Οι Ατραποί αποτελούν μια πανάρχαια μέθοδο εσωτερικής εκπαίδευσης, που ανοίγει τις πόρτες του νου, προσφέροντας γνώση του εσωτερικού σύμπαντος. Η λειτουργία τους βασίζεται στη χρήση της δημιουργικής φαντασίας και του συμβολισμού και συνιστούν ταξίδια του νου που πληροφορούν, χαλαρώνουν, θεραπεύουν, ηρεμούν, αλλά και ασκούν το νου και τον εγκέφαλο.

Στην Εσωτερική Παράδοση η λέξη «Ατραπός» που σημαίνει «Δρόμος», αναφέρεται στη διαδικασία ανάπτυξης και εξέλιξης της συνείδησης, όσο και της ανύψωσής της προς το φως. Η διαδικασία εξέλιξης είναι μια διαδικασία ένωσης, αρχικά του ανθρώπου με τον ίδιο του τον Εαυτό και στη συνέχεια του Ανώτερου Εαυτού με το άπειρο φως, δηλαδή τη Θεότητα. Η Ατραπός, η εσωτερική φιλοσοφική λίθος, κατά τον Ηράκλειτο, οδηγεί στην αυτογνωσία.

Οι Ατραποί-μονοπάτια είναι μια πολύτιμη μέθοδος εσωτερικής εκπαίδευσης, από τις πλέον αρχαίες, που ανοίγει τις πόρτες του νου, προσφέροντας γνώση του εσωτερικού σύμπαντος. Θεμελιώνει τις απαραίτητες βάσεις των ανώτερων επιπέδων συμβολισμού, που η έλλειψή τους καθιστά αδύνατη τη διείσδυση στα Ανώτερα Μυστήρια. Πρόκειται για μια λειτουργία πάνω σε ένα συγκεκριμένο πεδίο. Η λέξη ατραπός φανερώνει κάποιο δρόμο, ο οποίος πρέπει να ακολουθηθεί πιστά. Ο δρόμος αυτός έχει μια αρχή και ένα τέλος, η δε διαδρομή βοηθάει το άτομο να αποκτήσει την εμπειρία για την οποία σχεδιάστηκε η Ατραπός. Τα σύμβολα και οι εικόνες, άψυχες και έμψυχες, είναι αστείρευτες πηγές ενεργειών και νοημάτων και στοχεύουν στο να αφυπνίσουν καταστάσεις που είναι ναρκωμένες μέσα στο άτομο.

Στην αρχαία Αίγυπτο τις χρησιμοποιούσαν οι ιερείς του 'Aνουβι, που οδηγούσαν τον νεκρό στα σκοτεινά νερά, ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο. Τις χρησιμοποιούσαν στη Σουμερία, όπως και οι Χαλδαίοι στη γνωστή αστρολατρεία τους. Στην αρχαία Ελλάδα, οι θεραπευτές ιερείς του Ασκληπιού χρησιμοποιούσαν τα όνειρα και τις ατραπούς για να θεραπεύσουν. Όψεις τους διακρίνονται στην καρδιά παλαιών τυπικών, που έφθασαν σε εμάς μέσω των παραμυθιών και των παιδικών τραγουδιών. 'Aλλες κρύβονται σε παλιούς πάπυρους και σκονισμένα ράφια, απαγορευμένες και αθέατες, αφήνοντας νέες μεθόδους εξάσκησης να πάρουν τη θέση τους.

Ακόμη και όταν η ψυχολογία και η ψυχοθεραπεία έγιναν τμήμα του σύγχρονου κόσμου, οι αρχαίες τεχνικές των ατραπών ξαναγύρισαν με καινούργια ονόματα, όπως οραματιστικές εμπειρίες, νοητικά παιχνίδια, κατευθυνόμενος διαλογισμός, μεταβαλλόμενες καταστάσεις, δόμηση σκέψης κ.λπ. ενώ, οι διάνοιες με τις οποίες έρχονταν σε επαφή οι αρχαίοι σήμερα ονομάζονται Αρχέτυπα αλλά και Βασίλειο του Ασυνείδητου. Οι περισσότεροι σύγχρονοι ψυχολόγοι θεωρούν φυσική τη χρήση αυτών των τεχνικών, πόσοι όμως γνωρίζουν πως είναι ηλικίας χιλιάδων ετών;

Τι είναι η «Εργασία Ατραπού»

Όμως, τι ακριβώς είναι μια εργασία Ατραπού; Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ταξίδια που μπορεί να επιχειρήσει ο άνθρωπος ανάμεσα σε αυτή και την άλλη πλευρά του νοητικού κόσμου, προσφέροντας έναν οριοθετημένο χάρτη των ελάχιστων εξερευνημένων, έως τώρα, περιοχών του νου. Οι εργασίες Ατραπού είναι Πυλώνες ανάμεσα στο γνωστό και το άγνωστο, ένα ταξίδι στην εσωτερική χώρα της ψυχής. Ολοκληρώνουν το έργο τους με τη δημιουργική φαντασία, που είναι το σπέρμα όσων δημιούργησε και έφτιαξε ο άνθρωπος από τη στιγμή που εμφανίστηκε. Η φαντασία χρησιμοποιείται με διαφορετικούς τρόπους και για διαφορετικούς σκοπούς, που όλοι τους έχουν μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα στην καθημερινή ζωή. Σε συνδυασμό με τη μνήμη, μας κάνει ικανούς να ανακαλέσουμε στη νοητική μας οθόνη ότι έχουμε δει, γνωρίσει ή βιώσει στη ζωή μας, αν και οι περισσότερες εμπειρίες είναι αποθηκευμένες στο υποσυνείδητο και αναδύονται μόνο αν ενεργοποιηθούν.

Η εργασία Ατραπού είναι η εξασκημένη χρήση της δημιουργικής φαντασίας και χρησιμοποιώντας τη ως εργαλείο, αυτά τα ταξίδια του νου πληροφορούν, χαλαρώνουν, θεραπεύουν, ηρεμούν και ασκούν τον νου και τον εγκέφαλο. Γνωρίζουμε πως έχει αρχαία προέλευση, είναι ένα νοητικό ταξίδι και για να το χρησιμοποιήσουμε σωστά, πρέπει να γεμίσουμε το νου με εικόνες. Είναι ένα ταξίδι ανάμεσα σε δύο ιδιαίτερα σημεία με τη μορφή Πυλών ή Συμβόλων όπως το Ι Τσινγκ ή η Μεγάλη Αρκάνα των Ταρό. Μόλις δοθεί μια είσοδος, η φαντασία αναλαμβάνει τη μεταφορά και δόμηση υλικού για τοπία, γεγονότα, εμπειρίες και συντροφιά στο δρόμο. Ουσιαστικά, η ατραπός είναι το κύριο κλειδί για το εσωτερικό σύμπαν που μεταφέρει μέσα του κάθε ανθρώπινο πλάσμα. Αυτά τα εσωτερικά ταξίδια χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν τη γνώση του εσωτερικού εαυτού ή για τη μελέτη ορισμένων ξεχασμένων όψεων των Μυστηρίων. Χρησιμοποιούνται, επίσης, για την αύξηση των ψυχικών ικανοτήτων, την αλλαγή συνειδησιακών επιπέδων, την ανίχνευση συμβόλων μέχρι την πηγή και την πρωταρχική τους σημασία.

Οι θεραπευτές του αρχαίου κόσμου γνώριζαν για το θέμα αυτό περισσότερα από όσα εμείς πιστεύουμε. Για τους ιερείς της Ηλιούπολης, ο Κοιτώνας των 'Aστρων της Ίσιδας και οι Στοές του 'Aνουβι και του Όσιρι δεν ήταν απλοί τοπικοί προσδιορισμοί ήταν χώροι του εγκεφάλου όπου σύμφωνα με τις διδαχές των διδασκάλων, ο εκπαιδευμένος ιερέας ή ιέρεια συναντούσε, συζητούσε και διδασκόταν από τους ίδιους τους θεούς.

Οι Ατραποί χρησιμοποιούνται και ως θεραπευτικές μέθοδοι, όπου ο ζωντανός οραματισμός εμποδίζει π.χ. την ανάπτυξη όγκων. Σε πολλές χώρες ορισμένες ομάδες «αυτοβοήθειας» πειραματίζονται με τη χρήση κατευθυνόμενου διαλογισμού, των εργασιών ατραπού και του οραματισμού, προκειμένου να αποτρέψουν την επέκταση των καρκινωμάτων. Κατά τον αμερικανό ογκολόγο Καρλ Σίμοντον (Carl Simonton) και την ψυχοθεραπεύτρια σύζυγό του Στέφανι Μάθιους (Stefani Matthews), που χρησιμοποιούσαν μια ολιστική προσέγγιση για τη σύγχρονη αντιμετώπιση του καρκίνου, είχαν κύρια ασκήσεις οραματισμού και διαλογισμού που έκαναν οι ασθενείς τους πρωί και απόγευμα. Οι θεραπευτές χρησιμοποιούσαν τεχνικές όπου όσοι τις εφάρμοζαν πίστευαν πως συμμετείχαν δημιουργικά στο Σύμπαν και με τη σκέψη τους δημιουργούσαν την πραγματικότητά τους με συνθήκες υγείας, δίνοντας ελπίδα στον ανθρώπινο πόνο. Οι ασθενείς τους είχαν διπλάσιο ποσοστό επιβίωσης από το μέσο όρο των καρκινοπαθών, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις υπήρχε πλήρης θεραπεία. Τα αποτελέσματα πιστοποιούν πως η θέληση μαζί με τη δημιουργική φαντασία μπορούν να θεραπεύσουν εκεί που σταματούν οι γιατροί και ιδιαίτερα σε περιπτώσεις βλάβης του ομφάλιου λώρου. Αναμφίβολα, ο συνδυασμός του νου με τον εγκέφαλο πετυχαίνει περισσότερα από όσα μπορούμε να καταλάβουμε μέχρι τώρα.

Οι Ατραποί είναι χτισμένες σε αστρικές γραμμές ενέργειας και υπάρχουν αρκετά είδη ατραπών, γιατί ορισμένες μέθοδοι ταιριάζουν καλύτερα σε συγκεκριμένους σκοπούς και καταστάσεις. Η διαφορά που υπάρχει γίνεται ανάμεσα στην ενεργητική, παθητική ή μαγική, με κύριες κατηγορίες: α) την Ορφική εργασία Ατραπού, β) την Ερμητική εργασία Ατραπού και γ) τη Μυστικιστική Ατραπό.

Η ενεργητική ατραπός ακολουθεί συνήθως τον τύπο με το Ορφικό ή μυθικό πλαίσιο που χρησιμοποιεί σύμβολα, πρόσωπα και όντα από κάποιες ή από όλες τις παραδόσεις. Ο Ερμητικός τύπος ατραπού χρησιμοποιεί γεωμετρικά σχήματα και διαιρείται σε Μαγικές, Καββαλιστικές και Αλχημικές. Η Μυστικιστική Ατραπός ονομάζεται μερικές φορές και Εργασία της Παρουσίας του Θεού. Οι Πνευματικές ασκήσεις στις οποίες βάσισε ο Ιγνάτιος Λογιόλα την εκπαίδευση της Κοινωνίας του Χριστού μοιάζουν από κάθε άποψη στη δομή και εφαρμογή τους με τις εσωτερικές ατραπούς. Οι Μαγικές χρησιμοποιούνται για την ανάδυση ορισμένων γεγονότων που είναι κρυμμένα στη μνήμη της Παγκόσμιας Ψυχής. Περιλαμβάνουν τις Αιγυπτιακές, Χαλδαϊκές και Γεωμετρικές ή Πυθαγόρειες. Η Κελτική σχολή, επειδή ανήκει περισσότερο στον συναισθηματικό τύπο συγγενεύει με την Ορφική.

Ατραποί πάνω στο Δέντρο της Ζωής

Στο καββαλιστικό σύστημα υπάρχει η δυνατότητα να εφαρμοστούν και οι τρεις τύποι. Η καθαρότητα, η αγιότητα και η αγνότητα των καββαλιστικών ιδεών, όπως συνοψίζονται πάνω στο αρχετυπικό σύμβολο του Δέντρου της Ζωής, είναι που κάνουν αυτό το ιερόγλυφο τόσο θαυμαστό για διαλογισμό, ώστε η ανύψωση της συνείδησης που προκαλείται, να δικαιολογεί όλους εκείνους που ονομάζουν την Καββάλα Γιόγκα της Δύσης.

Οι Ατραποί που γίνονται πάνω στο Δέντρο είναι στην ουσία ένα ταξίδι της Ψυχής από μια Σεφίρα σε μια άλλη, δηλαδή από μια κατάσταση συνείδησης σε μια άλλη. Τα αποτελέσματά τους υπήρξαν πάντα θετικά και βοήθησαν σημαντικά στη διερεύνηση, αποκάλυψη και γνώση του Ασυνείδητου Κόσμου.

Το Δέντρο της Ζωής αποτελείται από τις τριάντα δύο Ατραπούς της Σοφίας, από τις οποίες τα δέκα Σεφιρόθ θεωρούνται ότι είναι οι κύριες Ατραποί ή κλαδιά και οι αντιστοιχίες τους είναι οι πλέον σημαντικές, γιατί εκπροσωπούν ότι θεωρείται αντικειμενική εμπειρία της ύπαρξης. Οι είκοσι δύο γραμμές που συνδέουν τα Σεφιρόθ είναι οι δευτερεύουσες Ατραποί, οι οποίες εναρμονίζουν και εξισορροπούν τις ιδέες που αντιστοιχούν στα Σεφιρόθ. Η αρίθμησή τους αρχίζει από το 11 και φτάνει μέχρι το 32 επειδή τα Σεφιρόθ αντιπροσωπεύουν τις ατραπούς από το 1 έως το 10.

Η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ μιας Σεφίρα και μιας Ατραπού είναι ότι, ενώ η Σεφίρα αντιπροσωπεύει μια αντικειμενική κατάσταση, η Ατραπός είναι η υποκειμενική εμπειρία που δοκιμάζει κάποιος κατά τη μεταφορά της συνείδησής του από τη μια Σεφίρα-κατάσταση σε μια άλλη. Κάθε Ατραπός, λέγεται, ότι αντιπροσωπεύει την ισορροπία των δύο Σεφιρόθ που συνδέει και πρέπει, αν θέλουμε να καταλάβουμε τη σημασία της, να τη μελετήσουμε με βάση όσα γνωρίζουμε για αυτές τις δύο σφαίρες. Ο κύριος συμβολισμός των Ατραπών είναι τριπλός. Πρώτον υπάρχουν τα 22 γράμματα του εβραϊκού αλφάβητου, το οποίο μπορεί να ονομαστεί «κλειδί» της Ατραπού. Δεύτερον υπάρχουν τα αστρολογικά σύμβολα που είναι τα 12 σημεία του Ζωδιακού κύκλου, τα τρία Στοιχειακά σύμβολα (Αέρας, Φωτιά, Νερό), τα επτά Πλανητικά Σύμβολα (Ήλιος, Σελήνη, Ερμής, Αφροδίτη, 'Aρης, Δίας, Κρόνος), ενώ το στοιχείο της Γης δεν συμπεριλαμβάνεται, γιατί είναι μέρος της Σεφίρας του Μαλκούτ. Η τρίτη ενότητα συμβόλων που αντιστοιχεί στις Ατραπούς είναι οι 22 κάρτες της Μεγάλης Αρκάνα των Ταρό.

Στο σύνολό τους, πάνω στο Δέντρο της Ζωής, προσδιορίζονται σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες που εμπλέκουν την προσωπικότητα, την ατομικότητα και το πνεύμα. Διακρίνονται έτσι σε Ατραπούς της Προσωπικότητας, σε Ατραπούς της Ατομικότητας και σε Ατραπούς του Πνεύματος. Από Καββαλιστική άποψη, το Πνεύμα μπορεί να αποδοθεί στο σεφιροθικό τρίγωνο Κέτερ, Χόχμα, Μπίνα, η Ατομικότητα στο Χέσεντ, Γκεβούρα και Τίφαρετ, η Προσωπικότητα στο Νετζάχ, Χοντ και Γεσούντ, ενώ το φυσικό σώμα αντιπροσωπεύεται από το Μαλκούτ. Παρόλα αυτά υπάρχει ένα ποσοστό αλληλοεπικάλυψης στα συνδετικά Σεφιρόθ Ντάατ και Τίφαρετ. Η Προσωπικότητα μπορεί να εμπνέεται από το Τίφαρετ και να το προσεγγίζει στις υψηλότερες στιγμές της, πράγμα το οποίο μπορεί να κάνει και η Ατομικότητα με το Ντάατ. Κατά τον ίδιο τρόπο, το Πνεύμα μπορεί να κατέλθει μέχρι το Ντάατ.

1. Το Κατώτερο Ασυνείδητο 2. Το Μέσο Ασυνείδητο
3. Το Υπερσυνείδητο 4. Το Πεδίο της Συνείδησης
5. Ο Συνειδητός Εαυτός ή «Εγώ» 6. Ο Υπερπροσωπικός Εαυτός
7. Το Συλλογικό Ασυνείδητο

Κάθε Ατραπός επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τα δύο Σεφιρόθ που συνδέει. Αντίστροφα, όταν δουλευτούν οι Ατραποί, θα ρίξουν νέο φως στη φύση των σχετικών Σεφιρόθ, τα οποία με τη σειρά τους θα ρίξουν το νέο φως πάνω στους Ατραπούς. Οι Ατραποί μπορούν να δουλευτούν με τρεις τρόπους, με αστρική διόραση, με διαλογισμό και με όρους εμπειρίας της ζωής. Καθένας από αυτούς μπορεί να αναπτυχθεί από τον προηγούμενό του. Θα μπορούσαμε να πούμε πως οι Ατραποί μπορούν να ερμηνευθούν ως φάσεις της εμπειρίας της ζωής και εδώ είναι που χρειάζεται η αληθινή ενόραση, επιβοηθούμενη από τα σύμβολα και το διαλογισμό. Καθώς το Δέντρο της Ζωής είναι σύμβολο ολόκληρης της ύπαρξης του ανθρώπου και του Σύμπαντος, κάθε φάση εμπειρίας στη ζωή έχει την αντιστοιχία της πάνω του με σκοπό να δημιουργηθούν ευτυχέστερα, ικανότερα και πιο ολοκληρωμένα άτομα.

Είναι πολλοί εκείνοι που μπερδεύουν τις Ατραπούς με τις Διόδους, παρόλο που υπάρχει ένας σαφής διαχωρισμός. Σε μια Ατραπό η ανθρώπινη ύπαρξη χρησιμοποιεί όλες τις δυνάμεις της Ψυχής και αυτό σημαίνει τις σφαίρες Γεσούντ-Χοντ-Νετζά-Τίφαρετ-Χέσεντ- Γκεβούρα και Ντάατ του Δέντρου της Ζωής, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι Ατραποί έχουν ως στόχο τη συνολική εξέλιξη της ανθρώπινης ύπαρξης, με τη χρήση ασυνείδητων δυνάμεων που διεγείρονται ως ανταπόκριση στις εικόνες της Ατραπού. Ως ασυνείδητες δυνάμεις εννοούνται εδώ οι δυνατότητες και οι αρχέτυπες ενεργειακές μορφές του υποσυνείδητου και του υπερσυνείδητου που απελευθερώνουν το δυναμικό τους στη συνείδηση κατά τη διάρκεια της εργασίας Ατραπού.

Αντίθετα στις Διόδους χρησιμοποιείται αποκλειστικά νοητικό υλικό, γίνεται εξερεύνηση του άγνωστου νου, ώστε να επιφέρουν μεταβαλλόμενη κατάσταση συνείδησης, που στην ουσία είναι ένας τρισδιάστατος χώρος. Χρησιμοποιούνται εικόνες και σύμβολα που έχουν ως στόχο να διεγείρουν συγκεκριμένες αντιδράσεις από το υποσυνείδητο ή «εσωτερικό νου», και έχουν ως στόχο τη βελτίωση της προσωπικότητας. Νους και σώμα βρίσκονται σε τέλεια συμφωνία και αρμονία, προβάλλοντας τη φυσιολογική κατάσταση της ζωής.

Για να εμβαθύνουμε περισσότερο στο συμβολισμό και την ερμηνεία, θα ακολουθήσουν άρθρα στα οποία θα γίνει λεπτομερής αναφορά των ατραπών, χωρισμένες όπως πιο πάνω αναφέραμε σε Ατραπούς της Προσωπικότητας, Ατραπούς της Ατομικότητας και Ατραπούς του Πνεύματος. Ακολουθεί ένα μικρό δείγμα Ατραπού…

«…Σταματάμε στην άκρη της σκάλας μπροστά από το θρόνο και κοιτάζουμε ψηλά τη δυνατή, πανέμορφη γυναίκα. Τα μάτια της, καθώς ατενίζουν, φαίνονται να βλέπουν βαθιά στο κέντρο της ύπαρξής μας. Είναι το είδος του βλέμματος στο οποίο δεν υπάρχουν μυστικά. Βλέπει ότι είμαστε και ότι υπήρξαμε.

Έχει όμορφο δέρμα, μεγάλα βιολετί μάτια και στο κεφάλι της φορά ένα ασημένιο στέμμα και ένα μακρύ ασημένιο μπλε χιτώνα που πέφτει γύρω από τα πόδια της. Πίσω από το κεφάλι και τους ώμους της, σαν να αποτελεί μέρος του θρόνου, είναι σκαλισμένη μια χρυσή αστραφτερή ανατολή, η εικόνα κάποιου μακρινού ήλιου πέρα ή πίσω από το δικό μας. Στα πόδια της, καλυμμένη από τις πτυχές του μανδύα που διπλώνονται σαν θαλάσσια κύματα, υπάρχει μια μεγάλη ασημένια ημισέληνος που λάμπει στο δικό της βαθύ ασημένιο φως. Το ένα από τα ασημένια υποδήματα ακουμπά πάνω της.

Ένα χαμόγελο διακρίνεται κάτω από το διάφανο πέπλο καθώς κρατά στην αγκαλιά της ένα μακρύ βιβλίο με μαυρόασπρο κάλυμμα και με το δείχτη του ενός χεριού σε συγκεκριμένες σελίδες. Το ανοίγει κοιτάζοντας για αρκετή ώρα τη σελίδα και λέει…….».

Βιβλιογραφία

    • Dion Fortune, Η Μυστική Καββάλα, Εκδόσεις Iάμβλιχος, Αθήνα 1986.
    • Dolores Ashcroft-Nowicki, Οι Λεωφόροι του Νου, Εκδόσεις Iάμβλιχος, Αθήνα 1989.
    • Gareth Knight, Ταρώ: Θεωρία και Πρακτική, Εκδόσεις Iάμβλιχος, Αθήνα 1990.
    • Israel Regardie, Η Καββάλα και τα Σύμβολά της, Εκδόσεις Iάμβλιχος, Αθήνα 1991.
    • Gareth Knight, Οι Ατραποί της Σοφίας, Εκδόσεις Iάμβλιχος, Αθήνα 2009.
    • Roberto Assagioli, Η Δράση της Θέλησης, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 1987.
    • Carl Simonton, St. Matthews- Simonton, J. L. Creighton, Γίνε Ξανά Καλά, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 1988.

Σύνδεσμοι

Οι Ατραποί του Πνεύματος
Οι Ατραποί της Ατομικότητας
Οι Ατραποί της Προσωπικότητας

Ι.Φ.