Ήταν ο Ελβετός ψυχαναλυτής Kαρλ Γκούσταβ Γιουνγκ (Carl G. Jung) που πρώτος αναγνώρισε την δυνατότητα χρήσης της αστρολογίας ως εργαλείο διερεύνησης του βάθους της ανθρώπινης ψυχής. Κατά την διάρκεια της ζωής του ο Καρλ Γκ. Γιουνγκ αναφέρει σε πολυάριθμα γραπτά τον βαθύ του σεβασμό για την αστρολογία. Πίστευε πως, η αστρολογία είχε να προσφέρει πολλά στην ψυχολογία και όπως είχε παραδεχτεί αρκετές ήταν οι φορές που την χρησιμοποίησε στο αναλυτικό του έργο με ασθενείς.

Από τον Glenn Perry, Ph.D., MFT

Ο Γκλεν Πέρι είναι επαγγελματίας αστρολόγος από το 1975. Συμμετείχε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Εταιρείας για την Αστρολογική Έρευνα (ISAR). Υπηρέτησε ως Αντιπρόεδρος της ISAR και του Διοικητικού Συμβουλίου στην διάσκεψη των Ηνωμένων Αστρολόγων (UAC). Είναι επίσημα ψυχοθεραπευτής από το 1979 και μέλος του συλλόγου θεραπευτών «Γάμου και Οικογένειας της Καλιφόρνια». Είναι πτυχιούχος του Ινστιτούτου Saybrook με διδακτορικό στην «Ψυχολογία και τις Μελέτες Συνείδησης». Απόφοιτος του Lone Mountain College (1979) με ένα Μ.Α. στα «Γάμος & Οικογενειακή Θεραπεία». Βραβεύτηκε για την εξαιρετική γραφή του από το Ινστιτούτου Saybrook, ενώ του δόθηκε και το διεθνές βραβείο Αστρολογίας για το καλύτερο άρθρο 1995-1998. Ιδρυτής και διευθυντής της Ακαδημίας AstroPsychology (Αστροψυχολογίας) από το 2012 έως σήμερα. Υπήρξε διευθυντής προγράμματος για το μεταπτυχιακό στη «Συνειδητή Εξέλιξη» και «Κοσμολογικά Αρχέτυπα« στο ινστιτούτο του Connecticut (2010-13).

Σε περιπτώσεις που η διάγνωση ήταν ιδιαίτερα δύσκολη ο Γιουνγκ δημιουργούσε τον αστρολογικό χάρτη του ασθενή, προκειμένου να εξετάσει τα πράγματα με μια ευρύτερη, τελείως διαφορετική οπτική γωνία. Όπως έχει ο ίδιος πει: «Πρέπει να παραδεχτώ ότι είναι πολλές οι φορές που τα αστρολογικά στοιχεία διαφώτισαν σημεία τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα ήταν αδύνατο να κατανοήσω» (1948).

Ο Γιουνγκ θεωρούσε τα ζώδια και τους πλανήτες της αστρολογίας, σύμβολα των αρχέτυπων διαδικασιών που γεννιούνται από το συλλογικό ασυνείδητο. Τα  του συλλογικού ασυνειδήτου ήταν, κατ' αυτόν, οι παγκόσμιες οργανωτικές αρχές που υποστηρίζουν και υποκινούν την ψυχολογική ζωή στο σύνολό της, τόσο την ατομική, όσο και την συλλογική. Δεδομένου ότι η μυθολογία έδωσε έμφαση στις πολιτιστικές εκδηλώσεις των αρχέτυπων σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και τόπους στην ιστορία, η αστρολογία χρησιμοποίησε τα αρχέτυπα ως γλώσσα κατανόησης των βασικών ψυχολογικών δυνάμεων που υποκινούν τα ανθρώπινα όντα. «Η αστρολογία, όπως και η ψυχολογία, ασχολούνται με το συλλογικό ασυνείδητο και συνίστανται από συμβολικούς σχηματισμούς: οι πλανήτες είναι οι θεοί, σύμβολα της δύναμης του ασυνείδητου». Οι θεοί της μυθολογίας αντιπροσωπεύουν τις ζωντανές δυνάμεις του σύμπαντος που αποτελούν το πρότυπο για τα πάντα. Σύμφωνα με τις Πλατωνικές ιδέες, ένα αρχέτυπο ήταν ταυτόχρονα υποκειμενικό και αντικειμενικό, προφανές τόσο στις εν υπάρχουσες ιδέες της ανθρώπινης συνείδησης, όσο και στις θεμελιώδεις διαδικασίες της φύσης και δίδει πληροφορίες όχι μόνον για την ανθρώπινη εμπειρία αλλά και για την κίνηση των πλανητών.

Αυτή ακριβώς η διπλή φύση του αρχέτυπου επιτρέπει στον αστρολογικό χάρτη να γεφυρώσει τον εσωτερικό χαρακτήρα με τα αντίστοιχα εξωτερικά γεγονότα που αντανακλούν τον συγκεκριμένο χαρακτήρα. «Πολλές φορές παρατηρούμε περιστατικά εντυπωσιακής αναλογίας μεταξύ των αστρολογικών αστερισμών και των ψυχολογικών συμβάντων, καθώς και μεταξύ του ωροσκοπίου και των προδιαθέσεων του χαρακτήρα», έγραψε ο Γιουνγκ το 1976. Τα αρχέτυπα, κατέληξε, ήταν ψυχοειδή, δηλαδή διαμορφώνουν τόσο το περιεχόμενο, όσο και την αντίληψη. Η αστρολογική διάταξη ορίζει, τόσο την εσωτερική διάθεση του ατόμου, όσο και τις ειδικές εξωτερικές συνθήκες που πιθανότατα αυτός ο ιδιαίτερος χαρακτήρας έλκεται να βιώσει. Ο Γιουνγκ σε μια συνέντευξη που έδωσε το 1954 ξεκίνησε λέγοντας: «Μπορεί κάποιος να περιμένει, με αξιοσημείωτη βεβαιότητα, ότι μια επακριβώς ορισμένη ψυχολογική κατάσταση θα συνοδεύεται από τον ανάλογο αστρολογικό σχηματισμό».

Αναγνώριζε την μοναδική και απαράμιλλη ικανότητα της αστρολογίας να αποκαλύπτει συσχετισμούς μεταξύ των πλανητικών κινήσεων και της ανθρώπινης εμπειρίας με έναν τρόπο απόλυτα συγχρονισμένο με τις κρίσεις της ζωής. «Παρατήρησα πολλές περιπτώσεις όπου μια σαφώς προσδιορισμένη ψυχολογική φάση ή ένα ανάλογο γεγονός συνοδεύεται από την διέλευση, ενός ουράνιου σώματος συγκεκριμένα του Κρόνου και του Ουρανού οι οποίοι συνήθως σηματοδοτούν μια ψυχολογική δοκιμασία» (1954).

Η τήρηση της αντιστοιχίας μεταξύ των ψυχολογικών φαινομένων και των αστρολογικών πληροφοριών συνεισέφερε στη διατύπωση της θεωρίας του Γιουνγκ για την συγχρονικότητα. Έδωσε το 1955 τον ορισμό της λέξης συγχρονικότητα: «Το ταυτόχρονο περιστατικό, μιας ορισμένης ψυχικής κατάστασης με ένα ή περισσότερα εξωτερικά γεγονότα, το οποίο εκδηλώνεται ως νοήμον σύμπτωση σε μια στιγμιαία υποκειμενική κατάσταση». Κατ΄ αναλογία, ο Γιουνγκ δεν δίστασε να παρατηρήσει τα φαινόμενα συγχρονισμού που υπογραμμίζονται με σοβαρότητα από την αστρολογία. Η αστρολογία, πίστευε, εργάζεται με ακρίβεια εξ αιτίας της συγχρονικότητας, π.χ. η ψυχική συγκρότηση του προσώπου λίγο πριν γεννηθεί ήταν «σε θετική απόλυτη αντιστοιχία» με τις θέσεις των πλανητών εκείνης της στιγμής».

Αναζητώντας έναν τρόπο να ελέγξει την υπόθεση της συγχρονικότητας, ο Γιουνγκ πραγματοποίησε ένα αστρολογικό πείραμα κατά το οποίο συσχέτισε τις πλανητικές διατάξεις, διασταυρώνοντας τις όψεις ανάμεσα τους χάρτες των συζύγων. Υπέθεσε ότι κάποιες αναπόφευκτες διασταυρούμενες όψεις, θα εμφανίζονταν με μεγαλύτερη συχνότητα ανάμεσα στους χάρτες των συζύγων από όσο μεταξύ των χαρτών ανθρώπων που δεν είχαν μεταξύ τους σχέση. «Η νοήμον σύμπτωση που αναζητούμε γίνεται άμεσα φανερή με την αστρολογία» είπε ο Γιουνγκ, «από την στιγμή που τα αστρολογικά δεδομένα συμπίπτουν με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του χαρακτήρα, και από τις πιο μακρινές εποχές ακόμα οι διαφορετικοί πλανήτες, οι οίκοι, τα ζωδιακά σημεία και οι όψεις, όλα επιδέχονται ερμηνείες που προσφέρουν μια βάση για την μελέτη του χαρακτήρα».

Αν και ο Γιουνγκ ποτέ δεν ανέπτυξε μια συστηματική θεωρία για την αστρολογία, φαίνεται ότι η θεωρία του για την αναλυτική ψυχολογία επηρεάστηκε πάρα πολύ από αυτήν. Υπάρχουν τόσο πολλές αντιστοιχίες που κάποιος σχεδόν αναγκάζεται να συμπεράνει ότι έχει δανειστεί κατευθείαν από την αστρολογία μερικές από τις σημαντικότερες ιδέες του. Επιπρόσθετα, η κατηγορηματική του υποστήριξη ότι οι πλανήτες είναι αρχέτυπα, η θεωρία του για την συγχρονικότητα ως μεθόδου ερμηνείας των αστρολογικών συμπτώσεων και η αντίληψη του Γιουνγκ για δυο είδη ψυχικής προδιάθεσης -εξωστρεφή και εσωστρεφή- άμεσα αναγνωρίσιμη από αστρολόγους σαν τον δίπολο διαχωρισμό του ζωδιακού σε δυο πολικότητες -θετική / αρρενωπή (εξωστρεφής) και αρνητική / θηλυκή (εσωστρεφής).

Επιπλέον, οι τέσσερις λειτουργικοί τύποι του -διαισθητικός, αισθητικός, νοητικός και συναισθηματικός- αντιστοιχούν, κατά προσέγγιση, στα τέσσερα στοιχεία -φωτιά, γη, αέρας και νερό. Σε αυτές τις περισσότερο προφανείς αναλογίες, υπάρχουν και συμπληρωματικοί συσχετισμοί που έχουν διερευνηθεί από αστρολόγους. Αυτοί περιλαμβάνουν εγώ / Ήλιος, προσωπικότητα / Ανερχόμενος, σκιά / Πλούτωνας, άνιμα / Αφροδίτη, άνιμους / 'Aρης και συλλογικό ασυνείδητο / Ποσειδώνας. Δύσκολες αστρολογικές διατάξεις, ειδικά αυτές που εμπλέκονται σε δύσκολες όψεις από τους εξωτερικούς πλανήτες με τον Ερμή, Αφροδίτη, 'Aρη, Σελήνη, Ήλιο, έχουν παρατηρηθεί από αστρολόγους ότι αντιπροσωπεύουν προβληματικά σημεία στην προσωπικότητα, παρόμοια με εκείνα που περιέγραψε ο Γιουνγκ σαν ψυχικά συμπλέγματα, π.χ. ασυνείδητες, συναισθηματικά φορτισμένες αναμνήσεις, εικόνες και σκέψεις στοιβαγμένες γύρω από ένα κεντρικό πυρήνα.

Μεταγενέστεροι του Γιουνγκ υπήρξαν αστρολόγοι προσανατολισμένοι στην ψυχολογία οι οποίοι κατακλύστηκαν από έμπνευση ορμώμενοι από τις πρωτοποριακές προσπάθειες του Γιουνγκ.

Αναφορές

   • Jung, C. (1962). Commentary. In R. Wilhelm (Trans. & Ed.), The secret of the golden flower. New York: Harcourt,
      Brace, & World.
   • Jung, C. (1948). Letter to Professor B.V. Raman. American Astrology, June, 1948.
   • Jung, C. (1954). Interview with Andre Barbault. Astrologie Moderne, May 26, 1954.
   • Jung, C. (1955). Synchronicity: An acausal connecting principle. In C. Jung & W. Pauli, The Interpretation of
      nature and psyche (pp. 1-146). New York: Pantheon.
   • Jung, C. (1976). C.G. Jung: Letters (Volume II). Edited by G. Adler and A. Jaffe (R.F.C. Hull, trans.). London:
     Routledge and Kegan Paul.

Σύνδεση με τα άρθρα

    Άρθρο του e-zine: Μετασχηματισμοί του libido.
    Άρθρο του e-zine: Φύση και Δομή της Ψυχής στη Γιουνγκιανή Ψυχολογία.

μτφρ.: M.M.