Στην εποχή μας έχει καθιερωθεί ευρύτατα ο όρος «Εσωτερική Αναζήτηση», συνδέοντας αναπόσπαστα την Αναζήτηση με την Εσωτερική Γνώση. Όπως θα διαπιστώσετε, μια τέτοια θεώρηση δεν μπορεί παρά να είναι οικουμενική, και μέσα από αυτή έχει τη δυνατότητα, όποιος το επιθυμεί, να κάνει τις αναγωγές του στον ελλαδικό χώρο.

Ας επιχειρήσουμε μια προσέγγιση στα «Ρεύματα της Εσωτερικής Γνώσης» και ας διερευνήσουμε το μέλλον και τις προοπτικές της Εσωτερικής Αναζήτησης, έτσι όπως διαμορφώνονται σε ολόκληρο τον κόσμο.

Κατ' αρχάς, όταν μιλάμε για Εσωτερική Αναζήτηση, ουσιαστικά αναφερόμαστε στην επίμονη και συστηματική προσπάθεια ανεύρεσης, εξερεύνησης, κατανόησης και αφομοίωσης εκείνων των βαθύτερων αληθειών που εξελίσσουν και ολοκληρώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε τη διαφορά μεταξύ της Εσωτερικής Αναζήτησης και της Πίστης, που είναι η απόλυτη προσήλωση και βεβαιότητα σε μια αλήθεια, χωρίς οποιαδήποτε περαιτέρω διερεύνηση.

Στην ανθρώπινη φύση ενυπάρχει το δέος για το απρόσιτο, για το υπέρτερο, για εκείνο που επιθυμεί να προσεγγίσει αλλά δεν μπορεί, εξαιτίας των περιορισμών της ίδιας της θνητής του υπόστασης. Η προσέγγιση αυτού του υπέρτατου, στη συντριπτική πλειοψηφία της ανθρωπότητας, γίνεται μέσω της Πίστης στις διάφορες θρησκείες. Αυτή η προσέγγιση είναι η πλέον ανώδυνη, καθώς δεν απαιτεί τίποτε άλλο, πέρα από την πίστη και την υπακοή στους κανόνες που η θρησκεία μας επιβάλλει, προκειμένου να προσεγγίσουμε αυτό το υπέρτερο. Όσο πιο φανατικά ακολουθούνται αυτοί οι κανόνες, τόσο η προσέγγισή τους στο υπέρτερο καθίσταται εντονότερη και μεγαλύτερη.

Παράλληλα με αυτήν την πλειοψηφία, κινείται και μία μειοψηφία του ανθρώπινου γένους, που αποτελεί μία άλλη ομάδα, την ομάδα των αναζητητών. Και αυτή η ομάδα έχει ως στόχο της το υπέρτερο, το τέλειο. Η προσέγγισή της όμως σε αυτό γίνεται μέσω της αναζήτησης. Δεν περιορίζεται στην έτοιμη τροφή που οι θρησκείες της παρέχουν, αλλά αναζητά τη γνώση, την προσωπική γνώση αυτού του υπέρτερου. Αναζητά την ένωση μαζί του, μέσα από κάποιο μονοπάτι που παρέχει εμπειρία, που παρέχει γνώση, που παρέχει εξέλιξη. Μέσα από κάποιο μονοπάτι που οδηγεί προς το τέλειο της πνευματικής ύπαρξης.

Κάθε μέλος της ομάδας των αναζητητών επιλέγει να προσεγγίσει το στόχο του μέσα από ένα τέτοιο μονοπάτι, που κατά κύριο λόγο εκφράζει την ιδιοσυγκρασία του, που του είναι πιο οικείο και πιο ελκυστικό. Πολλές φορές αυτό το μονοπάτι μπορεί να συνδέεται με τα ασυνείδητα αρχέτυπα που φέρει μέσα του, ή με φυλετικά αρχέτυπα, ίσως ακόμη και με αρχέτυπα που συνδέονται με την ευρύτερη γεωγραφική ζώνη στην οποία κατοικεί.

Η επιλογή του μονοπατιού της αναζήτησης, λοιπόν, μπορεί να ποικίλει.

Μέλλον και Προοπτικές της Αναζήτησης

Ανατρέχοντας στο παρελθόν, μπορούμε να διακρίνουμε δύο κυρίαρχες γραμμές αναζήτησης. Η μία γραμμή αναφέρεται στους ανθρώπους με τον επιστημονικό τρόπο σκέψης και προσέγγισης των πραγμάτων. Είναι εκείνοι που αναλύουν, που τεμαχίζουν, που εξερευνούν, και προσεγγίζουν το Θείο μέσα από την πλήρη ανάλυση και κατανόηση. Εδώ μπορούμε να κατατάξουμε τους επιστήμονες, τους φιλόσοφους και γενικά τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν το νου ως εργαλείο για να βαδίσουν το όποιο μονοπάτι που θα τους οδηγήσει στην τελειότητα.

Υπάρχει ένα άλλο ρεύμα ανθρώπων που βαδίζει τα δικά του μονοπάτια, με σύντροφο την έμπνευση, την παρορμητικότητα, τη δεκτικότητα. Εδώ ανήκουν οι άνθρωποι των τεχνών, που αναζητούν μέσα από την ομορφιά την αίσθηση της ολοκλήρωσης και της γνώσης. Εδώ, επίσης, ανήκουν οι άνθρωποι της αφοσίωσης και όλοι όσοι χρησιμοποιούν την καρδιά ως εργαλείο προσέγγισης του στόχου τους. Σε αυτήν την ομάδα αναζητητών ανήκουν και όσοι πιστεύουν ότι ο νους ξεστρατίζει τον άνθρωπο από τη σωστή αναζήτηση και ότι, μόνο μέσα από το άνοιγμα της ύπαρξης προς όλες τις κατευθύνσεις μπορεί να επέλθει η πραγματική εξύψωση και ένωση με το υπέρτατο.

Ανάμεσα στις δύο αυτές ομάδες μπορούμε να διακρίνουμε και μία τρίτη, η οποία προσπαθεί να συγκεράσει τα δύο ρεύματα, να τα συνδυάσει και, χρησιμοποιώντας τα πλεονεκτήματά τους, να πετύχει πιο άμεσα το στόχο της. Σε αυτήν την τρίτη ομάδα η αναζήτηση είναι πιο ενσυνείδητη και χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη πόλωση στο στόχο.

Θα πρέπει να επισημάνουμε πως, η συμμετοχή των ανθρώπων σε αυτά τα ρεύματα μπορεί να είναι ενσυνείδητη ή ασυνείδητη. Πολλές φορές δεν μπορούν να εξωτερικεύσουν με σαφήνεια τι ακριβώς επιζητούν. Ωστόσο, μέσα από την όλη δράση τους στον κόσμο, μπορεί κανείς να διακρίνει την αναζήτηση και τη διαδικασία της εξελικτικής πορείας που ακολουθούν.

Απ' όποιο δρόμο κι αν οδεύουν, ο στόχος είναι κοινός: Η προσέγγιση της τελείωσης, η Ένωση με το Θείο, όπως και αν αυτό μεταφράζεται στις διάφορες φυλές ή ατομικές υπάρξεις. Αυτή η Ένωση με το Θείο, με το τέλειο, είναι και το κοινό σημείο για όλη την ανθρωπότητα.

Από τότε που ο άνθρωπος συνειδητοποίησε τη θνητή φύση του και την ευρύτητα του πνεύματός του, αναζητά το δρόμο προς την τελείωση. Αυτή η αναζήτηση γέννησε τις διάφορες θρησκείες, που όμως στην πορεία παγιοποίησαν και περιόρισαν την έρευνα και τη δυνατότητα του ατόμου να διαφοροποιείται ως προς τον τρόπο προσέγγισης του στόχου του. Παρ' όλα αυτά, η ανθρώπινη φύση επιδιώκει έναν οργανωμένο τρόπο προσέγγισης της τελειότητας, αναζητά κάποιο μονοπάτι που θα κάνει το στόχο της πιο εύκολο. Κι έτσι, επιζητά ν' ανακαλύψει ένα δρόμο που θα είναι εσωτερικά ελκυστικός και πιο προσπελάσιμος από άλλους.

Στον σύγχρονο αναζητητή προσφέρονται τέτοιοι δρόμοι, τους οποίους χάραξαν και οριοθέτησαν άλλοι άνθρωποι που προηγήθηκαν σε παρόμοια αναζήτηση και είχαν παρόμοια ιδιοσυγκρασία και πιθανά ίδιο φυλετικό υπόβαθρο. Συνεπώς υπάρχει μια ποικιλομορφία οριοθετημένων μονοπατιών που μπορεί κανείς ν' ακολουθήσει προκειμένου να πετύχει την εσωτερική του ολοκλήρωση. Αυτά τα μονοπάτια χαράχθηκαν από τους ιδρυτές των Σχολών Εσωτερικής Εκπαίδευσης. Και συνήθως, περιλαμβάνουν κάποια «εργαλεία» που εάν χρησιμοποιηθούν σωστά και κάτω από συγκεκριμένη καθοδήγηση, ο αναζητητής μπορεί να φτάσει ευκολότερα και με μεγαλύτερη ασφάλεια στην επίτευξη του σκοπού του.

Έχει σημασία να κατανοήσουμε ότι κανένα από αυτά τα μονοπάτια δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως μοναδικό, γιατί απευθύνονται σε ανθρώπους με εντελώς διαφορετικά φυλετικά αρχέτυπα, σε ανθρώπους με διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, σε ανθρώπους με διαφορετική προσέγγιση του Θείου, της Θεότητας. Αλλά ούτε είναι και αντίπαλα μεταξύ τους αυτά τα μονοπάτια, καθώς καταλαμβάνουν περιοχές τόσο διαφορετικές όσες και οι φύσεις των ανθρώπων. Συχνά οι άνθρωποι της Ανατολής, από τη φύση τους, ακολουθούν το δεύτερο ρεύμα που περιγράφηκε. Κι όμως, από αυτό δεν αποκλείονται πολλοί άνθρωποι της Δύσης, καθώς ιδιοσυγκρασιακά μπορεί να βρίσκονται πολύ κοντά σε ό,τι τούτο το ρεύμα μπορεί να τους προσφέρει. Το ίδιο ισχύει και για τους κάτοικους της Δύσης που κατά κύριο λόγο, ακολουθούν το πρώτο ρεύμα αναζήτησης, στο οποίο όμως δεν αποκλείεται να προστρέχουν και άνθρωποι από την Ανατολή. Τα πάντα συγχωνεύονται και εναλλάσσονται ανάλογα με τη φύση των ανθρώπων.

Το ίδιο συμβαίνει και στο τρίτο ρεύμα, που συγκερνά τα άλλα δύο, καθώς συναντά κανείς ανθρώπους από όλα τα μέρη της Γης, ανεξάρτητα από Ανατολή ή Δύση, Βορρά ή Νότο. Εδώ, το κυρίαρχο χαρακτηριστικό είναι η ανάγκη και η έφεση για μία άμεση πορεία προς το στόχο, χρησιμοποιώντας όλα τα κλειδιά που είναι διαθέσιμα.

Πάντως, εκείνο που μπορεί ν' αναφερθεί ως θεμελιώδες κοινό χαρακτηριστικό όλων των ρευμάτων αναζήτησης, είναι η ανάγκη του ανθρώπου να μοιραστεί όσα ανακαλύπτει με τους συνανθρώπους του, να προσφέρει τη γνώση του, να την εξαπλώσει προς τα έξω, ν' αποτελέσει ο ίδιος ένα φάρο για όσους πιθανά έπονται σε μία παρόμοια αναζήτηση, ή σκέφτονται να την ξεκινήσουν. Η ανάγκη για μοιρασιά είναι χαρακτηριστικό της κοινωνικότητας του ανθρώπινου γένους. Και μέσα από αυτό το πλαίσιο δραστηριότητας εξαπλώνεται η γνώση των επιτεύξεων και των εξερευνήσεων των πιο προηγμένων αναζητητών. Και αυτή η γνώση που εξαπλώνεται και αποδίδεται στην ανθρωπότητα, βοηθά την εν γένει εξέλιξή της, ακόμα και για τη μερίδα εκείνη της ανθρωπότητας που αδρανεί ή δεν επιθυμεί να μπει στον κόπο μιας τέτοιας διαδικασίας.

Η προσφορά αυτής της γνώσης μεταλαμπαδεύει τον σπινθήρα της αναζήτησης στις νεότερες γενιές των ανθρώπων, μέσα στις οποίες ούτως ή άλλως ο σπόρος είναι ζωντανός. Μέσα από τέτοια καλέσματα, και τις πορείες που πιθανά οι υποψήφιοι αναζητητές ακολουθήσουν, προχωρεί η εξέλιξη –συνειδητά ή ασυνείδητα, εκούσια ή ακούσια. Και χάρη σε αυτήν την πνευματικοποίηση της ανθρωπότητας περισώζονται τα ιδανικά και οι πανανθρώπινες αρχές επάνω στον πλανήτη.

Αν επιχειρούσαμε να κάνουμε μια εκτίμηση της σημερινής κατάστασης, θα λέγαμε ότι η πορεία της ανθρωπότητας, στη συγκεκριμένη εποχή, βρίσκεται εμπρός σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή. Βιώνουμε μία μεταβατική εποχή της οποίας κύριο χαρακτηριστικό είναι: η αναμονή. Μέσα από τους εσωτερικούς δρόμους, μέσα από τα μονοπάτια των αναζητητών, αναμένεται να αναδυθεί μία νέα εσωτερική γνώση, να ανακαλυφθεί μία νέα εσωτερική αξία που θα προσδιορίσει τα μελλοντικά μας βήματα. Ανεξάρτητα σε ποιο ρεύμα βαδίζει ο κάθε αναζητητής, η αναμονή αυτή γίνεται αισθητή από όλους. Και όσο μακρά ή σύντομη μπορεί να είναι αυτή η περίοδος αναμονής, υπάρχει μια βαθιά βεβαιότητα ότι το μέλλον θα σφραγιστεί από μια νέα αναγέννηση, από μια συνειδησιακή έκρηξη, μέσα από την οποία θα αναδυθεί η συμπύκνωση όλων των εμπειριών του παρελθόντος, θα απελευθερωθεί δημιουργικά όλη η ένταση που χαρακτηρίζει την εποχή μας και έχει συσσωρευτεί σε αυτή τη χρονική στιγμή.

Ο ερχομός του νέου, του αναμενόμενου, πρόκειται να προσδώσει ένα ελπιδοφόρο μήνυμα, όχι μόνο στους αναζητητές αλλά σε ολόκληρη την ανθρωπότητα: το μήνυμα μιας περαιτέρω εξελικτικής πορείας κάτω από καινούργια δεδομένα. Τα θεμέλια αυτής της πορείας πάλι θα βασίζονται στα αρχέτυπα της εκάστοτε φυλής και στις ιδιότητες που αυτά κρύβουν. Αλλά θα χαρακτηρίζονται από ένα νέο δεδομένο: το δεδομένο της παγκόσμιας συνείδησης και συνένωσης.

Μπορεί σήμερα να ζούμε το διαστρεβλωτικό φαινόμενο της οικονομικο-πολιτικής παγκοσμιοποίησης, ωστόσο ας συνειδητοποιήσουμε πως πρόκειται για μια υλική παραφθορά αυτού που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε αδόκιμα «συνειδησιακή παγκοσμιοποίηση», δηλαδή πανανθρώπινη συνειδητότητα. Οφείλουμε να αντιληφθούμε πως τα όρια και οι φραγμοί ανάμεσα σε φυλές και ανθρώπους εξαφανίζονται. Οι αποστάσεις δεν έχουν εκμηδενιστεί μονάχα ως προς τον υλικό χρόνο και ως προς τον υλικό τόπο, αλλά κυρίως μέσα στις συνειδήσεις συνολικά της ανθρώπινης φυλής. Πέρα από τις διαφορετικές ρίζες και καταβολές των διαφόρων εθνών, είναι πλέον ορατό ένα κοινό σημείο συνάντησης, συνεύρεσης και συλλειτουργίας. Έτσι, το κέντρο βάρους μετατοπίζεται προς ένα υψηλότερο σημείο που ξεπερνά τα φυλετικά κριτήρια και προσδίδει πιο κοσμικές ιδιότητες.

Κατ' αυτόν τον τρόπο, λοιπόν, μπορεί να προσδιοριστεί το μέλλον της Εσωτερικής Αναζήτησης. Ο αναζητητής, χρησιμοποιώντας ως αφετηρία του τις δικές του ρίζες και καταβολές, θα κινηθεί προς αυτό το κοσμικό σημείο συνάντησης, θα αποκτήσει ένα ευρύτερο πεδίο εξερεύνησης και μέσα από αυτό θα επιδιώξει να ανακαλύψει τους νέους κώδικες επικοινωνίας με το θείο πρότυπο, έξω και πέρα από κάθε είδους υλικούς περιορισμούς.

Λ.Γ.