η πραγματική και η ψευδής. Η πραγματική, αληθινή ελευθερία είναι αυτή όπου καθένας είναι ελεύθερος να κάνει αυτό που πρέπει. Η ψευδής είναι αυτή όπου ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι του αρέσει.

Ουσιαστικά, εμείς είμαστε εκείνοι που δεσμεύουμε τον εαυτό μας και κατά συνέπεια τους άλλους. `Ισως όσοι ισχυρίζονται πως γυρεύουν την Ελευθερία να μην είναι και απόλυτα ειλικρινείς. Γιατί κάποιος που θα αναζητούσε την ελευθερία και θα ήθελε να είναι ελεύθερος, δε θα το προσδοκούσε για τον εαυτό του, αλλά για τους άλλους. Εάν ανακαλύπταμε έστω και μια πτυχή της λέξης «ελευθερία», θα την εφαρμόζαμε πρώτα στους άλλους, γιατί η ελευθερία είναι ένα είδος προσφοράς. Κατά κανόνα, η ελευθερία είναι εξάπλωση προς τα έξω και όχι κλείσιμο προς τα μέσα.

Όποιος ισχυριστεί ότι είναι ελεύθερος ενώ δεν παρέχει ελευθερία στο περιβάλλον του, πιθανά να λέει ψέματα και καλό θα ήταν να ψάξει μέσα του για να βρει την αλήθεια. Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι είναι ελεύθερος, αν έχει έναν ολόκληρο κόσμο μέσα του, ο οποίος εξασκεί μια δεσμευτική δύναμη πάνω του.

Η εφαρμοφή της ελευθερίας αρχίζει από το άμεσο περιβάλλον, από τις προσωπικές και οικογενειακές σχέσεις των ανθρώπων. Η ελευθερία που χτίζεται μέσα εκεί επηρεάζει αργότερα και το βαθμό ελευθερίας του κοινωνικού συνόλου. Ίσως να θέτονται τα όρια κάποιας εξάρτησης, αλλά αυτή η εξάρτηση έχει άμεση σχέση με τις προσωπικές επιλογές, την διάκριση και τον δρόμο που ακολουθεί κάθε άνθρωπος στη ζωή του.

Κάθε άνθρωπος έχει την ελευθερία -δικαιούται να του δίνεται η ελευθερία- να διαλέγει ελεύθερα το δρόμο που θα ακολουθήσει, εφόσον φυσικά γνωρίζει όλες τις δυνατότητες και όλες τις εναλλακτικές λύσεις που μπορεί να έχει στην διάθεσή του. Επομένως, το πρώτο βήμα είναι να γνωρίζουμε τις εναλλακτικές λύσεις και όλη την κλίμακα των δυνατοτήτων που μας προσφέρονται για τις επιλογές μας. Από εκεί και πέρα μπορούμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε όλα όσα επιθυμούμε. Αυτός είναι από μόνος του ένας βασικός κανόνας. Από την στιγμή, όμως, που η επιλογή μας δρα ανασταλτικά στην ελεύθερη θέληση κάποιου άλλου, τότε καταπατάμε την ελευθερία του διπλανού μας. Επειδή είναι κάτι που το αντιμετωπίζουμε διαρκώς στην καθημερινή μας ζωή, χρειάζεται να εφοδιαστούμε με την δύναμη της διάκρισής μας, να επιλέγουμε πάντα με μεγάλη ακρίβεια αυτήν την λεπτή διαχωριστική γραμμή. Πρέπει να αφομοιώσουμε μέσα μας την πραγματική έννοια της Ελευθερίας, όσο και την σχετική της έννοια, η οποία μπορεί να εφαρμοστεί μέσα στα ανθρώπινα πλαίσια, διατηρώντας σχέσεις ουσιαστικά ελεύθερες.

Κάθε συνειδητός άνθρωπος γνωρίζει πως για την ελευθερία πρέπει να ψάξει μέσα του. Γνωρίζει πως όταν βρει ένα κομμάτι ελευθερίας μέσα του, πρέπει να το εκδηλώσει προς τα έξω, να το δείξει, να βοηθήσει και άλλους να το δουν. Γνωρίζει πως όσο πιο ελεύθερος είναι μέσα του -ακόμη κι αν ζει σε έναν κόσμο που έχει χίλια δύο δεσμά- αυτή η ελευθερία ακτινοβολεί.

Η ελευθερία είναι κάτι που προβλημάτιζε και προβληματίζει την ανθρωπότητα. Αρκεί να σκεφτούμε τα δεσμά που σε καθέναν χωριστά βάζει η προσωπικότητα. Αρκεί να σκεφτούμε την ατομική έλλειψη ελευθερίας. Ας συλλογιστούμε πόσο η έλλειψη αυτής της ατομικής ελευθερίας επιδρά στο περιβάλλον και πόση δέσμευση ασκείται στο περιβάλλον από εμάς.

Όσο πιο βαθιά βυθιζόμαστε στην ύλη, τόσο τα δεσμά πληθαίνουν και η ελευθερία μας μειώνεται ανάλογα. Αυτό συμβαίνει γιατί η ύλη φέρει στην ουσία της τον περιορισμό και τη δέσμευση. Καθετί υλικό μπορεί να δεχτεί μερικώς την ελευθερία. Αν και η ελευθερία, υπάρχει. Μόνο που μια ορισμένη κλίμακά της βρίσκεται μέσα στην ύλη, γι' αυτό και η ελευθερία εξακολουθεί να είναι σχετική.

Η ελευθερία είναι συνέπεια μιας πολύ βαθιάς κατανόησης που οδηγεί σε βαθιά συνείδηση. Η λέξη-κλειδί που συνδέεται με την ελευθερία είναι η «Συνείδηση». Η ελευθερία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την συνείδηση. Η ελευθερία είναι απόρροια της συνείδησης. Δεν υπάρχει ελευθερία αν δεν υπάρχει η συνείδηση. Δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία δίχως την κατανόηση που συνεπάγεται η συνείδηση.

Είναι ένα πολυδιάστατο θέμα και θα πρέπει να αναρωτηθούμε πόσο γνωρίζει μια ενσαρκωμένη ψυχή, όλοι εμείς, σε ποιο βαθμό έχουμε πλήρη συνείδηση των περιεχομένων μας, όλων όσων μας συνθέτουν και δημιουργούν την ύπαρξή μας. Γιατί όλοι γνωρίζουμε, λίγο έως πολύ, πως τα πάντα ξεκινούν από την βαθιά ουσία τους, από την ρίζα, από την πηγή και από εκεί εκδηλώνονται όλο και προς τα πιο εξωτερικά στρώματα προς τα πιο υλικά.

Ένα φυτό για να είναι υγιές, πρέπει να έχει γερές ρίζες, γιατί εκεί είναι η βάση του και η κύρια τροφοδοσία του. Ας φανταστούμε λοιπόν τον εαυτό μας και κάπου μέσα στην ψυχή μας που είναι βαθιά ριζωμένη μέσα στο σώμα μας, να σκύβουμε και να εξετάζουμε αυτές τις ρίζες, να τις γνωρίζουμε μία-μία, κομματάκι-κομματάκι, με την λεπτομέρεια ενός χειρούργου.

Καθώς γνωρίζουμε τον εαυτό μας όλο και περισσότερο θα αποκτάμε συνείδηση της δομής του, συνείδηση της ύπαρξής του, θα αρχίσουμε να απελευθερωνόμαστε, να αποκτάμε εκείνη την ελευθερία που πηγάζει από μέσα προς τα έξω, από το σπάσιμο των διαφόρων δεσμών με συναισθηματικές εκρήξεις ή με συναισθηματικά προβλήματα οποιουδήποτε είδους, με υλικά πράγματα ή με νοητικές επιτεύξεις.

Καθένας μας έχει τις ευκαιρίες να αναζητήσει τις αρχές που δομούν την ουσιαστική του ύπαρξη, που δομούν την ελευθερία μέσα του. Μέσα στην καθημερινή ζωή αυτό μπορεί να επιτευχθεί, αρκεί να έχουμε το θάρρος να ρωτάμε τον εαυτό μας «γιατί». Γιατί έκανες αυτό; Γιατί σκέφτηκες εκείνο; Τι σε ώθησε σε εκείνο το πράγμα; Ποιό ήταν το κίνητρο; Ποιά ήταν τα αισθήματα, τι συνέβη και αντιδράσαμε έτσι; Γιατί πληγωθήκαμε από κάποια αιτία; Ή από την κίνηση κάποιου άλλου; Τι ήταν εκείνο που άγγιξε κάποια ευαίσθητη χορδή ή έφερε κάποια αντίδραση; Φανταστείτε το σαν μια λεπτομερειακή εξερεύνηση, μια αλχημική διαδικασία, στην οποία το απλό μέταλλο πρόκειται να μετουσιωθεί σε χρυσό. Το αποτέλεσμα αυτής της μετουσιωτικής διεργασίας αποτελεί το βήμα για την ελευθερία.

Ένας εξονυχιστικός έλεγχος, μια εξερεύνηση αδιάκοπη και ακούραστη. Μια βαθιά τομή στον εσωτερικό μας κόσμο. Πρώτο μας μέλημα, να τον γνωρίσουμε. Πρώτη κίνηση η γνώση του εαυτού, για ένα ταξίδι μέσα στο υποσυνείδητο αναζητώντας το άστρο της ελευθερίας.

Σύνδεσμος

Σύνδεση με το Β΄ μέρος

I.Φ.