Η Καββάλα και, κατ' επέκταση το Δέντρο της Ζωής, θεωρείται ο θεμέλιος λίθος της Δυτικής Μυστηριακής Παράδοσης, όπως ακριβώς οι Σούτρες της Γιόγκα (Yoga Sutras) ή όπως οι Βέδες της Μπαγκαβάτ Γκίτα (Vedas Bhagavad Gita) είναι τα θεμέλια της Ανατολικής Παράδοσης. Αναγνωρίζεται ως μια Αιώνια Φιλοσοφία και ως τέτοια θεωρεί ότι, πέρα από την εξωτερική-υλική πραγματικότητα που βιώνουμε υπάρχει και η εσωτερική πραγματικότητα.

Ας εξετάσουμε το μυστηριώδες Ντάατ που δεν εμφανίζεται ποτέ επάνω στο Δέντρο, όντας μια υποκειμενική Σεφίρα. Το Ντάατ γεννιέται από την ένωση του Χόχμα και του Μπίνα. Ο Ουράνιος Πατέρας 'Aμπα, παντρεύεται την Ουράνια Μητέρα 'Aμα και το αποτέλεσμα είναι το Ντάατ-Γνώση. Το Ντάατ βρίσκεται στο σημείο όπου η 'Aβυσσος τέμνει τη Μεσαία Στήλη και πάνω από αυτήν βρίσκεται η Ατραπός του Τόξου - η Ατραπός της Συνείδησης. Εδώ υπάρχει το κλειδί της εκδήλωσης όλων των πραγμάτων μέσα από τα ζεύγη των Αντιθέτων και της ένωσής τους σε ένα Τρίτο. Στο Ντάατ βρίσκεται, τόσο το μυστικό της Γέννησης, όσο και της Αναγέννησης.

Τα Ουράνια Σεφιρόθ υπερβαίνουν με κάθε δυνατό τρόπο όλες τις νοητικές συλλήψεις μας και μπορούν να γίνουν αντιληπτά μόνο μέσα από βαθύ διαλογισμό. Τα Ουράνια είναι Ιδεατά, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα Σεφιρόθ που είναι Πραγματικά. Η Άβυσσος είναι το μεταφυσικό χάσμα μεταξύ τους, το σημείο όπου χωρίζονται τα ανώτερα Σεφιρόθ από τα κατώτερα. Στο Πρώτο, το Ουράνιο Τρίγωνο, βρίσκουμε μια αντιπροσώπευση των Δημιουργικών Δυνάμεων της Ουσίας του Σύμπαντος. Στο Δεύτερο, το Ηθικό Τρίγωνο, έχουμε μια Αντιπροσώπευση των Δυνάμεων που διέπουν τη Ζωή που Εξελίσσεται.

Ο Λάο Τσε δίδασκε: «Το Ταό δημιούργησε την Ενότητα, η Ενότητα δημιούργησε τη Δυαδικότητα, η Δυαδικότητα δημιούργησε την Τριάδα και η Τριάδα όλα τα υπάρχοντα πράγματα». Στην 'Aβυσσο εδρεύει το Ντάατ, που θα μπορούσε κάλλιστα να ονομαστεί η Σεφίρα του Γίγνεσθαι. Της αποδίδεται επίσης ο τίτλος Κατανόηση και θα μπορούσε να ερμηνευθεί σαν Αντίληψη, Σύλληψη και Συνειδητότητα.

Νταάτ-Γνώση

Το Ντάατ, θεωρούμενο ως Σεφίρα, είναι μια σχετικά σύγχρονη σύλληψη. Αποτελεί συνδυασμό της Θεϊκής Αρσενικής και Θηλυκής Αρχής, δηλαδή του Χόχμα και του Μπίνα, αντίστοιχα. Ορίζεται σαν «αόρατη Σεφίρα», καθώς θεωρείται πως βρίσκεται σε διαφορετική διάσταση από τις προηγούμενες σφαίρες. Κοιτώντας το Ντάατ πάνω στο Δέντρο της Ζωής, θα μπορούσαμε να πούμε ότι γεφυρώνει την 'Aβυσσο, δηλαδή το βαθύ χάσμα που υπάρχει πάνω από το Τίφαρετ, το οποίο χωρίζει τη νοητή από τη φαινομενική πραγματικότητα. Η 'Aβυσσος, το οριοθετημένο χάσμα, ανάμεσα στο Μακροπρόσωπο και το Μικροπρόσωπο, είναι το διαχωριστικό σημείο για τον ιδιαίτερο τύπο ύπαρξης που επικρατεί πάνω στα δύο επίπεδα. Αυτοί οι δύο τύποι ύπαρξης, ο Μακροπρόσωπος και ο Μικροπρόσωπος, υποδηλώνουν το άδηλο και το πραγματικό αντίστοιχα.

Είναι η σφαίρα όπου η Καθαρή Δύναμη παίρνει Μορφή. Αντιπροσωπεύει εκείνη την κατάσταση κατά την οποία οι μορφές κατασταλάζουν από την αλληλεπίδραση των Ουράνιων Δυνάμεων. Μπορεί να θεωρηθεί σαν ένα «κατώτερο» ανάλογο του Κέτερ, στο οποίο, όμως, πρωτοεκδηλώνεται η Μορφή και όχι η Δύναμη. Οι μορφές που υπονοούνται εδώ είναι σε μια πολύ αφηρημένη κατάσταση και μοιάζουν περισσότερο με δέσμες ενέργειας.

Είναι η ύψιστη ενότητα στον κόσμο των μορφών. Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι εδώ λαμβάνει χώρα ο Διαλογισμός του Θεού, γιατί από εδώ οι ουράνιες δυνάμεις διέρχονται την 'Aβυσσο για να εκδηλωθούν μορφικά σαν «αφηρημένη γνώση». Αυτή η γνώση είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη συνηθισμένη έννοια της λέξης, τόσο ώστε αυτή η αφηρημένη γνώση καταλήγει να είναι σχεδόν συνώνυμη με την πίστη.

Το Ντάατ είναι το ύψιστο σημείο Συνείδησης της ανθρώπινης Ψυχής. Εδώ φτάνει η Ψυχή όταν έχει επιτελέσει το πλήρες σχέδιο της εξελικτικής της ανάπτυξης. Σε αυτό το σημείο η Ψυχή έχει αναπτύξει τέλεια ελεύθερη θέληση και επιλέγει αν θα παραμείνει για να συνεργαστεί με την Πλανητική Ιεραρχία ή αν θα συνεχίσει την εξέλιξή της σε άλλους πλανήτες.

Σε αυτό το αφηρημένο επίπεδο ο ανθρώπινος νους φτάνει σε μια πλήρη Συνειδητοποίηση του Όλου-Παντός, όποτε απορροφάται από τον Αιώνιο Νου και γίνεται ένα με αυτόν. Αναπαριστά την υπέρτατη Σοφία και την υπέρτατη Δύναμη Συνειδητοποίησης. Η Συνειδητοποίηση στο υπέρτατο ύψος της είναι Φώτιση-Νιρβάνα. Όλες οι μεγάλες αποκαλύψεις που δόθηκαν στους πνευματικούς ηγέτες αποκτήθηκαν μέσω της επαφής με τη συνειδητότητα που αποδίδεται στο Ντάατ.

Στο Ντάατ ενυπάρχει και η όψη της Δικαιοσύνης, αλλά όχι με την συνήθη έννοια. Η Δικαιοσύνη του Ντάατ είναι η απόλυτη ισορροπία που είναι έμφυτη στο Σύμπαν, η οποία λαμβάνει υπόψη όλους τους παράγοντες μέσα σε αυτό, από το απλούστερο άτομο, ως τους πιο απόμακρους ήλιους, η Κοσμική Δικαιοσύνη. Αυτή η Δικαιοσύνη είναι τέλεια.

Θα αναφερθούμε και σε μια «σκοτεινή» πλευρά του Ντάατ που σχετίζεται με αυτό που μπορεί να ονομαστεί, υποσυνείδητος νους του Θεού. Η επαφή με αυτήν την όψη, ίσως έχει παράξενα αποτελέσματα στην Ψυχή. Αρκεί να σκεφτούμε ότι οι επαφές μας και μόνο με το προσωπικό υποσυνείδητο μας ταράζουν αρκετά, έτσι ώστε μπορούμε να φανταστούμε πόσο τρομακτικές θα είναι οι επαφές με το Παγκόσμιο Υποσυνείδητο που περιέχει όχι μόνον ολόκληρη την παρελθούσα ιστορία αλλά και τις εσωτερικές εντάσεις του Λόγου.

Ο ασφαλέστερος τρόπος για να εργαστεί κανείς με αυτή τη Σεφίρα είναι μέσω της μυθολογίας της Ίσιδας, γιατί σχετίζεται με τη φωτεινή όψη του Ντάατ, στην οποία περιέχεται το ουράνιο σχέδιο του σύμπαντος και οι φωτεινοί σκοποί του μέλλοντος.

Η Ίσις είναι μια πολύ αρχαία Θεά. Με τη δύναμη της μαγείας της έπεισε τον πατέρα των Θεών Ρα, να της ανακοινώσει το μυστικό του όνομα, επιτυγχάνοντας έτσι να κυριαρχήσει επάνω του. Λέγεται ότι έχει την κατοικία της στο Σείριο, το άστρο του Κυνός. Η Ίσις ονομάζεται, επίσης, Αιθέρας του Πνεύματος.

Οι μύθοι της Ίσιδας περιέχουν αναφορές για διάφορους βαθμούς μύησης, για αρχές σεξουαλικής πολικότητας, για επαφή με τον Ανώτερο Εαυτό, για επαφή με το Πνεύμα ακόμα και του ίδιου του Θεού. Η Ίσις ήταν ικανή να κάνει θαύματα, να θεραπεύει και να ανασταίνει νεκρούς. Ήταν μεγάλη ταξιδιώτισσα και θεά της θάλασσας. Ένα από τα δώρα της ήταν η μετάδοση ενός γλυκού αρώματος σε εκείνους που άγγιζε. Αυτό έχει μια βαθιά σχέση με τη σεφίρα Ντάατ, η οποία είναι μια αναλογία του Γεσούντ (στο οποίο ανήκουν τα αρώματα και τα θυμιάματα) σε ανώτερο επίπεδο.

Η φυσική εκδήλωση του Ντάατ είναι ο Σείριος, το άστρο του Μεγάλου Κυνός. Ο Σείριος είναι η σφαίρα των Ανωτέρων Διδασκάλων και ο Ήλιος πίσω από τον Ήλιο μας.

Το όνομα του Θεού στο Ντάατ είναι μια σύνθεση των Θείων ονομάτων του Χόχμα και του Μπίνα. Ένας συνδυασμός του Γιεχοβά και του Γιεχοβά Ελοχίμ.

Το Σύμβολο της νεφοσκεπούς κορυφής του ιερού όρους κάθε φυλής ταιριάζει στο Ντάατ. Με αυτή την συνειδητότητα ήρθε σε επαφή ο Μωυσής, όταν έλαβε τις πλάκες του Νόμου από την κορυφή του Σινά, του σεληνιακού όρους. Αυτή η συνειδητότητα μπορεί να συμβολιστεί με τον σπόρο του σίτου. Είναι η αίσθηση της ύπαρξης μέσα στα πάντα.

Υπάρχει μια σύνδεση με το ιερόγλυφο του Κηρυκείου, δηλαδή τη φτερωτή ράβδο, πάνω στην οποία τυλίγονται δυο φίδια, ένα κουκουνάρι στην κορυφή της και το σύμβολο του σκορπιού στην βάση της. Ευθυγραμμιζόμενο με το Δέντρο της ζωής, το κουκουνάρι καλύπτει το Κέτερ, τα φτερά αγκαλιάζουν το Χόχμα και το Μπίνα και τα κεφάλια των φιδιών ενώνονται στο Ντάατ. Ο συμβολισμός των φιδιών σε αυτήν την εικόνα υποδηλώνει την εκδήλωση της δύναμης σε κάθε επίπεδο.

Όλες οι προσπάθειες περιγραφής των καταστάσεων της συνείδησης του Ντάατ είναι μόνο μεταφορικές, γιατί είναι μια κατάσταση συνείδησης κενή από σύμβολα. Αυτός είναι ο λόγος που ο μεγάλος τύπος που εκφράζει την φύση του Ντάατ είναι το «'Aδειο δωμάτιο». Αυτό είναι το πλησιέστερο σύμβολο που υπονοεί την απουσία συμβόλων και επομένως την επαφή με την πραγματικότητα. Είναι η συνείδηση της «πλήρους απογύμνωσης του Θεού» σε κάτι που δεν είναι ούτε δύναμη ούτε μορφή, αλλά περιέχει και τα δυο. Είναι μια «Κατάσταση» πέρα από όλες τις άλλες καταστάσεις, μια Υπέρτατη Κατάσταση. Αυτή η Κατάσταση προσεγγίζεται όταν εισέρχεται κανείς στο στάδιο του αφηρημένου νου.

Όταν οι δυνάμεις του Ντάατ βρίσκονται σε πλήρη λειτουργία στην Ψυχή, δεν λαμβάνει χώρα πια η διαδικασία του «γίγνεσθαι», γιατί αυτή η Ψυχή «είναι».

Γι' αυτό και αποδίδεται στο Ντάατ ο Τίτλος Μυστικιστική Σεφίρα, αφού επιφέρει την ορθή κατανόηση της παρεξηγημένης λέξης «μυστικισμός» Ο μυστικισμός δεν είναι μια συγκεχυμένη κατάσταση άσκοπης πνευματικότητας. Είναι μια ξεκάθαρη αντίληψη των διαφόρων δυνατοτήτων της ζωής και της ενότητας τους με το Θεό και την Ψυχή. Εδώ η ισορροπία, η συνειδητοποίηση και η αφομοίωση των δυνατοτήτων αυτών συναντιούνται κάτω από το φως του αφηρημένου νου.

Η μαγική εικόνα του Ντάατ είναι ο Ιανός, ως ο Θεός που κοιτάζει αμφίπλευρα: Προς τα κάτω, βλέποντας ό,τι γίνεται στην Εκδήλωση, και επίσης προς τα Ανώτερα Σεφιρόθ, δίνοντας έτσι την Πνευματική Εμπειρία του Ντάατ που είναι το όραμα κατά μήκος της αβύσσου.

Οι Αρχάγγελοι των Σημείων του Ορίζοντα αναφέρονται στο Ντάατ. Είναι ένας συνδυασμός των Αρχαγγέλων Ραφαήλ (Ανατολή), Μιχαήλ (Νότος), Γαβριήλ (Δύση) και Ουριήλ (Βορράς). Όμως, ο Γαβριήλ και ο Ουριήλ αναφέρονται ιδιαίτερα στο Ντάατ στις πιο βαθιές και απόκρυφες πλευρές τους.

Το Τάγμα Αγγέλων του Ντάατ είναι ένα είδος Σεραφίμ. Για τον διορατικό έχουν εμφάνιση φιδιών ασημόχρωμου γκρίζου χρώματος με χρυσές εξακοντιζόμενες γλώσσες. Ένας τύπος δύναμης που εκπορεύεται από αυτούς μπορεί να περιγραφεί μόνο σαν «πυρακτωμένη γνώση».

Προτέρημα-Ελάττωμα: Οι δυνάμεις του Ντάατ, σε ισορροπημένη λειτουργία, εκφράζουν εκείνα τα άτομα που θεωρούν πως έχουν να επιτελέσουν ένα σημαντικό σκοπό στη ζωής τους, μια αποστολή ή την αίσθηση του πεπρωμένου. Αυτό το έργο τους αποσπά ολοκληρωτικά και τους οδηγεί ώστε να χαράξουν τον δρόμο τους μέσα από οποιαδήποτε εμπόδια φτάνοντας στους σκοπούς τους ανεξαρτήτως τιμήματος. Ένα τέτοιο πρόσωπο έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στο μέλλον και τεράστια πίστη στις δυνάμεις του. Η επίδραση της δύναμης της αμεροληψίας, πάνω στην προσωπικότητα, τείνει να αποκόψει το άτομο από τους κανόνες της κοινωνικής ζωής και η συνέπεια της διέγερσης των ανώτερων επιπέδων θα οδηγήσει στην πλήρη αδιαφορία για την ευημερία της ύπαρξης. Εδώ θα αναφέρουμε ως ενδεικτικά παραδείγματα τους ήρωες που οι περιπέτειες τους είναι εμπειρίες του Ντάατ, όπως τον Προμηθέα, τον Γκάλαχαντ και τον Περσέα.

Επίσης, πρέπει να αναφέρουμε ότι εδώ παραμονεύει ο κίνδυνος του φανατισμού που έχει τη ρίζα του στην υπερηφάνεια και οδηγεί τελικά σε απομόνωση από κάθε ανθρώπινη επαφή και τελικά στην αυτοκαταστροφή. Ο φανατικός είναι πάντοτε απάνθρωπος, γιατί είναι τόσο περήφανος και εγωκεντρικός μέσα στην υποτιθέμενη ορθότητα των προσωπικών του πεποιθήσεων, ώστε στερείται οίκτου. Η απάθεια, η αδράνεια και η δειλία, εν ολίγοις ο φόβος του μέλλοντος, ανήκουν και αυτά στα ελαττώματα αυτής της σεφίρας. Το κακό έχει την τάση πάντοτε να μεταμφιέζεται σε καλό, αλλά η αλάνθαστη ένδειξη να το διαγνώσουμε είναι η έλλειψη οίκτου, φιλανθρωπίας και αγάπης.

Βιβλιογραφία

    • Ε. Π. Μπλαβάτσκυ, Η Μυστική Δοξασία, Πνευματικός Ήλιος, 2004.
    • Israel Regardie, Η Φιλοσοφική Λίθος και το Δένδρο της Ζωής, Ιάμβλιχος, 2002.
    • Gareth Nnight, Οι Σφαίρες του Δέντρου της Ζωής, Ιάμβλιχος, 2008.
    • Israel Regardie, Η Καββάλλα και τα Σύμβολά της, Ιάμβλιχος, 2002.
    • Dion Fortune, Η Μυστική Καββάλα, Ιάμβλιχος, 1986.

Σύνδεσμοι

• Η Ιστορία της Καββάλα
• Η Μυστηριακή Καββάλα και το Σύστημά της
• Το Ουράνιο Τρίγωνο - (Κέτερ, Χόχμα, Μπίνα)

Ι.Φ.