Ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Βίλχελμ Ράιχ (Wilhelm Reich) (1897-1957), θεώρησε ότι τα ψυχικά φαινόμενα είναι πρωτίστως μέρος της φύσης. Συνεπώς οι ενέργειες που εντοπίζονται στις ψυχικές διεργασίες, πρέπει να είναι μετρήσιμες και σε συνδυασμό με την ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει η ζωή, να ακολουθούν τους νόμους της φυσικής.

Αναζήτησε την φυσική ταυτότητα της ενέργειας, που ο Φρόυντ (Sigmund Freud) ονόμαζε «λίμπιντο», σεξουαλική ενέργεια, και επιχείρησε να μετρήσει, να διερευνήσει τους νόμους που την διέπουν και να εντοπίσει τις ιδιότητές της.

Ανακάλυψη της Οργόνης

Ο Βίλχεμ Ράιχ προκειμένου να μετρήσει την ενέργεια που συνδέεται με ψυχικά φαινόμενα, προχώρησε σε εργαστηριακές έρευνες μετρώντας  τις διακυμάνσεις του ηλεκτρικού πεδίου της επιδερμίδας εθελοντών σε στιγμές ηδονής, χαράς, άγχους και άλλες παρόμοιες, φορτίσεις. Διαπίστωσε πως οι μετρήσεις έπερναν τιμές ανάλογα με την κατάσταση που βρίσκονταν οι εθελοντές, οπότε φανέρωναν ένα είδους ενέργειας που διατρέχει το σώμα και επηρεάζεται από συναισθηματικές φορτίσεις.

Παρατήρησε ότι αυτή η ενέργεια, όταν ρέει από το κέντρο του οργανισμού προς την περιφέρεια βιώνεται ως ηδονή, ενώ όταν ρέει σε αντίθετη κατεύθυνση, βιώνεται ως άγχος. Υποψιάστηκε ότι αυτή η ροή συνδέεται με τη λίμπιντο, η οποία εν τέλει, δεν είναι απλώς ένα θεωρητικό κατασκεύασμα αλλά μια πραγματική, μετρήσιμη ενέργεια.

Μελετώντας βαθύτερα, διερεύνησε αν η τροφή έχει αντίστοιχα ενεργειακά περιεχόμενα που αφομοιώνουν οι έμβιοι οργανισμοί. Καταγράφοντας κάθε παρατήρηση διαπίστωσε ότι με την αποδόμηση των τροφών εμφανίζονται οπτικά φαινόμενα, όπως μπλε κινούμενοι ατμοί, λαμπερές ασπροκίτρινες λάμψεις, φωτεινές κουκκίδες, φωτεινά σωματίδια να στροβιλίζονται, να κινούνται ή να πάλλονται. Απέδειξε ότι αυτά τα φαινόμενα επηρεάζουν τα φωτογραφικά φιλμ, προκαλούν στατικό ηλεκτρισμό σε διάφορα μονωτικά υλικά και μαγνητίζουν εργαστηριακά εργαλεία όπως τσιμπίδες, ψαλίδια και άλλα. Επιπλέον,  παρατήρησε ότι η ακτινοβολίες αυτές είχαν επίδραση και στο προσωπικό του εργαστηρίου.

Για να σιγουρευτεί ότι οι παρατηρήσεις αυτές δεν ήταν απλώς μετεικάσματα, ή άλλες διαταραχές της όρασης, συνεργάστηκε με ειδικούς επιστήμονες για την πραγματοποίηση ελεγκτικών πειραμάτων. Έβγαλαν το συμπέρασμα ότι όλα αυτά τα φαινόμενα προκαλούνται από μικρά σφαιρίδια που ονόμασε βιόντα. Τα βιόντα, εμφανίζονταν και στα πειράματα με τους εθελοντές, οπότε διαπίστωσε ότι η ενέργεια που εκπέμπουν είναι ίδιας φύσης με την ενέργεια εκείνων των πειραμάτων.

Το 1938 στο βιβλίο Τα Βιόντα, περιγράφει τα βιόντα ως ενεργειακά κυστίδια, μεταβατικές μορφές ενεργειακής φύσης που σχετίζονται με τη ζωή. Θεώρησε ότι πρόκειται για ενεργειακές εκδηλώσεις που είναι μεταξύ έμβιας και άβιας φύσης, και εξελίσσονται σε πρωτόζωα. 

Η διαπίστωση ότι τα φωτεινά φαινόμενα εξακολουθούν να συμβαίνουν ακόμη κι αφού απομακρυνθεί οποιοδήποτε υλικό από τους θαλάμους παρατήρησης, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η ενέργεια των βιόντων βρίσκεται παντού.

Έτσι, πραγματοποιήθηκε το πρώτο αβέβαιο βήμα προς την θεμελίωση μιας νέας ανακάλυψης, μιας ενέργειας που στα βιόντα, είναι τοπικά συσσωρευμένη.

Μετά από μακροχρόνα εργαστηριακά πειράματα, έρευνες, πλήθος παρατηρήσεων του ουρανού, της γης, των ασθενειών, της λειτουργίας των κοινωνιών, ολιστικών εν γένει παρατηρήσεων του γήινου αλλά και του διαστημικού περιβάλλοντος, έμβιου και άβιου, το πρώτο αβέβαιο βήμα ωρίμασε κι έγινε βεβαιότητα. Ο Ράιχ εισηγήθηκε την ύπαρξη μιας ξεχωριστής ενέργειας, διαφορετική από όσες μέχρι τότε είχε ανακαλύψει η φυσική. Ενέργεια που είναι  άμεσα συνυφασμένη με το μυστήριο της ζωής κι επιπλέον  σχετίζεται με πλανητικά και συμπαντικά φαινόμενα.

Θεώρησε ότι πρόκειται για την  λίμπιντο την οποία μετονόμασε σε οργόνη ή οργονοενέργεια, όροι πιο περιεκτικοί που προσδιορίζουν καλύτερα τις εργαστηριακές ενδείξεις. Το όνομα  οργόνη, με το πρώτο συνθετικό δανεισμένο από τις λέξεις οργασμός - οργανισμός,  επιλέχτηκε για να δείχνει τη σχέση της με την λίμπιντο. Την δε επιστήμη που θα μελετά τα φαινόμενα την ονόμασε οργονομία.

Τι είναι η Οργόνη

Σύμφωνα με την οργονομία, η οργόνη είναι μια λεπτοφυής, πανταχού παρούσα κοσμική ενέργεια που διαποτίζει τα πάντα. Δεν έχει ούτε μάζα, ούτε αδράνεια, δεν απαιτεί υλικό φορέα για να διαδοθεί και είναι το θεμέλιο, η βάση όλου του εκδηλωμένου κόσμου.

Είναι η πρωταρχική, αρχέγονη, κοσμική ενέργεια από την οποία προήλθε η ύλη. Διαποτίζει όλο το χώρο του σύμπαντος και όλα  τα άβια  υλικά σώματα  είναι εμβαπτισμένα σε αυτή. Είναι βασικό συστατικό της ζωής καθώς η πυκνότητα και η ροή της σχετίζονται με τις διεργασίες της, με την  συντήρηση και την ανάπτυξή της. Στα έμβια όντα βρίσκεται σε μεγάλη συγκέντρωση και είναι συμπυκνωμένη κυρίως μέσα, κοντά και γύρω από το ζωντανό ον. Η εύρυθμη και ανεμπόδιστη ροή της οργονοενέργειας, είναι καθοριστικής σημασίας για την υγεία του οργανισμού.

Η οργόνη είναι αυθόρμητα κινούμενη, και διαρκώς σε ροή,  βρίσκεται μόνιμα σε  ένα παλμό διαστολής-συστολής. Στη γη υπάρχει σε μεγάλη συγκέντρωση, περιβάλλει τον πλανήτη με ένα πέπλο που ρέει από την Δύση προς την Ανατολή. Ενώ ένα επιπλέον γαλαξιακό ρεύμα οργόνης ρέει γύρω από τον πλανήτη κι ευθύνεται για την κλίση του άξονα περιστροφής της γης με το επίπεδο της εκλειπτικής.

Η οργόνη, φωτογραφίζεται και μετριέται με θερμόμετρα, ηλεκτροσκόπια, και ανιχνευτές ακτινοβολίας Γκάιγκερ – Μύλλερ (Geiger – Mueller). Μπορούμε να την αισθανθούμε με διάφορους τρόπους, όπως ελαφρύ γαργάλημα, τσιμπήματα, αίσθηση θέρμης ή παλμών και άλλα απτικά φαινόμενα, επίσης η έντονη έκθεσή της σε αυτή προκαλεί κοκκίνισμα του δέρματος.

Η οργόνη, διαπερνά όλα τα υλικά, κάποια όμως την απορροφούν, αν είναι οργανικά όπως το μαλλί ή το βαμβάκι, ενώ τα  ανόργανα όπως  τα μεταλλικά υλικά  την αντανακλούν προς όλες τις κατευθύνσεις.

Σύμφωνα πάντα με την οργονομία, η ροή της οργόνης σε κοσμικές διαστάσεις διαμορφώνει το σχήμα των γαλαξιών και ερμηνεύει τη βαρύτητα ως αποτέλεσμα ροής διασταύρωσης και υπέρθεσης δύο τουλάχιστον οργονοενεργειακών ρευμάτων. Ερμηνεύει πλήθος άλλα φαινόμενα, εκτός από τα φυσικά, όπως ψυχολογικά, υγείας, αλλά και  κοινωνικά, πολιτικά με κριτήριο την εύρυθμη ροή της οργόνης.

Οργόνη και Άνθρωπος 

Ο άνθρωπος ως ζωντανό ον συμπυκνώνει μέσα του και εκπέμπει γύρω του οργονοενέργεια.  Το οργονικό ενεργειακό  πεδίο που εκτείνεται πέρα από τα όρια του υλικού σώματος και  περιβάλλει ένα άτομο είναι η λεγόμενη  αύρα.

Η ατομική, ζωική, οργονική, συσσώρευση, δημιουργείται από την οργόνη που προσλαμβάνεται από την κατανάλωση τροφών καθώς  διασπώνται τα βιόντα μέσω της πέψης. Επίσης προσλαμβάνεται με την αναπνοή απευθείας από την ατμόσφαιρα και μεταφέρεται σε όλο τον οργανισμό με το αίμα. Επιπλέον το δέρμα απορροφά οργόνη, ειδικά όταν εκτίθεται στο φως του ήλιου.

Σε ένα υγιές άτομο, οι λειτουργίες αυτές είναι ανεμπόδιστες. Όμως οι περισσότεροι άνθρωποι, κυρίως λόγω του άγχους, και γενικά της αναστολής της φυσικής εκδήλωσης και έκφρασης,  καταστέλλουν τα συναισθήματα και μπλοκάρουν τη ροή της ενέργειας. Αυτό προκαλεί  σύσπαση μυών και παρεμπόδιση της ελεύθερης αναπνοής που εμποδίζουν την πλήρη φόρτιση και αποφόρτιση της ενέργειας.  Όταν η ρηχή αναπνοή και η σύσπαση των μυών γίνουν χρόνιες, η οργόνη στο σώμα εξασθενεί και το άτομο γίνεται ευαίσθητο σε ασθένειες.

Σε κοινωνικό επίπεδο, η καταστολή της αυθόρμητης ζωής από περιβάλλοντα συντηρητικά και πουριτανικά, προκαλεί την καταστολή της αυθόρμητης γενετήσιας ορμής, της υγιούς έκφρασης της σεξουαλικότητας και εν γένει της έκφρασης, η οποία ανακόπτει την κανονική ροή της οργόνης στον άνθρωπο, τον μπλοκάρει και παγώνει την ελεύθερη έκφραση. Τον θωρακίζει, σύμφωνα με την ορολογία της οργονομίας, και έτσι λιμνάζει η περιορισμένη οργονενέργεια. Η θωράκιση εμφανίζεται με χαρακτηριστική  συμπεριφορά που αναπτύσσεται ως άμυνα, απέναντι στα συναισθήματα και τις συγκινήσεις. Προκαλεί  αδυναμία συγκινησιακής εκδήλωσης κι εμφανίζεται στη στάση του σώματος, σε μυϊκές ακαμψίες, σε εκδηλώσεις νεύρωσης προκαλώντας αλλοίωση της φυσιολογικής δομής του χαρακτήρα. Όταν αυτό εξετάζεται σε ατομικό επίπεδο εκφράζεται με τη μορφή νευρώσεων, φοβιών, εμμονών και άλλων ψυχικών δυσαρμονιών. Όταν εξετάζεται σε συλλογικό επίπεδο εκδηλώνεται με προσωπολατρία ηγετών, με τάση προς ολοκληρωτικά καθεστώτα, και με άλλες μαζικές διαστρεβλώσεις της κανονικής, όπως ορίζει η οργονομία, φυσιολογικής - υγιούς ζωής. 

Σύμφωνα με την οργονομία, ένα άτομο που δεν είναι θωρακισμένο, δεν έχει οργασμικές δυσκολίες, έχει χαλαρή σωματική στάση, σε αντίθεση με τη στάση του «κορδωμένου στρατηγού», ή του «σκυφτού υποτακτικού ανθρωπάκου», δεν αναπτύσσει νευρώσεις ή άλλες ψυχικές ασθένειες, δεν ρέπει σε λαγνεία, απεχθάνεται τις διαστροφές και αναπτύσσει αυθόρμητα μια εσωτερική, σεμνή ηθική, χωρίς να χρειάζεται να καταφεύγει σε καταστολή των ορμών του και ηθικολογίες.

Αντίθετα, ο θωρακισμένος άνθρωπος χαρακτηρίζεται από την  αποστροφή της δικής του γενετησιότητας και σεξουαλικής ευτυχίας όπως και των άλλων. Καταλήγει να φτάσει σε κατάσταση «συγκινησιακής πανούκλας». Μια έκφραση, όρος της οργονομίας, που σημαίνει την καταστροφική τάση που βιώνει ο νευρωτικός χαρακτήρας απέναντι στη ζωή και την κοινωνία.  Χαιρέκακα ευχαριστιέται όταν καταπιέζει τους γύρω του ώστε να μην εκφράσουν - βιώσουν οτιδήποτε προξενεί τη χαρά της ζωής.  Αποφεύγει πεισματικά να αλλάξει και να απελευθερωθεί από την στάση του, καθώς ταυτίζεται με αυτές τις πτυχές της προσωπικότητάς του που περιέχουν σημαντικά ποσά λιμνάζουσας οργονοενέργειας.

Τέτοια άτομα, έχουν την τάση να φανατίζονται σε ιδεολογικές αυταπάτες και ψεύτικα ιδανικά ώστε να μετουσιώνουν και να εκφορτίζουν ανομολόγητους πόθους και επιθυμίες, δηλαδή τα εγκλωβισμένα ενεργειακά τους δυναμικά, που συσσωρεύονται χωρίς να μπορούν να τα εκφράσουν δημιουργικά μέσα στη ζωή. Επιβάλλουν παράλογους και καταστροφικούς για την υγεία κανόνες σεξουαλικής ηθικολογίας και καταστέλλουν τον υγιή ερωτισμό. Αυτοί οι βαθιά ανικανοποίητοι χαρακτήρες που διατηρούν ελκυστικό προσωπείο, κρύβουν σαδιστική δομή, χαρακτηριστικά που δεν εμφανίστηκαν τυχαία την εποχή του παγκόσμιου φασιστικού φαινομένου και της τάσης του ολοκληρωτισμού με ηγέτες αντίστοιχου προφίλ. Οι κοινωνίες που προηγήθηκαν ήταν βαθιά πουριτανικές.

Θεραπεία - Οργονοσυσσωρευτής

Τα αποτελέσματα  από τις έρευνες για  την οργόνη χρησιμοποιούνται εκτός άλλων, στην  ψυχοθεραπεία και σε θεραπευτικούς τομείς όπως κατά του καρκίνου και άλλων ασθενειών.  Η παραγωγή καρκινικών κυττάρων για παράδειγμα, σύμφωνα με την οργονομία, μπορεί να οφείλεται στην αποδυνάμωση ενός ιστού εξαιτίας της χρόνιας στασιμότητας της οργόνης. Ένα από τα φιλμ που βρίσκεται στο μουσείο Βίλχελμ Ράιχ όπου καταγράφηκαν βιόντα, τα δείχνει  να ακινητοποιούν και να διαλύουν καρκινικά κύτταρα. Αυτό το στοιχείο οδήγησε στη συσχέτιση της  οργονοθεραπείας με την θεραπεία του καρκίνου.

Εν γένει σύμφωνα με τη θεώρηση της οργονομίας  η υγεία ενός  οργανισμού, είτε μικροοργανισμού είτε ολόκληρου του πλανήτη, σχετίζεται άμεσα με την παραγωγή οργόνης και την εύρυθμη ροή της. Όταν ένα από αυτά τα δύο αναστέλλεται προξενείτε ασθένεια. Η ασθένεια διαπερνά τόσο τους λεπτεπίλεπτους ή ψυχικούς φορείς ενός οργανισμού όσο και το υλικό σώμα και διαχέεται από το ένα στο άλλο. Η θεραπεία μπορεί  να γίνεται αντίστοιχα  σε έναν από τους φορείς και να επιδράσει στους υπόλοιπους.

Η επιλογή της  θεραπευτικής μεθόδου ποικίλει. Μπορεί να γίνει όμοια με τις κλασικές ψυχαναλυτικές συνεδρίες  εντοπίζοντας και απαλλάσσοντας τον ασθενή από σκέψεις και συναισθήματα που προκαλούν δυσαρμονία.  Μπορεί να γίνει σωματικά, με ασκήσεις και χειρισμούς προκειμένου να αρθεί η ακαμψία ώστε να αποκατασταθεί η οργονική ροή και να λυθεί ο αντίστοιχος  μυϊκός σπασμός που συνήθως εκδηλώνεται. Αυτή η λύση και αποκατάσταση της οργονικής ροής έχει τη δύναμη να επιδράσει και στα ψυχολογικά αίτια.  Τέλος υπάρχει η δυνατότητα της χρήσης του  οργονοσυσσωρευτή που διοχετεύει οργονοενέργεια στον πάσχοντα οργανισμό.

Ο οργονοσυσσωρευτής είναι συσκευή που αναπτύχθηκε εργαστηριακά όταν στις  έρευνες και τη μελέτη της  οργόνης διαπιστώθηκε ότι η διάταξη διαδοχικών στρώσεων οργανικών  και μεταλλικών υλικών προκαλεί προσανατολισμένη ροή της οργονοενέργειας. Έτσι σε ένα κουτί με τοιχώματά κατασκευασμένα με κατάλληλη σειρά διαδοχικών στρώσεων διαφορετικών υλικών παρατηρείται συσσώρευση οργονοενέργειας στο εσωτερικό. 

Αρχικά οι οργονοσυσσωρευτές χρησιμοποιήθηκαν για  μετρήσεις  και παρατηρήσεις. Κατόπιν κατασκευάστηκαν  για θεραπευτικούς σκοπούς.  Οι οργονοσυσσωρευτές συλλέγουν την περιβάλλουσα οργονοενέργεια της  ατμόσφαιρας στο εσωτερικό προξενώντας  3 με 5 φορές μεγαλύτερη πυκνότητά  της σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο.  Δεδομένου ότι ο συσσωρευτής οργόνης αντλεί ενέργεια από το περιβάλλον,  η ενεργειακή ποιότητα του περιβάλλοντος χώρου και της ατμόσφαιρας είναι πολύ σημαντική για τη λειτουργία του. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να είναι απαλλαγμένη από επιβλαβείς ηλεκτρομαγνητικές επιδράσεις και υγρασία και να είναι σε περιοχές κατά το δυνατόν ηλιόλουστες.

Οργονοσυσσωρευτές κατασκευάζονται σε διάφορες μορφές και μεγέθη. Η επιλογή των υλικών  είναι σημαντική για την ποιότητα και την πυκνότητα της οργόνης. Η αύξηση της πυκνότητας μπορεί να γίνει υποκειμενικά αισθητή, όπως έχουμε αναφέρει, αλλά μετράται κυρίως από την απόκλιση της θερμοκρασίας μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου του οργονοσυσσωρευτή.

Ένα άτομο μπορεί να μπει σε ένα οργονοσυσσωρευτή προκειμένου να προσλάβει οργονοενέργεια και να αναπληρώσει θεραπευτικά  τα ποσοστά που του λείπουν. Μπορεί επίσης να εφαρμοστεί φόρτιση με οργονοενέργεια τοπικά, με μικρότερους συσσωρευτές που καλύπτουν μέρη του σώματος, ή με οργονοκουβέρτες ή μικρότερα οργονομαξιλάρια.  Η απορρόφηση της οργόνης  βοηθάει  να μειωθεί η μυϊκή σύσπαση και να αποκατασταθούν οι φυσικοί παλμοί του σώματος. Βελτιώνει  τη  ροή του αίματος προς τους ιστούς και τα όργανα και τους επιτρέπει να λειτουργούν καλύτερα, ώστε να ανατρέψουν βλάβες.  Βοηθά στην μετατραυματική αποκατάσταση με αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα σε πληγές και εγκαύματα, προάγει την κυτταρική ανάπτυξη, ανακουφίζει από ένταση και πόνο, βοηθά την πέψη, βελτιώνει την όρεξη, αυξάνει την κεντρική θερμοκρασία του σώματος και προκαλεί  μια αίσθηση ευεξίας.

Με την αύξηση της οργόνης ενεργοποιείται η λειτουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και των ιστών γεγονός που αντιστρέφει τον κυτταρικό εκφυλισμό και βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού.

Αιθέρας και Οργόνη

Με δεδομένο τον προσανατολισμό της έρευνας του Ράιχ στην οργόνη  ως  μετρήσιμη φυσική ενέργεια, η  αναζήτησή του διευρύνθηκε ευρύτερα  από το πεδίο της ψυχολογίας προς το πεδίο των φυσικών επιστημών. 

Για τον  ο Βίλχελμ Ράιχ, η οργόνη  ταίριαζε απόλυτα  στην αρχαία ελληνική θεώρηση του αιθέρα.  Σε σημειώσεις του που εκδόθηκαν μόλις  το 2012 στο βιβλίο Που βρίσκεται η αλήθεια; (Where’s the Truth?) σελ. 9, αναφέρει με ενθουσιασμό:  «Ανακάλυψα τον αιθέρα». Θεώρησε την οργονοενέργεια ακριβώς την ουσία της ζωής, το πέμπτο στοιχείο, την πεμπτουσία, τον αιθέρα.

Ο Αιθέρας σύμφωνα με την Θεογονία του Ησίοδου ήταν θεότητα που γεννήθηκε από την ένωση της Νύχτας και του Ερέβους και συνδεόταν με την ευτυχία.

Παράλληλα όμως με τη μυθολογική προσέγγιση του Αιθέρα, οι περισσότεροι από τους αρχαίους έλληνες φιλοσόφους συμφωνούσαν ότι τον κόσμο  δομούν  τα τέσσερα στοιχεία, αέρας, φωτιά, νερό και γη.  Ο Αριστοτέλης όμως διαφοροποιώντας την πιο λεπτεπίλεπτη φύση που σχετίζεται  με την ίδια τη ζωή, μιλάει για ένα επιπλέον, πέμπτο στοιχείο, τον αιθέρα που αναφέρει ως πεμπτουσία, δηλαδή πέμπτη ουσία - στοιχείο. Ο αιθέρας δομούσε τον ουρανό, τους πλανήτες, τα άστρα και αποτελούσε την πρωταρχική - προϋπάρχουσα και δημιουργό δύναμη της ύλης και της ζωής, τη ζωοποιό ενέργεια που φωταυγεί, μεταφέρει φως και βρίσκεται σε κατάσταση  αέναης κίνησης, περιστροφικής, σπειροειδούς, κυκλικής, μεταφορικής.

Αυτή η αντίληψη συνεχίστηκε σταθερά και στο Μεσαίωνα ιδιαίτερα στους κόλπους των Αλχημιστών και διατηρήθηκε στην Αναγέννηση και τους κατοπινούς χρόνους.

Ειδικά οι  φυσικοί επιστήμονες θεωρούσαν ότι πρέπει να υπάρχει μια υπόσταση που διαποτίζει όλο το σύμπαν ένας  φορέας – υλικό  πάνω στον οποίο να διαδίδεται το φως κι όλη  η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Ήταν πολύ δύσκολο να αποδεχθούν την ιδέα του απόλυτου κοσμικού κενού το οποίο διανύει το φως  ώστε να φτάσει  σε εμάς από τα μακρινά αστέρια και τους γαλαξίες. 

Το ερώτημα του αιθέρα ήταν τόσο σημαντικό για τις φυσικές επιστήμες ώστε το 1887 οι φυσικοί Αλμπέρ Μίκελσον (Albert Michelson) και Έντουαρτ Μόρλεϊ (Edward W. Morley),  θέλοντας να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή του, πραγματοποίησαν ένα πείραμα όπου προσδίδοντας σε αυτόν συγκεκριμένες υποθετικές ιδιότητες, όπως για παράδειγμα ότι είναι ακίνητος, απέδειξαν ότι εν τέλει δεν υπάρχει. Ή ότι δεν υπάρχει με  τη φύση και τις  ιδιότητες που του απέδωσαν. Λίγα χρόνια αργότερα ο Αϊνστάιν εισηγήθηκε την ειδική θεωρία της σχετικότητας όπου παρέκαμψε την ανάγκη για την ύπαρξη του αιθέρα προκειμένου να διαδίδεται το φως και το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα στο κενό διάστημα.

Ακόμη και σήμερα σημαντικής εμβέλειας φυσικοί επιστήμονες δεν έχουν κλείσει τελεσίδικα το θέμα του αιθέρα. Παραθέτουν το γεγονός ότι στη φυσική υπάρχουν ανερμήνευτα φαινόμενα, όπως είναι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια, που ίσως συσχετιστούν με εκδηλώσεις που ερμηνεύουν με διαφορετικό από τον αναμενόμενο την ύπαρξη του αιθέρα.

Παρομοίως και άλλα φαινόμενα εκτός από τη σκοτεινή ενέργεια και ύλη όπως  η Μηδενική Ενέργεια ή ενέργεια διακύμανσης του κενού μπορεί να συνδεθούν με τον αιθέρα. Η  Μηδενική Ενέργεια κενού υπάρχει εξαιτίας της κβαντικής φύσης του εκδηλωμένου κόσμου, και το πιο απόλυτο κενό δεν είναι άδειο αλλά γεμάτο από  σωματίδια, που υλοποιούνται και εξαϋλώνονται ταχύτατα αναδυόμενα διαρκώς  και βυθιζόμενα  στο τίποτα. Εξαιτίας τους, η ενέργεια του κενού δεν είναι μηδενική αλλά κυμαίνεται γύρω από μια μη μηδενική τιμή πανταχού παρούσα αντίστοιχα με τον αιθέρα.

Κάπως έτσι και η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου στο σύμπαν ανέρχεται περίπου στους 2,73 βαθμούς Κέλβιν  που αντιστοιχεί στην θερμοκρασιακή διαφορά (2-3 βαθμών Κελσίου) που παρουσιάζεται μεταξύ ενός συσσωρευτή και του παρακείμενου χώρου.  Από οργονομική άποψη η συγκεκριμένη θερμότητα- ενέργεια  θεωρείται ότι έχει σχέση με τον αιθέρα δηλαδή την  οργόνη. 

Η Οργόνη στη Φυσική

Η οργόνη  εκπέμπει ακτινοβολία στην πράσινη-μπλε περιοχή του οπτικού φάσματος. Αυτός είναι ο λόγος οργονομικά, που οι φωτογραφίες του ζωντανού πλανήτη μας από το διάστημα είναι μπλε, καθώς αποτυπώνουν το μπλε οργονικό πεδίο της Γης,  ερμηνεία οργονομική που θεωρεί ότι η  Γη είναι ένας  κολοσσιαίος οργονοσυσσωρευτής με  πυρήνα όπου κυριαρχούν τα μεταλλικά στοιχεία και επιφάνεια πλούσια σε οργανικά υλικά.

Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ερμηνεία αρκετών φαινομένων όταν ειδωθούν από το πρίσμα της οργονομίας συγκριτικά με τις αντίστοιχες ερμηνείες που δίνει η  κλασική φυσική. Για παράδειγμα, η φυσική εξηγεί το μπλε χρώμα  του ουρανού  όταν τον αντικρίζουμε μέσα από την ατμόσφαιρα, με τον νόμο του διασκεδασμού του φωτός, ενώ οργονομικά το μπλε του ουρανου οφείλεται στην φωταυγούσα οργόνη. 

Αντίστοιχα υπάρχουν φαινόμενα που δεν έχουν εξηγηθεί απόλυτα πειστικά με τους νόμους της κλασικής φυσικής ενώ η οργονομία δίνει συνεπείς με τα αξιώματά της εξηγήσεις.  

Όταν για παράδειγμα οι πρώτοι αστροναύτες βγήκαν έξω από την ατμόσφαιρα της γης κι έφτασαν στη σελήνη περίμεναν ότι  εξαιτίας της έλλειψης του θολώματος που προκαλεί η  ατμόσφαιρα,  θα αντικρίσουν έναν ουρανό αντίστοιχο με  των αφέγγαρων νυκτών. Όμως προς μεγάλη τους  έκπληξη  αντίκρισαν το απόλυτο βαθύ μαύρο σκοτάδι χωρίς ούτε ένα αστέρι. Η οργονομία εξηγεί: η λαμπρότητα των άστρων που βλέπουμε τη νύχτα οφείλεται στη διέγερση του οργονοενεργειακού πεδίου της Γης που όταν η ακτινοβολία από τα άστρα προσπίπτει πάνω του, το διεγείρει και αυτό ακτινοβολεί δευτερογενώς. Δεν είναι λοιπόν το φως των αστεριών αυτό που βλέπουμε αλλά η διεγερμένη φωταυγούσα οργόνη της ατμόσφαιρας. Έτσι στο διάστημα, επειδή η συγκέντρωση οργόνης είναι πολύ αραιότερη δεν μπορεί να φωταυγήσει επαρκώς οπότε δεν φαίνονται άστρα.

Ο Ράιχ ήταν γιατρός και ως μη φυσικός επιστήμονας χρειαζόταν υποδείξεις και την στήριξη από κάποιον ειδικό, που να μπορούσε να εμπιστευτεί, προκειμένου να κοινοποιήσει τα ευρήματά του.

Γνώριζε ότι η ριζοσπαστική φύση των ερευνών του θα έβρισκε άγονο έδαφος στην κατεστημένη ακαδημαϊκή κοινότητα.  Για αυτό επέλεξε να παρουσιάσει τις πτυχές της έρευνάς του στον Αινστάιν (Albert Einstein) που εκείνη την εποχή βρισκόταν υπό την πίεση της αμφισβήτησης των ερευνών του. Σε μια σύντομη συνεργασία που είχαν, έκαναν παρατηρήσεις με  το οργονοσκόπιο, μια συσκευή  με την οποία γίνονται ορατά τα βιόντα και άλλα οργονονεργειακά φαινόμενα. Συζήτησαν για τις κύστεις βιόντων, για τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ του συσσωρευτή οργόνης και του περιβάλλοντος κι άλλα συναφή θέματα.

Ο Αϊνστάιν αρχικά θεώρησε ότι οι παρατηρήσεις  είναι  μετεικάσματα, ψευδαίσθηση των ματιών,  αλλά αμέσως πείστηκε για το αντίθετο καθώς ό,τι έβλεπε διαπίστωσε ότι μπορούσε να μεγεθυνθεί με οπτικά μέσα, άρα δεν επρόκειτο για υποκειμενική αντίληψη, αλλά για αντικειμενική παρατήρηση. Όλα τα θέματα τον εντυπωσίασαν έντονα και ειδικά για την διαφορά της θερμοκρασίας εκφράστηκε χαρακτηριστικά:  «Αυτό είναι αδύνατο. Εάν είναι αληθινό, αποτελεί μεγάλη βόμβα». Η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ συσσωρευτή και περιβάλλοντος δεν μπορεί να εξηγηθεί έτσι απλά καθώς αντιβαίνει  τους θερμοδυναμικούς νόμους και είναι σαν να παράγεται ενέργεια από το μηδέν.

Δεσμεύτηκε να  μελετήσει  το ζήτημα και αφιέρωσε ένα 10ήμερο περίπου μετρώντας ο ίδιος πειραματικά με τα όργανα που του παραχώρησε ο Ράιχ. Τον Φεβρουάριο του 1941 με επιστολή του στον Ράιχ έγραψε: «Κατ΄ αρχήν έλαβα ικανοποιητικό αριθμό μετρήσεων χωρίς να αλλάξω το στήσιμο του πειράματος. Το θερμόμετρο που είναι μέσα στο κουτί, πράγματι δείχνει σταθερά μια διαφορά θερμοκρασίας μεγαλύτερη κατά 0,3-0,4 από τον περιβάλλοντα αέρα».

Ο Αϊνστάιν όπως εξηγεί,  θεώρησε πως αιτία αυτής της διαφοράς θερμοκρασίας  είναι τα ανοδικά και καθοδικά ρεύματα τού αέρα. Όσον αφορά στο φαινόμενο της φωταυγούσας οργόνης, που παρατήρησαν μαζί με τον Ράιχ, ανέφερε ότι δεν το εξέτασε και ότι δεν μπορούσε να αποφανθεί με βεβαιότητα εάν ήταν αντικειμενικό ή υποκειμενικό. Θεώρησε δε ότι το όλο φαινόμενο είναι αυταπάτη και έκανε σύσταση στον Ραίχ να μην ασχοληθεί περισσότερο.

Ο Ράιχ τουναντίον, έχοντας διεξάγει εκατοντάδες φορές τα πειράματα ήταν βέβαιος ότι ο μεγάλος φυσικός έσφαλε. Αντιθέτως από τη σύσταση του Αϊνστάιν, προχώρησε σε επιπλέον πειραματικές διατάξεις, για να αποκλείσει τα ρεύματα του αέρα, όπως κι έγινε. Εν τέλει με πολυσέλιδη επιστολή του ανέφερε στον Αϊνστάιν τα νέα του ευρήματα, όπως είχαν συμφωνήσει, χωρίς όμως να λάβει ανταπόκριση. Ο Αϊνστάιν σταμάτησε να ασχολείται, ήθελε να αφιερωθεί στις δικές του έρευνες.

Οργόνη: Ατμόσφαιρα και Νεφοδιαλυτής

Τον Ιανουάριο του 1951 πραγματοποιήθηκε στο κτήμα Όργονον του Ράιχ, από τον ίδιο και συνεργάτες το πείραμα Όρανουρ, όνομα που προήλθε  από τα αρχικά ORgone Against Nuclear Radiation (OR.A.NU.R.), προκειμένου να διαπιστωθεί αν  η οργονοενέργεια μπορεί να  επαναφέρει την αρχική ενεργειακή ισορροπία ενός τόπου επιβαρυμένου από ραδιενέργεια κι άλλες επιβλαβείς ακτινοβολίες.  Από παρατηρήσεις διαφόρων συμπτωμάτων σε ανθρώπους και φαινομένων στον τόπο, είχε διαπιστωθεί ότι η ενέργεια της περιοχής, στο κτήμα Όργονον, επιβαρυμένη από ανθρώπινη δραστηριότητα, οδήγησε ώστε να χάσει το περιβάλλον την αρχική φυσική ενεργειακή του ισορροπία.  Έτσι επιχειρήθηκε να διερευνηθεί αν η οργόνη έχει την θεραπευτική  δυνατότητα  να αποκαταστήσει  την φυσική ισορροπία.

Η διαδικασία του  πειράματος ήταν η εξής: Τοποθετήθηκε μικρή ποσότητα, (1 mg),  ραδίου μέσα σε συσσωρευτή οργόνης πολλών στρωμάτων για ορισμένο χρονικό διάστημα καθημερινά. Παράλληλα γίνονταν μετρήσεις της εκπεμπόμενης ακτινοβολίας και της ακτινοβολίας περιβάλλοντος και καταγραφή διαφόρων στοιχείων που καθόριζαν την φυσική ενεργειακή ισορροπία.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι  πέρα από τις αντικειμενικές μετρήσεις της αυξημένης ιονίζουσας ακτινοβολίας,  το πείραμα επιδρούσε  ποιοτικά αφενός  στην υγεία των παρευρισκομένων, και αφετέρου σε τοπικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα. Παρά την διακοπή του πειράματος,  οι υποκειμενικές παρατηρήσεις και οι αυξημένες τιμές στις μετρήσεις του ιονισμού διατηρήθηκαν, οπότε αποφασίστηκε για προληπτικούς λόγους η περιοχή να εκκενωθεί προσωρινά τον Μάρτιο του 1952.

Η εμπειρία του πειράματος Όρανουρ οδήγησε στο συμπέρασμα ότι  ακτινοβολίες επιβλαβείς όπως ισχυρά ηλεκτρομαγνητικά πεδία, ραδιενέργεια και χημική ρύπανση έχουν την ιδιότητα να καθιστούν την οργόνη τοξική.

Η  προσπάθεια απομάκρυνσης της διαταραγμένης οργόνης από το Όργονον  οδήγησε στην κατασκευή του  «νεφοδιαλυτή» (cloudbuster) μιας συσκευής που επιδρά στην ροή της οργόνης στην ατμόσφαιρα και επηρεάζει τις  καιρικές συνθήκες. Ο νεφοδιαλυτής μπορεί να  διαλύει σύννεφα ή να τα  μεγαλώνει και να προκαλεί βροχή. Μπορεί να αποκαθιστά την ισορροπία σε περιοχές όπου για διάφορους λόγους η οργονοενέργεια έχει μειωθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό που να έχουν ερημοποιηθεί.

Ο Χώρος μας  και οι Οργονίτες

Με βάση την οργονομική θεωρία για το περιβάλλον και την ενεργειακή του ποιότητα, ένας χώρος θεωρείται ενεργειακά καθαρός όταν  δεν βάλλεται από ακτινοβολίες ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Δηλαδή όταν δεν περιέχει λάμπες φθορισμού, καθοδικούς σωλήνες όπως ήταν οι παλιές τηλεοράσεις, τηλεοράσεις νέων τεχνολογιών, LCD και PLASMA, πομποδέκτες ασύρματων δικτύων (wifi routers), συσκευές ή κεραίες αναμετάδοσης κινητής τηλεφωνίας κι ο κατάλογος είναι μακρύς στην ολοένα αυξανόμενη χρήση των ασύρματων επικοινωνιών.

Ιδιαίτερα επιβαρυντικοί είναι οι ανιχνευτές καπνού που περιέχουν Αμερίκιο που είναι ραδιενεργό υλικό απαραίτητο για την λειτουργία τους. Ισχυρές χημικές αναθυμιάσεις διαταράσσουν, επίσης, την οργόνη. Επιβαρυμένες είναι και  οι περιοχές που βρίσκονται κοντά σε πυρηνικούς αντιδραστήρες, σε ηλεκτρικούς σταθμούς μετασχηματιστών, πύργους μικροκυμάτων, κεραίες κινητής τηλεφωνίας, κολώνες υψηλής τάσης, συσκευές μικροκυμάτων  και άλλους φορείς μεγάλης ισχύος ενέργειας όπως  ηλεκτρικοί κινητήρες, συσκευές ιονισμού φούρνους μικροκυμάτων, ή ηλεκτρικές κουβέρτες.

Υπάρχουν οδηγίες, τόσο σε βιβλία όσο και στο διαδίκτυο , για το πώς ελέγχεται ένας χώρος για την ενεργειακή του καθαρότητα και τις  προφυλάξεις που μπορεί να πάρει κανείς προκειμένου να είναι ένας χώρος ενεργειακά καθαρός.  Μια από τις μεθόδους για την προστασία και την κάθαρση ενός χώρου είναι η τοποθέτηση συσκευών που απορροφούν την ενέργεια από το περιβάλλον, οι λεγόμενοι οργονίτες, και μπορεί κανείς να τους κατασκευάσει μόνος του.

Αμφισβήτηση - Ψευδοεπιστήμη

Το 1947 άρχισε στην Αμερική μια εκστρατεία ενοχοποίησης του Ράιχ σχετικά με την επιστημονική του έρευνα για την οργόνη. Η δίωξη για απάτη ξεκίνησε μέσω διασυρμού και διαμόρφωσης της κοινής γνώμης από τον περιοδικό  τύπο και κατέληξε σε καταδικαστική απόφαση το 1954 που όριζε ότι  η οργόνη δεν υπάρχει και απαγόρευε  το εμπόριο  και τη χρήση των συσσωρευτών οργόνης, καθώς  και τη δημοσίευση των σχετικών με την οργόνη επιστημονικών θεωριών.

Αργότερα, το 1957,  ο Ράιχ κι ένας  συνεργάτης του καταδικάστηκαν σε ποινή φυλάκισης δύο ετών, διότι, παρά  την καταδικαστική απόφαση συνέχισαν την δραστηριότητά τους, καθώς δεν αποδέχθηκαν  ότι το δικαστήριο είναι αρμόδια αρχή και ικανό να κρίνει την επιστημονική ορθότητα των ερευνών τους.  Βιβλία οργονομίας κάηκαν και συσσωρευτές οργόνης καταστράφηκαν ως επιβολή της δικαστικής απόφασης κι ο  Ράιχ φυλακίστηκε τον Μάρτιο του 1957.  Απεβίωσε στη φυλακή από καρδιακή ανακοπή οκτώ μήνες αργότερα.

Ευθύς εξαρχής η οργονομία δεν έγινε αποδεκτή από την επιστημονική κοινότητα που την ταξινομεί στις  ψευδοεπιστήμες. Ήδη, λόγω της ανατρεπτικότητας της σκέψης του ο Ράιχ,  από τις πρώτες ψυχαναλυτικές του τοποθετήσεις ξεσήκωσε θύελλα  αντιδράσεων που  οδήγησε στην  περιθωριοποίηση του ίδιου και των ερευνών του.  Αντίστοιχα η εργασία του στον χώρο της βιολογίας και της φυσικής, δηλαδή το σύνολο της «φυσικής» οργονομίας, χαρακτηρίζεται από τους επικριτές του ως ανυπόστατη.  

Αντίθετα οι υποστηρικτές της οργονομίας, μέσω της οργονομικής θεώρησης, αντιμετωπίζουν  την επίκριση ως ασυνείδητο φόβο των ανθρώπων  στην αλλαγή. Οι ανακαλύψεις της οργονοενέργειας ισχυρίζονται, απαιτούν την ανάγκη για αλλαγή της κατεστημένης σκέψης και επομένως της ανάγκης για αλλαγή της δομής της προσωπικότητας, γεγονός που προκαλεί φόβο και  επιθετικότητα. 

Σύμφωνα με την οργονομία αναφορές στην οργόνη υπάρχουν από τα αρχαία χρόνια με διαφορετική ορολογία κάθε φορά. Εκτός από τον αιθέρα των αρχαίων Ελλήνων, το Τσι των Κινέζων, το Πράνα των Ινδών, το στοιχείο Ακάσα (Akasha) των ανατολικών πολιτισμών, η κουνταλίνη, το Μάνα των κατοίκων των νησιών της Χαβάης είναι κάποιες από τις μορφές που συναντάμε την οργονοενέργεια σε διάφορους πολιτισμούς.  

Αναλογίες με την οργόνη βρίσκουμε επίσης σε σύγχρονες επιστημονικές αναζητήσεις.  Συγκεκριμένα  το βιόπλασμα των σοβιετικών που φωτογραφίζεται με την τεχνική Κίρλιαν (Kirlian), η βιοενέργεια την οποία ρυθμίζουν σύγχρονες θεραπευτικές μέθοδοι που συνδυάζουν τη φυσική των  ηλεκτρομαγνητικών ταλαντώσεων με τη θεωρία του βελονισμού και με τη ροή του Τσι στο ανθρώπινο σώμα,  αλλά και μελέτες όπως του  φυσικού Άλμπερτ Ποπ (Albert Popp) για τα βιοφωτόνια, είναι κάποιες από τις σύγχρονες προσεγγίσεις της οργονοενέργειας.

Αν και ο αιθέρας, προς το παρόν, είναι μια ασθενής υπόθεση για  την μέχρι τώρα πορεία της επιστήμης και η πιθανότητα να αλλάξει ριζικά η εικόνα μας για τον κόσμο είμαι μικρή,  δεν μπορεί ακόμη να αποκλειστεί η ύπαρξή του ή κάποιας ανάλογης υπόστασης.  Όσο το μυστήριο της ζωής παραμένει ανεξήγητο, υπάρχει το ανάλογο περιθώριο.

Σήμερα οργανισμοί και επαγγελματίες, εφαρμόζουν αυτούσιες ή παραλλαγμένες τις μεθόδους της οργονοενέργειας θεραπευτικά τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το περιβάλλον.

Αρκετές από τις οργονομικές θεωρήσεις ειδικά στον τομέα της ψυχολογίας ενσωματώθηκαν στις σύγχρονες ψυχαναλυτικές θεωρίες και στάθηκαν  θεμέλια για  νέες σχολές ψυχολογίας, όπως η είναι η  Γκεστάλτ.

Άλλωστε η  απόσταση μεταξύ υποθέσεων,  θεωριών και πράξης βρίσκεται συχνά στην ορολογία. Πολλά δεδομένα  των μυστηρίων του Κόσμου αντλούνται διαρκώς από την επιστήμη η οποία αργά αλλά σταθερά επεκτείνει την επισταμένη γνώση του ανθρώπου στο άγνωστο και φωτίζει περιοχές που ήταν μέχρι πρότινος σκοτεινές. Διαρκώς εξηγούνται όλο και περισσότερα από τα φαινόμενα που ασταμάτητα ανακαλύπτονται, όσο η ματιά μας απλώνεται οξύτερη στα βάθη του Μικρόκοσμου και του Μακρόκοσμου. Κάποια στιγμή η επιστήμη πιθανόν να έχει τα εργαλεία να κρίνει και να ενσωματώσει τις αποδεδειγμένα ορθές πτυχές της οργονοενέργειας στο σύνολό της.

Βιβλιογραφία

• Joao Maqueijo, Φως, ο μύθος της ταχύτητας, Εκδόσεις Τραυλός.
• Krauss Lawrence, Σκοτεινή ύλη – η Πεμπουσία του Σύμπαντος, Εκδόσεις Τραυλός.
• Ράιχ Βίλχελμ, Κοσμική Υπέρθεση, Εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 1980.
• Ράιχ Βίλχελμ, Η Βιοπάθεια του Καρκίνου,  Εκδόσεις  Άκμων, Αθήνα 1977.
• Ράιχ Βίλχελμ, Η Λειτουργία του Οργασμού: Η Ανακάλυψη Της Οργόνης, Εκδόσεις Ρέω, Αθήνα 2015.
• Ράιχ Βίλχελμ, Υπόθεση Αϊνστάιν, Αλληλογραφία Β. Ράιχ - Α. Αϊνστάιν , Εκδόσεις Σπηλιώτη, Αθήνα 1979.
• Ράιχ Βίλχελμ, Ο συσσωρευτής Οργόνης,  Εκδόσεις Κοροτζής, Αθήνα 1990.
• Ράιχ Βίλχελμ, Η Μαζική Ψυχολογία του Φασισμού, Εκδόσεις Μπουκουμάνης, Αθήνα.
• Ράιχ Βίλχελμ, Λίμπιντο, Εκδόσεις Ελεύθερος τύπος, Αθήνα.
• Ράιχ Βίλχελμ, Βιόντα, Εκδόσεις Ρέω, Αθήνα 2018.
• Reich Wilhelm, Where's the Truth?: Letters and Journals, 1948-1957, Edited by Mary Boyd Higgins, 2012.

Σύνδεσμοι

Βικιπέδια: Βίλχελμ Ράιχ
Μουσείο Βίλχελμ Ράιχ
Wikipedia: Orgone
Wikipedia: Αιθέρας
American College of Orgonomy
Ιστότοπος Ελληνικού Ινστιτούτου Οργονομίας
EurekAlert,  American Association for the Advancement of Science:  Ether returns to oust dark matter
Ιστότοπος: PADRAK Personal Assistance and Development
Blog: Τhe secret real truth, Αιθέρας & ενέργεια του χώρου.
Blog: ΖΩΗ ΚΑΘΕΤΗ ΚΑΙ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ Ή ΣΠΕΙΡΟΕΙΔΗΣ; Βίλχελμ Ράιχ, Οργονομία, Οργόνη και οι κρυφές καμπύλες τής ζωής
Blog e-telescope: Αιθέρας & ενέργεια του χώρου
Wikipediα: Το Φαινόμενο Casimir
University of Illinois at Urbana-Champaign, Department of Physics,What is zero-point energy?
Wikipedia: Zero-point energy
physics4u: Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια του κενού;
physics4u: Τα διάφορα είδη του κενού και ο πληθωρισμός
physics4u: Τα σύγχρονα κοσμολογικά μοντέλα, η κοσμολογική σταθερά του Αϊνστάιν, η σκοτεινή ύλη και η ενέργεια του κενού
Ιστότοπος, Οδοδείκτες, Η ενέργεια του κενού
Blog, ΘΕΩΡΕΙΟ: Ο Βίλχελμ Ράιχ, η Οργόνη – Αιθήρ και οι Αρχαίοι Έλληνες
Dessert Greening project
Videoclip Kate Bush - Cloudbusting

Λ.Κ.