Εναλλακτική Ιατρική
Chi-gong, η Τέχνη της Ενεργειακής Θεραπείας
Από το 1998 το τελευταίο Σάββατο του Απριλίου κάθε έτους καθιερώθηκε να γιορτάζεται η παγκόσμια μέρα του Τσι Γκουνγκ και Τάι Τσι Τσουάν. Στον πρώτο εορτασμό το 1998, 200 άτομα έκαναν δημόσια επίδειξη του Τάι Τσι στο κέντρο του Κάνσας Σίτι.Tο CNN ήταν παρόν στην εκδήλωση και πρόβαλε ιδιαίτερα το γεγονός, ενώ σήμερα εκατοντάδες άτομα βρίσκουν ανακούφιση σε χρόνια προβλήματα της υγείας τους μέσω του Τάι Τσι και του Τσι Γκουνγκ.
Ανάμεσά τους και αρκετοί γιατροί, φαρμακοποιοί, κλινικοί ψυχολόγοι και άλλοι απασχολούμενοι στον τομέα της υγείας. Τα αποτελέσματα που είχαν ήταν τόσο εντυπωσιακά, ώστε άρχισαν να συνειδητοποιούν πως αρκετοί ομοιόπαθοί τους θα μπορούσαν να βρουν απαντήσεις στα μέχρι τώρα άλυτα προβλήματα της υγείας τους.
Τελικά το πράγμα πήρε διαστάσεις παγκόσμια, ώστε ο εορτασμός του Τάι Τσι και του Τσι Γκουνγκ να προσελκύει πλέον δεκάδες χώρες από όλο τον κόσμο. Οι ιθύνοντες αυτής της παγκόσμιας προσπάθειας έχουν επικοινωνήσει με όλους τους Οργανισμούς Υγείας ανά τον κόσμο, με κάθε αποστολή του Ο.Η.Ε., με τον Ερυθρό Σταυρό, το Βατικανό, με κυβερνήσεις και με ψυχιατρικά ιδρύματα, προκειμένου να προωθηθεί η ιατρική έρευνα σε σχέση με το Τάι Τσι και το Τσι Γκουνγκ.
Τσι Γκουνγκ
Το Τσι Γκουνγκ δεν είναι μόνον τέχνη θεραπείας, αλλά και συντήρησης των αποτελεσμάτων της. Λέγεται πως διαμορφώθηκε πριν από 4.000 χρόνια στην εποχή του Τανγκ Γιάο, αρχικά ως χορός. Στα Χρονικά της Άνοιξης και του Φθινοπώρου ή Η Ιστορία του Λου αναφέρεται: Στην αυγή της ύπαρξης των φυλών Τάο Τανγκ ο 'Ηλιος ήταν συχνά καλυμμένος με βαριά σύννεφα κι έβρεχε διαρκώς. Θορυβώδικα τα νερά ξεχείλιζαν από τις όχθες των ποταμών. Όλοι ζούσαν μια μουντή και αρρωστιάρική ζωή με τις αρθρώσεις τους να πονούν αφόρητα. Για θεραπεία τους δόθηκε ο χορός. Από τη μακρόχρονη εμπειρία της μάχης με τη φύση για επιβίωση, οι αρχαίοι μας πρόγονοι συνειδητοποίησαν σταδιακά πως οι κινήσεις του σώματος και οι διάφοροι τρόποι αναπνοής μπορούσαν να τους βοηθήσουν στην αναπροσαρμογή ορισμένων λειτουργιών του σώματος και συνεπώς στη θεραπεία. Για παράδειγμα η μίμηση κινήσεων των ζώων που αναρριχώνται, πηδούν και κοιτάζουν είχε ως αποτέλεσμα τη ροή της ζωτικής ενέργειας του Τσι. Με αυτόν τον τρόπο ήρθε σε ύπαρξη η θεωρία και η πρακτική του Τσι Γκουνγκ.
Κατά την περίοδο 770-221 π.Χ. ξεπρόβαλαν στην Κίνα διάφορες σχολές σκέψης, οι οποίες εκλογίκευσαν και εξύψωσαν στο επίπεδο της θεωρίας τη γνώση τους για τη φύση, την κοινωνία και τη ζωή. Μέσω αυτής της διαδικασίας το Τσι Γκουνγκ βρήκε το δρόμο του προς τη συστηματοποίηση και έγινε ένα ανεξάρτητο θεωρητικό οικοδόμημα, ιδιαίτερα δημοφιλές ανάμεσα στους φιλόσοφους και τους ακαδημαϊκούς. Οι θεωρίες του συνέχισαν να αναπτύσσονται και να διαμορφώνονται σε τρεις πανίσχυρες ιδέες, που περιελάμβαναν τους τρεις θησαυρούς του ανθρώπινου σώματος: την ουσία της ζωής, το Τσι και τις νοητικές λειτουργίες. Την ίδια εποχή αρχίζουν να αναπτύσσονται και οι πρακτικές μέθοδοι του Τσι Γκουνγκ. «Η αρκούδα που στρέφει το λαιμό της» και «το πουλί που τεντώνει τα φτερά του» είναι δύο παραδείγματα από αυτές τις πρακτικές μεθόδους.
Κατά την περίοδο των δυναστειών Τσιν (221-207 π.Χ.) και Χαν (206 π.Χ-220 μ.Χ.) έγιναν σημαντικές και γοργές ταυτόχρονα αλλαγές στην ιατρική πρακτική, οι οποίες με τη σειρά τους βοήθησαν στη διεύρυνση της θεωρίας και της πρακτικής του Τσι Γκουνγκ. Ο Κανόνας της Εσωτερικής Ιατρικής του Κίτρινου Αυτοκράτορα, το πιο πρώιμο κλασικό έργο ιατρικής στην Κίνα περιγράφει το Ντάο Γιν, την Καθοδήγηση του Τσι και το Αν Γιάο ως σημαντικά μέτρα για τη διατήρηση και την προστασία της ζωής. Το 1973 η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ένα βιβλίο γραμμένο σε μετάξι, το «Νηστεία και Λήψη του Τσι» και τον Χάρτη Ντάο Γιν, επίσης απεικονισμένο σε μετάξι, σε ένα τύμβο (Νο. 3) της δυναστείας των Χαν, στην Τσάνγκσα της Επαρχίας Χουνάν. Στο βιβλίο αναφέρεται η καθοδήγηση του Τσι και ο χάρτης φέρει 44 απεικονίσεις ανθρώπινων μορφών που μιμούνται τις κινήσεις του λύκου, του πίθηκου, της μαϊμούς, της αρκούδας, του γερανού, του γερακιού και του αετού. Κάτι τέτοιο μας αποκαλύπτει πως οι Κινέζοι άρχισαν να διδάσκουν Τσι Γκουνγκ με τη χρήση εικόνων περίπου στην έναρξη της περιόδου της δυναστείας Χαν.
Η κλινική εφαρμογή του Τσι Γκουνγκ άρχισε κατά την περίοδο των δυναστειών Σούϊ (581-618 μ.Χ.) και Τανγκ (618-907 μ.Χ.). Τα βιβλία Γενική Πραγματεία για τις Αιτίες και τα Συμπτώματα των Ασθενειών, Συνταγές που Αξίζουν Χίλια Χρυσά για Επείγουσα Ανάγκη και Ιατρικά Μυστικά είναι γεμάτα Τσι Γκουνγκ θεραπείες για ιδιαίτερες παθολογίες. Στις περιόδους των δυναστειών Σονγκ (960-1279 μ.Χ), Τζιν (1115-1234 μ.Χ.) και Γιουάν (1271-1368 μ.Χ.) άρχισαν να προβάλλουν μαζί με τις θεραπείες και Νταοϊστικές ασκήσεις για την καλλιέργεια της πνευματικής ενέργειας, ενώ στις δυναστείες Μινγκ (1368-1644 μ.Χ.) και Τσινγκ (1644-1911 μ.Χ.) το Τσι Γκουνγκ βρήκε τη μεγαλύτερη εφαρμογή του στην ιατρική επιστήμη. Μεγαλύτερη προτεραιότητα στο Τσι Γκουνγκ και τις πρακτικές εφαρμογές του δόθηκε στην Κίνα μετά την επανάσταση. Το 1955 ιδρύθηκε το πρώτο νοσοκομείο Τσι Γκουνγκ στην Τανγκσάν, ενώ την ίδια εποχή δύο σημαντικά βιβλία εισήγαγαν ασκήσεις για την εσωτερική καλλιέργεια και την εκγύμναση, προσφέροντας ώθηση στην έρευνα για την ανάπτυξη του Τσι Γκουνγκ. Αυτά τα δύο βιβλία είναι Η Πρακτική της Θεραπείας Τσι Γκουνγκ, του Λιού Γκουϊτζέν και το Τσι Γκουνγκ και Προπόνηση του Χου Γιαοζέν.
Από το 1978 και μετά γιατροί και διδάσκαλοι του Τσι Γκουνγκ έκαναν σημαντικές προσπάθειες για να διαδώσουν το Τσι Γκουνγκ ως μέσο πρόληψης της ασθένειας και διατήρησης της υγείας. Ορισμένοι επιστήμονες και τεχνικοί όχι μόνο μελέτησαν το Τσι Γκουνγκ με όρους φυσιολογίας, βιοχημείας και σύγχρονης ιατρικής, αλλά προχώρησαν σε διεπιστημονικές έρευνες για την ανάλυση των φυσικών αποτελεσμάτων της εκροής του Τσι. Με αυτόν τον τρόπο ξεκίνησε μια μελέτη της φύσης και της ουσίας του Τσι Γκουνγκ και έτσι το Τσι Γκουνγκ, ως νέος κλάδος της επιστήμης, πέρασε σε μια περίοδο γοργής ανάπτυξης.
Η Ανάπτυξη του Χαρακτήρα
Το πρώτο συνθετικό του Τσι Γκουνγκ η λέξη Τσι ερμηνεύεται ως ζωική δύναμη, ή ζωτική δύναμη. Η δεύτερη λέξη Γκουνγκ ερμηνεύεται ως το αποτέλεσμα της καλλιέργειας ή της επίτευξης του έργου. Συνεπώς το Τσι Γκουνγκ είναι η πρακτική της καλλιέργειας του έμφυτου δυναμικού σε έναν άνθρωπο και η ευημερία της ύπαρξης βασισμένη στους φυσικούς νόμους της ανθρώπινης συνείδησης και της εσωτερικής ενεργειακής ροής στο φυσικό σώμα. Τούτη η πρακτική συντίθεται από αναπνευστικές ασκήσεις, διαλογισμό, διατάσεις και φυσικές κινήσεις και είναι στην πραγματικότητα το θεμέλιο όλων των πολεμικών τεχνών, της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής και της ενεργειακής θεραπείας.
Υπάρχουν πολλά θεραπευτικά εργαλεία και προγράμματα στο φυσικό σώμα μας. Το κλειδί βρίσκεται στο πώς θα ενεργοποιήσουμε αυτά τα προγράμματα για χάρη της θεραπείας. Στην πρακτική του Τσι Γκουνγκ το πρώτο βήμα είναι η διδασκαλία της ενεργοποίησης και της αίσθησης του Τσι, καθώς και της χρησιμοποίησής του στην κίνηση, την αναπνοή, τη διάταση του σώματος και τις ασκήσεις διαλογισμού. Με αυτόν τον τρόπο ο ασκούμενος βιώνει την παρουσία αυτής της ζωτικής δύναμης όχι μόνο μέσα του αλλά και γύρω του στο ευρύτερο φυσικό περιβάλλον.
Ορισμένοι αποκαλούν το Τσι αύρα, υπονοώντας το ενεργειακό πεδίο που περιβάλλει το σώμα. Η Δρ Βάλερι Χαντ (Valerie Hunt) στο βιβλίο της Άπειρος Νους το χαρακτηρίζει ως ενεργειακό πεδίο. Ωστόσο, δεν είναι μόνο ενεργειακό πεδίο. Είναι ένα πεδίο γεμάτο πληροφορίες. Όλα τα όργανα, οι ιστοί και τα κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους μέσα σε αυτό το ενεργειακό σύστημα και μεταφέρουν τις επικοινωνίες τους στο εξωτερικό περιβάλλον, συνειδητά ή ασυνείδητα. Ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί αυτό το ενεργειακό πεδίο για να επικοινωνήσει με τα διαφορετικά σημεία του σώματός του –όπως και με τα σώματα των άλλων ανθρώπων. Μέσω του νευρικού συστήματος καθίσταται δέκτης των πληροφοριών και έχει τη δυνατότητα να αντιδράσει στα μηνύματά τους μέσω του ηλεκτρομαγνητικού συστήματος του σώματος. Η μοναδικότητα της πρακτικής του Τσι Γκουνγκ στην προκειμένη περίπτωση είναι πως μπορεί να βοηθήσει τον ασκούμενο να κατανοήσει βαθιά τη σύνδεση νου και σώματος και να χρησιμοποιήσει την πληροφορία που λαμβάνει από το επικοινωνιακό δίκτυο του σώματος, προκειμένου να ενεργοποιήσει τη θεραπευτική διαδικασία.
Το πρώτο βήμα, λοιπόν, είναι η ενεργοποίηση και η αίσθηση του Τσι. Το δεύτερο βήμα είναι η αύξηση του ενεργειακού πεδίου του σώματος και η ανάπτυξη του βιοπληροφορικού συστήματος. Η πλεονάζουσα ενέργεια κυκλοφορεί μέσω των ενεργειακών μεσημβρινών σε όλο το σώμα. Η πλεονάζουσα ενέργεια είναι δυνατόν να ερεθίσει και να ενεργοποιήσει το ανάλογο αυτο-θεραπευτικό πρόγραμμα. Σε αυτή την πρακτική κατανοεί ο ασκούμενος πώς και πόσο αντανακλά το σώμα του όλες τις νοητικές και συγκινησιακές διαταραχές και φυσικά δεν υπάρχει κάποιο τυπικό όριο ή σύνορο που να αποκλείει το νου από το σώμα ή τα συναισθήματα. Για παράδειγμα ένας ξαφνικός πόνος στον ώμο είναι δυνατόν να προκληθεί από θυμό. Εδώ ο ασκούμενος οφείλει, λοιπόν, να φτάνει στη ρίζα του προβλήματος είτε μόνος του ή με τη βοήθεια του εκπαιδευτή του, που είναι πιο έμπειρος στην αντιμετώπιση τέτοιων προβλημάτων.
Το τρίτο βήμα έρχεται με την άσκηση του νου στην καθοδήγηση ή κατεύθυνση του Τσι, της ενεργειακής ροής προς τη σωστή κατεύθυνση. Εστιάζεται στην ενοποίηση και εναρμόνιση της κίνησης, της ενέργειας και του νου. Η πρακτική στην προκειμένη περίπτωση βελτιώνει την υγεία, ερεθίζοντας τα συστήματα προειδοποίησης του σώματος και τα συστήματα αυτοθεραπείας του. Υπάρχουν πολλά τέτοια συστήματα και η διαρκής εξάσκηση επιφέρει τον καλύτερο συντονισμό τους ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση περίπλοκων παθολογιών με πολλαπλά αίτια. Έτσι, ο ασκούμενος αλλάζει και καθαρίζει το εσωτερικό περιβάλλον του σώματός του, επιτρέποντας την έκφραση της υγιούς γενετικής πληροφορίας.
Η πρακτική του Τσι Γκουνγκ οδηγεί σε έναν πραγματικό συγχρονισμό του σώματος και του νου. Σε ανώτερα επίπεδα καλλιέργειας κάτι τέτοιο οδηγεί το χαρακτήρα στη γενναιοδωρία, την αποδοχή, την υπομονή και πολλές ποιότητες μιας θετικής φύσης. Η διευρυμένη ενεργειακή ροή μπορεί να οδηγήσει σε διευρυμένη ευσπλαχνία, σε ανοιχτόμυαλη προοπτική για τη ζωή σε διευρυμένη συμπάθεια για τα δρώμενα του φυσικού μας περιβάλλοντος, άμεσου ή έμμεσου. Μέσω της πρακτικής εξάσκησης μαθαίνουμε να τρέφουμε το ενεργειακό δυναμικό μας με ηρεμία και αρμονία. Αυτή ακριβώς η αρμονία είναι δυνατόν να διαπλάσει το χαρακτήρα του ασκούμενου στο Τσι Γκουνγκ εκ των έσω. Οι σκέψεις του, η θέλησή του, το πνεύμα του θα γίνουν πιο παραγωγικά, θετικά.
Αν με το χρόνο δε νιώθει όλες αυτές τις αλλαγές μέσα του, τότε βρίσκεται σε ένα πολύ κρίσιμο στάδιο, στο οποίο οφείλει να κοιτάξει τον εαυτό του και να συλλογιστεί πάνω στις επιτεύξεις και τα γεγονότα του παρελθόντος. Κάθε εξελικτική κίνηση δημιουργεί πρόσκαιρα μια ανισορροπία σε ένα νέο επίπεδο επιτεύξεων και τούτο γίνεται αισθητό σε φυσικό, ενεργειακό και νοητικό επίπεδο. Εδώ ακριβώς ο ασκούμενος χρειάζεται να εργαστεί σκληρά για να χτίσει μια νέα ισορροπία ανάμεσα στα συναισθήματα, το νου και το σώμα του και να στρέψει το βλέμμα του από τις επιδράσεις του παρελθόντος στις επιτεύξεις του μέλλοντος. Αν δε γίνει αυτό, τότε θα είναι δέσμιος των αρνητικών πληροφοριών του παρελθόντος, που πάντα επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας.
Η Σοφία του Τσι Γκουνγκ
Είναι πάντα σημαντικό να καθαρίζουμε αυτές τις αρνητικές επιδράσεις, τις πληγές του παρελθόντος. Να χαλαρώνουμε το άδραγμά τους πάνω μας. Με αυτόν τον τρόπο κερδίζουμε ένα βαθμό μεγαλύτερης απόσπασης από τα γεγονότα, όχι μόνο τα παρελθόντα, αλλά και τα μέλλοντα. Η ίδια μας η φύση μαθαίνει, παίρνει την πληροφορία και την αξιοποιεί, γνωρίζοντας πώς θα αντιμετωπίζει στο μέλλον παρόμοια συμβάντα. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται σοφότερη και καλλιεργεί μια διαφορετικού είδους συνείδηση για την ύπαρξή της πάνω στον πλανήτη.
Η αλήθεια είναι πως δε γεννιέται κανείς σοφός. Γίνεται μέσω της εμπειρίας και της αφομοίωσής της. Ωστόσο, πάνω στο δρόμο της ζωής είναι φυσικό να χρειάζεται κάποια εργαλεία, κάποιες τεχνικές που θα επιταχύνουν το βήμα του. Η πρακτική του Τσι Γκουνγκ είναι ένα τέτοιο εργαλείο και δεν απευθύνεται μόνο στον ανατολίτικο νου. Μπορεί κάλλιστα να μπει στο μικροσκόπιο του δυτικού, ορθολογικού νου και να αποδώσει τα ίδια αποτελέσματα. Και τούτο γιατί η διαμόρφωσή της έγινε με βάση την παρατήρηση της φύσης και την παρατήρηση του ανθρώπου στην πορεία της αποξένωσής του από τη φύση. Εδώ δεν μπορεί να διαμαρτυρηθεί κανείς για δαίμονες με καινοφανείς θεωρίες. Ας προσπαθήσει να αναλύσει ένα μικρό κομμάτι της καθημερινότητάς του και θα βρεθεί αντιμέτωπος με τη βασική αλήθεια του Τσι Γκουνγκ. Νους, σώμα και συναισθήματα είναι ένα ενεργειακό πεδίο. Οποιαδήποτε αναταραχή σε αυτό το ενεργειακό πεδίο επιφέρει ασθένεια. Η αρμονική ροή του φέρνει θεραπεία. Αυτό δεν το λένε κάποιοι αόρατοι και ομιχλώδεις δάσκαλοι. Το λέει η ίδια η σοφία της Φύσης, η σοφία του Τσι Γκουνγκ, και όποιος παρακούει τη μάνα φύση πρέπει να δέχεται και αδιαμαρτύρητα την τιμωρία που του επιβάλλει.
Θ.Σ.