«η λέξη είναι η σκιά της πράξης»

Ο Δημόκριτος υπήρξε ίσως ο σημαντικότερος από τους Έλληνες φυσικούς φιλόσοφους. Ήταν διανοητής με πολυσχιδή πνευματική δραστηριότητα, εξαιρετικά φιλομαθής και πολυμαθής, ευσυνείδητος, τελειομανής, περιπετειώδης και ήθελε να γνωρίσει τα πάντα κατ’ ιδία, να τα ατενίσει με τα ίδια του τα μάτια, χωρίς καμία προκατάληψη ή δογματισμό. O πρώτος φιλόσοφος της αρχαιότητος ο οποίος θεμελίωσε την «ατομική θεωρία» που διδάχτηκε από τον Λεύκιππο, ανοίγοντας τις πύλες στις Φυσικές Επιστήμες.

Οι Χαλδαϊκοί Χρησμοί είναι μια συλλογή εξάμετρων στίχων που «παραδόθηκαν από τους θεούς» (θεοπαράδοτα). Πρόκειται για ένα σύνολο πνευματικών και φιλοσοφικών κειμένων σε ποιητική μορφή, που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως από νεοπλατωνικούς φιλοσόφους από τον 3ο έως τον 6ο αιώνα.

­­Η Ιατρική είναι ταυτόχρονα μια πλατιά επιστήμη και μια προσωπική τέχνη, που εξελίχθηκε από τις μαγικές επικλήσεις του πρωτόγονου ανθρώπου προς τις ανώτερες δυνάμεις και το δέος του απέναντι στην αρρώστια, μέσα από διαρκή παρατήρηση των λειτουργιών του σώματος και του νου, σε μια συστηματική επιστημονική μεθοδολογία που έχει στόχο την αποκατάσταση της ισορροπίας ανάμεσα στο εξωτερικό και το εσωτερικό περιβάλλον του ανθρώπου.

O Ραλφ Γουόλντο Έμερσον (Ralph Waldo Emerson, 1803-1882), ήταν Αμερικανός φιλόσοφος, ερευνητής, λέκτορας, συγγραφέας και ποιητής. Ήταν εκείνος που στα μέσα του 19ου αιώνα ίδρυσε το Υπερβατικό κίνημα. Αγωνίστηκε ενάντια στα κοινωνικά και οικονομικά πρότυπα και ήθη και διέδωσε τις σκέψεις του μέσα από διαλέξεις και μελέτες σε όλη την Αμερική.

Εννοιολογικά ο όρος κάθαρση προσδιορίζεται ως απολύτρωση της ανθρώπινης ψυχής από εγγενή ή επίκτητα στοιχεία, που εμποδίζουν την ισορροπημένη λειτουργία της...

Ο όρος σοφία νοηματοδοτείται πολλαπλά τόσο στις λεξικογραφικές όσο και στις περιγραφικές του ερμηνείες. Σημαίνει όλη τη γνώση πλην των τεχνικών εννοιών και των πρακτικών τεχνών σημαίνει επίσης τις επιστήμες ιδιαίτερα την ιατρική, τον νόμο και τη θεολογία. Στην αρχαϊκή ερμηνεία της η λέξη σημαίνει φυσική επιστήμη. Με τον ίδιο όρο απαντάται η Ηθική ή οποιαδήποτε μαθητεία που περιλαμβάνει στον πυρήνα της τη λογική, την αισθητική, την ηθική, τη μεταφυσική και την επιστημολογία.

Οι Ίωνες φιλόσοφοι σηματοδοτούν μια πρωτόγνωρη και εξαιρετικά ουσιαστική προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει τον Κόσμο που τον περιβάλει, αλλά και το ρόλο του μέσα σε αυτόν. Τα φιλοσοφικά ρεύματα που διαμόρφωσαν ο Θαλής ο Μιλήσιος, ο Αναξίμανδρος, ο Αναξιμένης και ο Ηράκλειτος επηρέασαν διαχρονικά το παγκόσμιο φιλοσοφικό και επιστημονικό γίγνεσθαι και αποτελούν μέχρι και σήμερα σημείο αναφοράς.

Η αρχή της φιλοσοφίας μοιάζει σαν την αρχή του κόσμου, γι' αυτό και η πρώτη φιλοσοφική σκέψη είναι ένα είδος μήτρας της φιλοσοφίας. Η απεριόριστη επιθυμία για απαντήσεις σε βαθιά ερωτήματα οδήγησαν σε μια καλλιέργεια του πνεύματος που έγινε ο σπόρος του φιλοσοφικού στοχασμού. Ερωτήματα για το πού ξεκίνησε ο κόσμος, πώς έφτασε στην παρούσα φάση του, πώς λειτουργεί, αν υπάρχει κάποια νομοτέλεια που τον διέπει, πώς άρχισαν οι πρώτες κοινωνίες κ.α. Η ελεύθερη και άφοβη έρευνα για την ερμηνεία του κόσμου, ως σύνολο, οδήγησε στη γέννηση του φιλοσοφικού στοχασμού.

Σημαντική σε φιλοσοφικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο η Σοφιστική, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα ρεύματα της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας που ανέδειξε τα κοινωνικά προβλήματα της τότε εποχής, ενώ ουσιαστικά αποκάλυψε τη δύναμη του νοητικού πεδίου καθώς και τους αμφίσημους τρόπους χρήσης του.

Στο τρίτο μέρος τού αφιερώματος στον αρχαίο φιλόσοφο Ηράκλειτο, προσεγγίζονται οι απόψεις του σχετικά με το θείο και την σχέση του με τον Κόσμο και τον άνθρωπο.