Γνωρίζοντας τον τρόπο λειτουργίας του Ομαδικού Νoυ και το πώς αυτός διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στην εξέλιξη των σπουδαστών μιας εσωτερικής σχολής.

Από τον Γουόλτερ Έρνεστ Μπάτλερ (Walter Ernest Butler) 1898-1978

Μυστικιστής και συγγραφέας εσωτερικών κειμένων. Οφείλει την εκπαίδευσή του στα μυστήρια στον ψυχικό Ρόμπερτ Κίνγκ (Robert King), επίσκοπο της φιλελεύθερης καθολικής εκκλησίας, που τον εκπαίδευσε σαν μέντιουμ. Στην Ινδία μελέτησε τον ινδικό μυστικισμό και ήρθε σε επαφή με την θεοσοφίστρια-μυστικίστρια Άννι Μπεζάντ (Annie Besant) η οποία ευγενικά τον απέτρεψε από το να συμμετάσχει στο εσωτερικό τμήμα της Θεοσοφικής Εταιρίας. Επέστρεψε στην Αγγλία το 1925 και προσχώρησε στην «Κοινωνία του Εσωτερικού Φωτός» της Ντίον Φόρτσιουν (Dions Fortune's Sosiety of the Inner Light) όπου συνέχισε την εκπαίδευσή του έως το τέλος του β΄παγκόσμιου πολέμου.

Το 1962 συνάντησε τον Γκάρεθ Νάιτ (Gareth Knight) και άρχισαν να αναπτύσσουν μαζί ένα σύστημα εσωτερικής εκπαίδευσης δια αλληλογραφίας, το οποίο βασιζόταν στην Μυστηριακή Καββάλα έχοντας αρχικά του όνομα του εκδοτικού οίκου που είχαν δημιουργήσει, τα «Βιβλία του Ήλιου» (Helios Books Service). Στην «Κοινωνία του Εσωτερικού Φωτός» συνάντησε τον Μάικλ Νοβίτσκι (Michael Nowicki) και την Ντολόρες Άσκροφτ-Νοβίτσκι (Dolores Ashcroft-Nowicki). Έως το 1973 η σειρά μαθημάτων της πρακτικής Καββάλα είχε αποκτήσει δημοτικότητα και διαχωρίστηκε από τους «Υπηρέτες του Φωτός» (Servants of the Light) για την οποία ο Ε. Μπέτλερ ήταν ο πρώτος διευθυντής σπουδών όπου και παρέμεινε σχεδόν ως το τέλος της ζωής του οπότε την θέση του έλαβε η Ντολόρες Άσκροφτ-Νοβίτσκι.

Ο Ε. Μπάτλερ είχε μια σφαιρική άποψη για την εσωτερική εκπαίδευση και την ηθική. Πίστευε πως η εσωτερική εκπαίδευση χωρίς ηθική και σωστά κίνητρα είναι επικίνδυνη για την εξέλιξη της ανθρώπινης ύπαρξης. Πίστευε πως χρειάζεται μια σωστή και πειθαρχημένη μαθητεία, καθώς και εποπτεία, γιατί οι λαθεμένες τάσεις της προσωπικότητας είναι δυνατόν να οδηγήσουν τον εκπαιδευόμενο έξω από τον δρόμο και τον ρόλο του ως εξυψωμένη ύπαρξη, που δρα φωτεινά στο κοινωνικό του περιβάλλον.

Θα ήθελα να μιλήσω για κάτι πολύ σημαντικό, που συνήθως, όμως, ξεχνιέται από την πλειοψηφία των σπουδαστών του εσωτερισμού.

Πρόκειται για εκείνο που είναι γνωστό ως το «Εγκρέγκορ». Μπορεί να έχετε συναντήσει τυχαία την λέξη αυτή στα βιβλία, ειδικότερα σε βιβλία που έχουν εκδοθεί την Ευρώπη, όπου ο όρος είναι πολύ πιο συνηθισμένος από ότι εδώ στην Αγγλία. Μπορεί καλύτερα να οριστεί ως «συλλογικός-ομαδικός νους», τόσο στις συνειδητές όσο και στις υποσυνείδητες όψεις του, που δημιουργείται από την ένωση σκέψης και συναισθήματος ενός αριθμού ομοϊδεατών ανθρώπων.

Δεν χρειάζεται να είναι ηθικό ή θρησκευτικό στην υφή του, ωστόσο πρέπει να υπάρχει ένα ισχυρό αμοιβαίο συναίσθημα μεταξύ όλων των μελών του. Στην επιστήμη της ψυχολογίας ο «Ομαδικός Νους» αναμφίβολα αναγνωρίζεται ως ένας από τους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη κατά την ψυχολογική θεραπεία. Επιπλέον, κάθε ρήτορας, κάθε «μάγος του λόγου» και κάθε πολιτικά ή θρησκευτικά φανατικός είναι όλοι τους ειδικοί στη δόμηση και την χρησιμοποίηση ενός τέτοιου ομαδικού νου.

Από εσωτερικής άποψης, μπορούμε να δούμε το Εγκρέγκορ ως μια σύνθετη σκεπτομορφή φορτισμένη με συναισθηματική ενέργεια. Η ενέργεια αυτή προκαλείται από όλους εκείνους που συνδέονται με την σκεπτομορφή αυτή. Επιπλέον εάν υπάρχουν στην ομάδα κάποιοι που γνωρίζουν κάτι από τον ψυχικό αυτό μηχανισμό, τότε η ενέργεια μπορεί να κατευθυνθεί επάνω σε οποιονδήποτε επιλεγμένο στόχο. Είναι προφανές ότι μια τέτοια ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλούς ή κακούς σκοπούς, ενώ η πρόθεση εκείνων που χειρίζονται την ενέργεια εντός της συλλογικής σκεπτομορφής καθορίζει και τον τρόπο που κατευθύνεται.

Κατά γενικό κανόνα, μια τέτοια σκεπτομορφή δομείται γύρω από κάποιο πρόσωπο ή ομάδα προσώπων. Καθώς το πλήθος των προσώπων αυξάνεται, ταυτόχρονα αυξάνεται η δύναμη και η εμβέλεια του Εγκρέγκορ και μια ιδιαίτερη αμοιβαία δραστηριότητα εκδηλώνεται τότε. Κάθε μέλος της ομάδας παρέχει άφθονη ενέργεια στη συλλογική αυτή σκεπτομορφή, αλλά ταυτόχρονα σε κάθε μέλος μεταβιβάζεται και η επιρροή της ομάδας ως σύνολο. Όμως, μια τέτοια αντίστροφη δράση φέρνει στο φως κάποια προβλήματα.

Σε εκείνους που βρίσκονται έξω από την ομάδα, γίνεται όλο και πιο εμφανές ότι κάθε μέλος αυτής επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό, από την πίεση της συλλογικής σκέψης όλων όσων συνδέονται με την ομάδα και, εκτός και αν έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα, η δύναμη της ατομικής σκέψης θα μειωθεί. Για πολλούς ανθρώπους αυτό είναι κάτι που πραγματικά επιζητούν. Μπορεί να αισθάνονται ανεπαρκείς στον καθημερινό κόσμο και να θεωρούν ότι μέσω μιας τέτοιας διασύνδεσης, προστατεύονται απέναντι σε οτιδήποτε θεωρούν απειλητικό. Είτε πάλι, να αισθάνονται ανεπαρκείς στο να διαχειρίζονται νέες ιδέες και καταστάσεις και ότι ο oμαδικός νους θα σκέφτεται για λογαριασμό τους, χωρίς οι ίδιοι να ρισκάρουν να κάνουν λανθασμένες σκέψεις.

Και οι δύο αυτές τάσεις, αν και κάπως νοσηρές, είναι ωστόσο συνηθισμένες, ιδιαίτερα στους αποκρυφιστικούς και θρησκευτικούς ή ημι-θρησκευτικούς κύκλους. Πράγματι, σε περιπτώσεις που οι διανοητικές και ψυχικές συνθήκες δικαιολογούν μια τέτοια εξουσία από το συλλογικό Ομαδικό Νου, για ορισμένη διάρκεια, ενδέχεται μια τέτοια υποταγή στο Εγκρέγκορ να είναι ακόμα και θεραπευτική. Κάθε όμιλος, όμως, που καθιστά την υποταγή αυτή υποχρεωτική για τα μέλη της, βαδίζει μια επικίνδυνη και ασταθή πορεία και αργά ή γρήγορα θα αποτύχει.

Για το λόγο αυτό οι σοφοί ηγέτες τέτοιων οργανώσεων θα πρέπει να αγνοούν σταθερά την υπερβολική «λατρεία της προσωπικότητας» και να ενθαρρύνουν κάθε μέλος να σκέφτεται και να ενεργεί ελεύθερα, εάν και εφόσον οι περιστάσεις το απαιτούν. Ο σεβασμός και η αγάπη για κάθε ξεχωριστό πρόσωπο δεν είναι ανάρμοστη και συχνά μπορεί να οδηγήσει στην ειλικρινή προσπάθεια του μαθητή να μιμηθεί αυτά που θαυμάζει περισσότερο στον ηγέτη ή σε άλλο πρόσωπο, πράγμα που μπορεί να έχει πολύ μεγάλη αξία για ολόκληρη την ομάδα. Στην πραγματικότητα, η ίδια η λέξη «πειθαρχία» παρά το δριμύ τόνο, που προσδίδεται σε αυτήν εξαιτίας της στρατιωτικής της χρήσης, στην πραγματικότητα σημαίνει την σκόπιμη επιλογή του μαθητή να ακολουθήσει τα βήματα κάποιου που θαυμάζει. Είναι μια σχέση θαυμασμού και αγάπης.

Όταν ο σκοπός αυτής της αγάπης είναι η σοφία και η κατανόηση, όπως μεταξύ γκουρού–μαθητή (τσέλα-tsela)), τότε η σχέση μπορεί να αποκτήσει ανεκτίμητη αξία, όπως έχουμε ήδη πει. Αλλά πολύ συχνά αποβαίνει μια νοσηρή ψυχική και διανοητική σχέση που, σαν πάσχον μέλος, μπορεί να δηλητηριάσει το υπόλοιπο σώμα.

Η Ντίον Φόρτσιουν έλεγε ότι ο καλύτερος τρόπος να κρίνουμε την πνευματική υγεία μιας οργάνωσης δεν είναι να λάβουμε τις δημόσιες διδασκαλίες και τις δηλώσεις της ως απόδειξη της ακεραιότητάς της, αλλά να κοιτάξουμε προσεχτικά το ποιόν του ανθρώπου που ο μαθητής της εκδηλώνει. Όπως εκείνη το έθετε: «Αν συνδεθώ μαζί σου, θα συμπεριφέρομαι όπως εσύ;» εδώ βρίσκεται η αρχαία λύδια λίθος, στην οποία μπορούμε πάντοτε να αποφανθούμε καθώς αποτελεί αιώνια αλήθεια. «Από τους καρπούς τους θα τους αναγνωρίσεις».

Σε ένα άρθρο σχετικά με τις Ψυχικές και Απόκρυφες Επαφές, αναφέρω:  

«Στη Νέα Εποχή που τώρα εισερχόμαστε επαναστατικές αλλαγές συμβαίνουν και οι εσωτερικές σχολές πρέπει, σε κάποιο βαθμό, να προσαρμόζονται στο νέο ρυθμό ζωής, εάν πρόκειται να υπηρετούν την ανθρωπότητα. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι, όπως πολλά άλλα αξιοσέβαστα ιδρύματα, έτσι και οι εσωτερικοί όμιλοι έχουν συσσωρεύσει πολύ περιττό φορτίο στο πέρασμά τους μέσα στους αιώνες... ορισμένο από αυτό μπορεί και πρέπει, να απορριφθεί. Η απόρριψη του περιττού και η διατήρηση του απαραίτητου, είναι το πρόβλημα που συναντούν μπροστά τους εκείνοι που προΐστανται στις Στοές των Μυστηρίων».

Για το λόγο αυτό, επιλέγω να χρησιμοποιώ το πρότυπο ομάδων που τα μέλη τους συνδέονται με χαλαρούς δεσμούς. Αυτό αποτρέπει την υπέρμετρη πόλωση επάνω στο ένα ή το άλλο πρόσωπο που σχετίζεται με το εσωτερικό έργο. Την ίδια στιγμή, δεν συντρέχει κανένας λόγος που να αποκλείει το σχηματισμό μικρών ομάδων και πράγματι τέτοιες ομάδες είναι καλοδεχούμενες και επιπλέον εκδηλώνουν την τάση να σχηματίζονται αυθόρμητα.

Η εξέλιξη, όμως, αυτή του εσωτερικού έργου παρουσιάζει αναπόφευκτα νέα προβλήματα σε εκείνους που εποπτεύουν τους σπουδαστές. Αυτό με οδηγεί σε ένα σημαντικό σημείο. Έως τώρα δεν έχω αναφερθεί σε κάποια άλλη πτυχή της σχολής των Υπηρετών του Φωτός και η αιτία της σιωπής μου είναι προφανής, αλλά τώρα είναι απαραίτητο να γίνει κάποια αναφορά. Υπάρχει μια αναλογία, που βρίσκεται σε κάποια πρόσφατα γεγονότα στη Θεοσοφική Εταιρία την περίοδο αυτή, όπου κάποια μέλη της διεκδικούσαν το πραγματικό αλάθητο της μαντάμ Μπλαβάτσκι (E.P. Blavatsky), ιδρύτριας της Εταιρίας, αλλά και ένα παρόμοιο αλάθητο σε ορισμένες επιστολές, που λέγεται ότι έχουν γραφτεί από τους «Δασκάλους» της.

Η θέση μου είναι ότι, παρόλο που θαυμάζουμε και σεβόμαστε πολύ την μαντάμ Μπλαβάτσκι και παρόλο που σέβομαι βαθιά αυτά τα σεπτά όντα τα οποία συνηθίζεται να αποκαλούμε Διδάσκαλους, δεν έχουμε ξεφύγει από την υποταγή σε έναν αλάθητο Πάπα και σε μια αλάθητη Βίβλο, πέφτοντας έτσι ξανά στην ίδια παγίδα. Μία εσωτερική σχολή πρέπει να κρίνεται από τις διδασκαλίες και την αξία των μελών της και όχι από την απαίτηση μερικών για Διδάσκαλους, Αγγελιαφόρους ή Εξωτερικές Ηγεσίες. Για το λόγο αυτό το «SOL» έχει δώσει έως τώρα μικρή βαρύτητα στη βοήθεια που έχει λάβει από τα Εσωτερικά Πεδία και την οποία σε διάφορες μορφές όλοι οι σπουδαστές μας λαμβάνουν, ακόμα και αν το αγνοούν.

Εντούτοις, η βοήθεια αυτή των Εσωτερικών Πεδίων έχει δοθεί και εξακολουθεί να προσφέρεται στο Εγκρέγκορ του «SOL». Δεν υπάρχει λόγος να συζητήσουμε τον θεωρούμενο «Βαθμό» των Εσωτερικών βοηθών μας, οι βαθμοί είναι σαν τα χαρτονομίσματα, χρειάζεται να στηριχθούν με πραγματικό ρευστό. Μπορώ ωστόσο να πω, ότι ένας από αυτούς τους βοηθούς είναι ο Κύριος της Μαγείας, στον οποίο αναφερθήκαμε στο βιβλίο «Η Μαγεία, η Εκπαίδευση και το Έργο της». Το Εγκρέγκορ μας βρίσκεται σε επαφή με τα Εσωτερικά Πεδία και με τα εξωτερικά επίπεδα. Πρώτιστα συνδέεται και αντλεί την δύναμη και το κύρος του από την Δυτική Παράδοση. Είναι ένα Εγκρέγκορ που διέπεται από δεσμούς ελευθερίας, που του εξασφαλίζουν προσαρμοστικότητα και εξαιτίας αυτών των ελεύθερων σχέσεων με άλλες Παραδόσεις, έχει να δώσει πολλά σε όσους εισέρχονται στη μαθητεία ως άτομα που επιθυμούν να γνωρίσουν με σκοπό να υπηρετήσουν.

μτφρ. Α.Μ.