Πρόκειται για τους πνευματικούς αγγελιαφόρους του Θεού, για όντα τελειοποιημένα, που εκπληρώνουν τέλεια τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν. Δεν γεννιούνται, ούτε πεθαίνουν αλλά παραμένουν απαράλλακτα σε μια εξελισσόμενη τελειότητα μέχρι το τέλος του κάθε Κύκλου της Δημιουργίας. Έχουν αναλάβει το μεγάλο έργο της υλοποίησης του Συμπαντικού Σχεδίου, ως «Οικοδομούντα Πνεύματα», ως χτίστες του μεγάλου Οικοδομήματος και συνδέονται με τη λειτουργία και τη διευθέτηση των μεγάλων φυσικών φαινόμενων, από την αρχή της εκδήλωσής τους.

Θεωρούνται αρχέτυπες αντανακλάσεις του Ενός Αιώνιου Υπέρτατου Όντος, πηγή όλης της δημιουργίας μέσα στο Σύμπαν. Ανήκουν σε κόσμους πνευματικούς, που μόνο μέσω υψηλών καταστάσεων συνείδησης μπορούν να προσεγγιστούν από τον άνθρωπο, που «γεννημένος υπό των πνευμάτων και των αγγέλων έχει την κληρονομιά να γνωρίζει όλα όσα υπάρχουν σε γη και ουρανό» (Θεόφραστος Παράκελσος, Theophrastus Paracelsus). Η βαθύτερη τούτη σχέση μας με τον αγγελικό κόσμο καταμαρτυρείται στις περισσότερες θρησκευτικές παραδόσεις του κόσμου, όπου οι άγγελοι παρουσιάζονται ως διαμεσολαβητές μεταξύ Θεού και ανθρώπου, έχοντας άμεση σχέση με κάθε ανθρώπινη ψυχή ξεχωριστά. Με τη βοήθειά τους το πνεύμα ελευθερώνεται από τα υλικά δεσμά, η ψυχή φωτίζεται και ο άνθρωπος κατανοεί την πραγματική αιτία της ύπαρξής του, προσεγγίζοντας τον τελικό σκοπό του, που είναι το «καθ’ ομοίωσιν» με τον Θεό-Δημιουργό του. Παρόλα αυτά πιστεύεται ότι ακολουθούν μια εξελικτική πορεία τελείως διαφορετική από την ανθρώπινη, αν και παράλληλη.

Αγγελικές Ιεραρχίες

Αναφέρεται πως το αγγελικό βασίλειο είναι τόσο αχανές όσο και το ίδιο το Σύμπαν και πως μέσω αυτού οι αρχές και οι ενεργειακές δυνάμεις του Δημιουργού μεταβιβάζονται σε ολόκληρη την κλίμακα της Δημιουργίας. Στη θρησκευτική και μεταφυσική φιλολογία αναφέρονται οι πλέον σημαντικοί Αρχάγγελοι του ηλιακού συστήματος, απίστευτης δύναμης, που επιτηρούν την εξέλιξη του ηλιακού συστήματος και των πλανητών.

Το έργο των ηλιακών Αρχαγγέλων υποστηρίζεται από τους πλανητικούς Αρχαγγέλους, που συνδέονται με κάθε πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Οι πλανητικοί Αρχάγγελοι αποτελούν ένα σύνολο όντων, το οποίο περιλαμβάνει τους Αρχαγγέλους, τους Αγγέλους και τα Πνεύματα της Φύσης, που βρίσκονται μέσα στο πεδίο του πλανήτη.

Λέγεται πως το έργο των πλανητικών Αρχαγγέλων ενισχύεται από αγγέλους που συνδέονται με την εξέλιξη των τεσσάρων στοιχείων, φωτιάς, γης, αέρα και νερού. Πρόκειται για τους μεγάλους «αγγέλους των στοιχείων», που συνεπικουρούνται από τα ντέβα, τα οποία καθοδηγούν την εξέλιξη ζώων, φυτών και ορυκτών. Ο όρος «ντέβα» είναι ινδουιστικός και χρησιμοποιείται για να περιγράψει είτε τις στοιχειακές υπάρξεις, ή πνεύματα της φύσης, μια μεγάλη ποικιλία αγγελικών όντων που συνδέονται με τη φύση και συνδέονται περισσότερο με τον άνθρωπο, είτε την αγγελική ιεραρχία στην ευρύτερη κλίμακά της.

Στη χριστιανική ορθόδοξη παράδοση, στο έργο του «Περί της Ουρανίας Ιεραρχίας», ο Διονύσιος Αρεοπαγίτης αναφέρεται διεξοδικά στους αγγέλους, τους οποίους αποκαλεί «ουράνιους νόες». Τους διαιρεί σε εννέα τάξεις –Σεραφείμ, Χερουβίμ, Θρόνοι, Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες, Αρχές, Αρχάγγελοι, Άγγελοι– ταξινομημένες σε τρεις τριάδες, των οποίων τα ονόματα αναφέρονται σε Θείες ιδιότητες. Από τη μία αγγελική τάξη το Θείο Φως μεταδίδεται στη άλλη, έως ότου φτάνει στον κόσμο των ανθρώπων φωτίζοντάς τον.

Η πρώτη τριάδα, που βρίσκεται εγγύτερα στον θρόνο του Θεού, σχηματίζεται από τα Σεραφίμ, τα Χερουβίμ και τους Θρόνους. Η δεύτερη τριάδα περιλαμβάνει τις Κυριότητες, τις Δυνάμεις και τις Εξουσίες, ενώ την τρίτη τριάδα απαρτίζουν οι Αρχές, οι Αρχάγγελοι και οι Άγγελοι. Με τους Αγγέλους συμπληρώνονται και ολοκληρώνονται οι τάξεις των «ουρανίων νοών». Είναι τα «αποστελλόμενα πνεύματα» για τη διακονία των ανθρώπων, εξού και η ονομασία τους Άγγελοι, μέσω των οποίων η κοινωνία και η ένωση με τον Θεό καθίσταται ευκολότερη.

Ιεραρχίες αγγελικών όντων υπάρχουν επίσης στη βουδιστική, ινδουιστική και μωαμεθανική θεολογία. Το Ισλάμ έχει τέσσερις Αρχαγγέλους, τους Αζραήλ, Ιζραφήλ, Γαβριήλ και Μιχαήλ. Στον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό στην κορυφή της ιεραρχίας βρίσκονται οι επτά Αρχάγγελοι Γαβριήλ, Ραφαήλ, Μιχαήλ, Ουριήλ, Ζοφιήλ, Ζαντκιήλ και Σαμαήλ, σε κάθε έναν από τους οποίους έχει εκχωρηθεί μία από τις επτά ουράνιες σφαίρες. Ωστόσο, οι γνωστότεροι Αρχάγγελοι είναι οι Μιχαήλ, Γαβριήλ (ο άγγελος του Ευαγγελισμού) και Ραφαήλ.

Στη Δυτική Εσωτερική Παράδοση, η καββαλιστική φιλοσοφία, αναφερόμενη στις αγγελικές ιεραρχίες, περιγράφει δέκα Αρχαγγέλους και δέκα Χορούς Αγγέλων, που συμμετέχουν στην υλοποίηση του Θείου Εξελικτικού Σχεδίου, το οποίο λαμβάνει χώρα σε τέσσερις Κόσμους, που περιλαμβάνουν από δέκα Σφαίρες ύπαρξης:

α. Ατζιλούθ ή Αρχετυπικός Κόσμος, είναι ο Κόσμος των Θεϊκών Εκπορεύσεων.
β. Μπριά ή Κόσμος της Δημιουργίας, είναι ο Κόσμος των Αρχαγγέλων, ή Θρόνων.
γ. Γετζιρά ή Κόσμος της Διαμόρφωσης, είναι ο Κόσμος των Αγγέλων.
δ. Ασσιά ή Υλικός Κόσμος, είναι ο Κόσμος της Δράσης.

Από τούτη τη διάταξη γίνεται αντιληπτό ότι οι αγγελικές ιεραρχίες μεσολαβούν μεταξύ Θεού και Ύλης: Οι δέκα Θεϊκές Εκπορεύσεις εισρέουν στον Κόσμο της Δημιουργίας, όπου δραστηριοποιούνται μέσω του διαλογισμού των δέκα ισχυρών Αρχαγγέλων, που «εκπροσωπούν» τον Θεό, εφαρμόζοντας τις εντολές του. Σε κάθε εκπόρευση του Δέντρου της Ζωής αντιστοιχεί ένας Αρχάγγελος: ο Μέτατρον για το Κέτερ, ο Ρατζιήλ για το Χόχμα, ο Τζαφκιήλ για το Μπίνα, ο Τζαντκιήλ για το Χέσεντ, ο Καμαήλ για το Γκεβούρα, ο Ραφαήλ για το Τίφαρετ, ο Χανιήλ για το Νετζά, ο Μιχαήλ για το Χοντ, ο Γαβριήλ για το Γεσούντ και ο Σανταλφόν για το Μαλκούτ. Ο Αρχάγγελος της κάθε Σφαίρας είναι εκείνο το ισχυρό πνευματικό ον στο οποίο προσωποποιούνται οι δυνάμεις που οικοδομούν το αντίστοιχο επίπεδο εξέλιξης.

Στη συνέχεια, στον Κόσμο της Διαμόρφωσης, οι Θείες Εκπορεύσεις εκδηλώνονται μέσα από τους Χορούς των αναρίθμητων Αγγέλων, που υλοποιούν τις Θεϊκές Εντολές. Οι Χοροί των Αγγέλων ονομάζονται επίσης και Αγγελικά Τάγματα ή Αγγελικές Στρατιές (ή ακόμα και Ντέβας, Αρχές, Εξουσίες, Δυνάμεις, ανάλογα με την ορολογία που χρησιμοποιείται σε κάθε παράδοση). Οι Άγγελοι λέγεται πως βρίσκονται κάτω από την εποπτεία των Αρχαγγέλων, των οποίων και εκτελούν τις οδηγίες.

Στο έργο της «Μυστική Δοξασία», η Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ (Helena P. Blavatsky) αναφέρει ότι «οι επτά άγγελοι που προΐστανται στους επτά πλανήτες, είναι οι δομητές του Σύμπαντος. Είναι οι φυσικοί φύλακες των επτά περιοχών του πλανητικού μας συστήματος»[1]. Επίσης, στο «Κοσμικό Δόγμα» της Ντίον Φόρτσιουν (Dion Fortune), αναφέρεται πως κάθε πλανήτης στη διάρκεια της εξέλιξής του καθοδηγείται από μια Αρχαγγελική Διάνοια, ή Αρχάγγελο, που έχει αναλάβει αυτό το καθήκον. Εκείνος που εκχωρήθηκε στη γη είναι γνωστός στη Δύση με το όνομα Σανταλφόν. Δραστηριοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της Λεμουριανής Περιόδου, όταν πρωτάρχισε να χρησιμοποιείται στον πλανήτη η φωτιά.

Ένας πιο σύγχρονος ερευνητής του εσωτερισμού, ο διορατικός θεοσοφιστής Τζόφρεϊ Χόντσον (Geoffrey Hodson), συνέλαβε την ταξινόμηση της αγγελικής στρατιάς σε βαθμίδες ως εξής: άγγελοι ισχύος, που διδάσκουν στους ανθρώπους πώς να απελευθερώνουν πνευματική ενέργεια, άγγελοι θεραπευτές, άγγελοι φύλακες του οίκου, που προστατεύουν την οικογενειακή εστία από κινδύνους, ασθένειες και κακοτοπιές, άγγελοι δομητές που τελειοποιούν και εμπνέουν στους κόσμους της σκέψης, του συναισθήματος και της σάρκας, άγγελοι της φύσης, τα στοιχειακά πνεύματα, άγγελοι της μουσικής και άγγελοι της ομορφιάς και της τέχνης.

Ο Χόντσον οραματιζόταν τους ανθρώπους και τους αγγέλους σαν «δύο κλάδους στην οικογένεια του Θεού», που χρειάζεται να εργαστούν από κοινού για το πνευματικό όφελος της ανθρωπότητας. Σημαντικοί ερευνητές στον χώρο του εσωτερισμού, που ανέπτυξαν τους δικούς τους ιδιαίτερους τρόπους επαφής με αγγελικές οντότητες, υπήρξαν ο Εμμανουήλ Σβέντενμποργκ (Emmanuel Swedenborg) και ο Ρούντολφ Στάινερ (Rudolf Steiner).

Αναφέρεται, επίσης, μια πανάρχαια συνάφεια μεταξύ αστρολογίας και αγγέλων. Οι μελετητές της αστρολογίας συσχέτισαν τους πλανήτες με ορισμένους Αρχαγγέλους. Μια τέτοια περίπτωση είναι η εξής: Ζαφκιήλ-Κρόνος, Ζαδκιήλ-Ζευς, Σαμαήλ-Άρης, Ραμαήλ-Ήλιος, Χανιήλ-Αφροδίτη, Μιχαήλ-Ερμής και Γαβριήλ-Σελήνη[2].

Αγγελικά Όντα στις Παραδόσεις

Η πίστη στα αγγελικά όντα αναπτύχθηκε στην αρχαία Περσία και αφομοιώθηκε στη συνέχεια από τον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό. Για παράδειγμα, οι Χερουβίμ (ή Κερουμπίμ, ή Κερούμπς) των Ασσυρίων της αρχαίας Μεσοποταμίας, που απεικονίζονταν ως τεράστιες φτερωτές μορφές μπροστά από ναούς και ανάκτορα και ως φύλακες του Δέντρου της Ζωής, εμφανίζονται στη Γένεση ως Φύλακες άγγελοι οπλισμένοι με φλεγόμενα ξίφη, ανατολικά της Εδέμ και αργότερα, στον άνω Παράδεισο, ως αρματηλάτες του Θεού. Στην Αρχαία Ελλάδα, ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας πίστευαν στους αγγέλους. Ο Αριστοτέλης τους ονόμαζε διάνοιες. Αλλά και ο Σωκράτης, είχε το δαιμόνιό του, ένα συνοδευτικό πνεύμα, η φωνή του οποίου τον προειδοποιούσε κάθε φορά που επρόκειτο να πάρει μια λάθος απόφαση.

Οι Γνωστικοί, επηρεασμένοι από τις περσικές παραδόσεις, έδιναν ιδιαίτερη έμφαση στις Ιεραρχίες των αγγέλων, για τους οποίους πίστευαν ότι ενοικούν σε έναν κόσμο μυστικού φωτός, μεταξύ του επίγειου κόσμου και της «Υπερβατικής Αναίτιας Αιτίας». Κατά τον Άγιο Αυγουστίνο «κάθε ορατό πράγμα σε αυτόν τον κόσμο βρίσκεται κάτω από τη φροντίδα ενός αγγέλου». Στην αλχημεία, ο άγγελος συμβολίζει την εξιδανίκευση, τη διαδικασία της μεταστοιχείωσης προς μια πνευματική αρχή, όπως χαρακτηριστικά παρουσιάζεται στο αλχημικό έργο «Viatorium Spagyricum» (1575)[3] του Χέμπραντ Γιαμστάλερ (Herbrandt Jamsthaler).

Παρ' όλο που τα αγγελικά όντα απεικονίζονται ανθρωπομορφικά, δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι αντιστοιχεί στη φύση τους η ζωή και η συνείδηση όπως εμείς τη γνωρίζουμε. Όπως, εξάλλου, προαναφέρθηκε αποτελούν φυσικές δυνάμεις. Κατά την Ντίον Φόρτσιουν μια αγγελική ύπαρξη θα μπορούσε να οριστεί σαν κοσμική δύναμη, που εμφανίζεται στην ψυχική μας συνείδηση με κάποιον φαινομενικό φορέα εκδήλωσης, με μια ορισμένη μορφή που δημιουργείται από την ανθρώπινη φαντασία.

Αυτός είναι και ο λόγος που κατά την ιουδαϊκή θεολογία οι άγγελοι δεν μπορούν να αποκαλύψουν την αληθινή τους μορφή στον άνθρωπο. Επειδή ακριβώς ανήκουν σε μια διαφορετική διάσταση, πέρα από τον κόσμο της ανθρώπινης δράσης και των πεπερασμένων πραγμάτων, όπου οι αισθήσεις και τα όργανα της αντίληψης του ανθρώπου αδυνατούν να συλλάβουν. Πρόκειται για αγνά αόρατα πνεύματα, ασώματα, δίχως φύλο. Στο Σεφέρ Χα Ζοχάρ (Η Βίβλος της Λαμπρότητας), ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της καββαλιστικής κοσμοθεωρίας, αναφέρεται ότι «οι άγγελοι λαμβάνουν διαφορετικές μορφές, όντας μερικές φορές θηλυκοί και άλλοτε αρσενικοί».

Κατά τον Αρεοπαγίτη οι λέξεις και οι περιγραφές που συνοδεύουν τις υπερκόσμιες ουράνιες ιεραρχίες των αγγέλων είναι μόνο αισθητά μέσα και σύμβολα, που επιχειρούν να περιγράψουν την απερίγραπτη Θεία Δόξα, της οποίας μια παροδική ματιά μπορούμε μόνο να έχουμε. Μέσω αυτών των ιερών συμβόλων προσεγγίζουμε, ανάλογα με την ικανότητά μας, την βαθύτερη ουσία των ουράνιων αυτών Ιεραρχιών.

Η Λειτουργία και το Έργο τους

Οι αρμοδιότητες των αγγέλων είναι πολλαπλές, ανάλογα με το υπούργημα και την βαθμίδα τους. Έχουν θεωρηθεί σαν φωτεινοί ενεργειακοί αξιωματούχοι που ενυπάρχουν πίσω από όλα τα φαινόμενα και εργάζονται τόσο με τη φύση όσο και με τον Κόσμο, καθοδηγώντας την εξέλιξη της ζωής. Μία από τις πλέον σημαντικές θεωρείται εκείνη του αγγελιαφόρου ή διαμεσολαβητή μεταξύ των ανώτερων πνευματικών κόσμων και του κόσμου της ανθρώπινης δράσης. Εξού και το όνομα «άγγελος», από το λατινικό «angelus», που σημαίνει φορέας μηνυμάτων. Οι αρχαίοι Εβραίοι απέδιδαν τον όρο «malakh», που σημαίνει «άγγελος», σε κάθε οντότητα η οποία μετέφερε θεϊκά μηνύματα στον κόσμο. Κυρίως υπηρετούν τον Θεό, καθώς «περιφέρονται γύρω από τον ιερότατο Θρόνο», ενώ οι αποστολές τους έχουν δύο κατευθύνσεις, καθώς δύναται να λειτουργούν είτε ως απεσταλμένοι του Θεού, μεταφέροντας εικόνες και υποδείξεις, που οδηγούν τον άνθρωπο να πράξει το σωστό, είτε ως σύνδεσμοι του γήινου κόσμου με τον Δημιουργό του.

Τα βιβλία της Εβραϊκής Βίβλου και της Παλαιάς Διαθήκης περιέγραψαν τους αγγέλους του Θεού ως πρεσβευτές Του, που υλοποίησαν τις «εντολές» Του, και οι οποίοι έλαβαν κατά καιρούς ειδικά αξιώματα, όσον αφορά τους ανθρώπους και τις κοσμικές υποθέσεις, ως φύλακες, σύμβουλοι, ερμηνευτές, πνευματικοί οδηγοί, παρηγορητές, κριτές, πολεμιστές. Ανταποκρίνονται στις επικλήσεις τους, όταν αυτές διατυπώνονται σωστά και σε κατάλληλες συνθήκες. Για παράδειγμα, η πεποίθηση ότι οι άγγελοι δύναται να είναι οδηγοί και μεσολαβητές υπέρ των ανθρώπων φαίνεται στον Ιώβ (33: 23-6), ενώ στον Δανιήλ (10:13) οι άγγελοι έχουν επιληφθεί του καθήκοντος ορισμένων χωρών. Ορισμένοι Αρχάγγελοι θεωρείται πως προΐστανται της πρόοδου της ανθρώπινης εξέλιξης και πολιτιστικής ανέλιξης, διοχετεύοντας την ιδιαίτερη ενέργειά τους για το καλό της ανθρωπότητας.

Οράματα με αγγέλους προοιώνιζαν συνήθως κάποιο συμβάν ή εκλαμβάνονταν ως θαύμα, ενώ απέδιδαν στα όντα αυτά θεραπευτικές επιδράσεις. Στην εσωτερική παράδοση, οι άγγελοι καλούνται να βοηθήσουν εκείνον που τους επικαλείται ώστε να ενισχύσει την πίστη του ή να τον θεραπεύσει. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ένας άγγελος ή μια στρατιά αγγέλων ανέστρεψαν την έκβαση μιας μάχης, καταλάγιασαν θύελλες, μετέφεραν αγίους στον Ουρανό, απέτρεψαν λοιμούς, έθρεψαν ερημίτες, βοήθησαν γεωργούς. Ο ταλμουδικός άγγελος Βεν Νεζ εμπόδισε τον αφανισμό της γης συγκρατώντας τον Νότιο Άνεμο με τις φτερούγες του, ενώ ο Αρχάγγελος Μιχαήλ έλεγχε τις κακές επιρροές που θα μπορούσαν να διαφύγουν και να διεισδύσουν στον κόσμο των ανθρώπων.

Φύλακας Άγγελος

                        «Θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια Αρχαγγελική Διάνοια ως οντότητα που προσφέρει
                       προστασία, αγάπη και αφοσίωση σε κάθε δημιούργημα που ζει επάνω στη γη, αφού κάθε
                       πλάσμα είναι μέρος της.

   Μπορεί να καθοδηγήσει τον άνθρωπο έμμεσα, μέσω της Πλανητικής Ύπαρξης, ή άμεσα, 
   αν έχει επαφή με αυτή τη Διάνοια κι έχει κατορθώσει με προσωπικό αγώνα τη διατήρηση
   της άμεσης επαφής μαζί Της».

                                           Ντίον Φόρτσιουν, Το Κοσμικό Δόγμα

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό έργο, το οποίο σύμφωνα με τις θρησκείες και τις παραδόσεις των λαών φαίνεται να εκτελούν τα αγγελικά όντα είναι εκείνο του φύλακα. Εξού και ο Άγιος Φύλακας Άγγελος, που προστατεύει και καθοδηγεί ένα συγκεκριμένο άτομο σε ολόκληρη τη ζωή του, αλλά και μια ομάδα, ένα βασίλειο ή ακόμα και μια ολόκληρη χώρα. Μια κοινή πίστη μεταξύ των λαών της Ανατολής και της Δύσης είναι ότι προστατεύει τα πρόσωπα που ο Θεός του αναθέτει[4]. Κατά τον Διονύσιο Αρεοπαγίτη ο Φύλακας Άγγελος μάς προσφέρεται προκειμένου να πορευτούμε προς τη Θεία τελειότητα.

Η πίστη στον Φύλακα Άγγελο εντοπίζεται σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο. Απαντάται, για παράδειγμα, στους «Arda Fravaš», τους Άγιους Φύλακες Αγγέλους του Ζωροαστρισμού. Σύμφωνα με το βαβυλωνιακό Ταλμούδ, τα ανθρώπινα όντα καθοδηγούνται και προστατεύονται από Αγγέλους, οι οποίοι συνδέουν τη γη με τον Θεό. Η ιδέα περί Φυλάκων Αγγέλων που ορίζονται από τον Θεό για να προσέχουν τους ανθρώπους, υποστηρίχθηκε και από την αρχαία ιουδαϊκή παράδοση, ενώ συνέχισε να διατηρείται ζωντανή στον ύστερο και στον σύγχρονο ιουδαϊσμό. Για παράδειγμα, η Λάιλα (Lailah) αναφέρεται ως ένας Άγγελος που υπηρετεί ως φύλακας καθ’ όλη τη ζωή ενός ατόμου, από τη σύλληψη έως τον θάνατο, ενώ οδηγεί την ψυχή στη μετά θάνατον ζωή.

Η αντίληψη περί Φύλακα Αγγέλου ενυπάρχει στο πνεύμα της χριστιανικής εκκλησίας, Καθολικής και Ορθόδοξης, καθώς και στα περισσότερα επιμέρους χριστιανικά δόγματα. Στην Παλαιά Διαθήκη, η έννοια του Φύλακα Αγγέλου είναι σαφώς παρούσα, ωστόσο καταγράφεται με μεγαλύτερη ακρίβεια στην Καινή Διαθήκη, όπου γίνεται σαφές πως βασικός ρόλος του Φύλακα Αγγέλου είναι να οδηγήσει τους ανθρώπους στη Βασιλεία των Ουρανών[5]. Στο βιβλίο της Εξόδου (23:20-21), ο Γιαχβέ δηλώνει στον Μωυσή: «Ἰδού, ἐγώ ἀποστέλλω ἄγγελον ἔμπροσθέν σου διά νά σέ φυλάττῃ ἐν τῇ ὁδῷ, καί νά σέ φέρῃ εἰς τόν τόπον τόν ὁποίον προητοίμασα».  

Ο πρώτος Χριστιανός θεολόγος που σκιαγράφησε τον Φύλακα Άγγελο με συγκεκριμένο τρόπο ήταν ο βενεδικτίνος μοναχός και λόγιος Ονώριος του Άουτουν (Honorius of Autun), μια αινιγματική μορφή, που έζησε τον 12^ο αιώνα. Υποστήριζε την άποψη πως από τη στιγμή της ενσάρκωσής της κάθε ψυχή έχει ανατεθεί σε έναν Φύλακα Άγγελο[6]. Ο Θωμάς Ακινάτης (Thomas Aquinas), της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, του Τάγματος των Δομινικανών, που έζησε κατά τον 13^ο αιώνα, συμφώνησε με τον Ονώριο, διακηρύσσοντας ότι «σε αυτόν τον δρόμο ο άνθρωπος απειλείται από πολλούς κινδύνους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, για τον λόγο αυτό ένας Άγγελος ανατίθεται σε κάθε άνθρωπο ως προστάτης, για όσο είναι οδοιπόρος».

Στην αναφορά του αλχημιστή Αθανάσιου Κίρχερ για το ταξίδι του στους πλανήτες, «οι Φύλακες Άγγελοι όλων των αρετών» βρίσκονται να διαμένουν «στις όχθες των Ηλυσίων του πλανήτη Δία». (Παρ. Kircher, Oedipus Aegyptiacus.) Στο Ενωχικό Σύστημα του αποκρυφιστή του 16ου αιώνα Τζον Ντι (Dr John Dee) ο Άγιος Φύλακας Άγγελος θεωρείτο αγγελιαφόρος του Θεού και ένας από τους Αγγέλους Του, μια ιδέα σύμφωνη με τις μεταγενέστερες διδασκαλίες του συγγραφέα και αποκρυφιστή Άλιστερ Κρόουλι (Aleister Crowley).

Πολύ αργότερα, ο Κρόουλι κατέστησε την έννοια του «Άγιου Φύλακα Αγγέλου» ευρύτερα γνωστή, μέσω του θρησκευτικού-φιλοσοφικού του συστήματος «Thelema» (Θέλημα, που σημαίνει Θέληση). Ο Κρόουλι φαίνεται πως θεωρούσε τον Φύλακα Άγγελο αντίστοιχο με το Γκένιους (Genius) του Ερμητικού Τάγματος της Χρυσαυγής, το Αυγοειδές του Ιάμβλιχου, το Άτμαν του ινδουισμού και το Δαίμονα των αρχαίων Ελλήνων. Δανείστηκε τον όρο από το Γκριμουάρ (Grimoire, εξελλ. Γριμόριο) «Η Ιερή Μαγεία του Αμπραμελίν του Μάγου» (Abramelin the Mage).

Σε ορισμένα μάλιστα παρακλάδια του αποκρυφισμού, σε αγγλόφωνες και μη χώρες, η ιδέα περί Άγιου Φύλακα Αγγέλου έχει καταστεί σήμερα τόσο δημοφιλής, ώστε η συντομογραφία «HGA», που σημαίνει «Holy Guardian Angel» (Άγιος Φύλακας Άγγελος) να έχει υιοθετηθεί ευρύτατα.

Φύλακας Άγγελος στην Εσωτερική Παράδοση

Στο έργο του Γκάρεθ Νάιτ (Gareth Knight) Οι Ατραποί της Σοφίας αναφέρεται πως ο Άγιος Φύλακας Άγγελος σχηματίζεται απευθείας από τον Θεό και εκδηλώνεται κατά την έναρξη του Χρόνου της Δημιουργίας μέσα από τον ίδιο τον Θεό. Περιγράφεται ως «Σκεπτομορφή του Θεού» –μια σκέψη δηλαδή που έχει πάρει μορφή και ζωή– η οποία εντυπώνεται συλλογικά στους «Θείους Σπινθήρες του Θεού», που συνθέτουν κατά τα λεγόμενα ένα «Σμήνος» και αποτελούν τη βάση της ανθρωπότητας. Στη συνέχεια, όταν το «Σμήνος των Θείων Σπινθήρων» διαχωρίζεται, για να βιώσει την ατομική εμπειρία της εκδηλωμένης ζωής, ο Άγιος Φύλακας Άγγελος διαλύεται και κάθε κομμάτι του συνδέεται με καθένα ξεχωριστό Θείο Σπινθήρα.

Η Ντίον Φόρτσιουν, προγενέστερη του Γκάρεθ Νάιτ, της ίδιας ωστόσο γραμμής σκέψης, αναφέρει σχετικά: «Οι Φύλακες Άγγελοι είναι ενσωματώσεις της Λογοϊκής Θέλησης, διαχωρισμένες σε οντότητες, όπου καθεμιά προσκολλήθηκε σε κάθε ανθρώπινη μονάδα, όταν έλαβε χώρα η πνευματική διαφοροποίηση». Ο Άγιος Φύλακας Άγγελος, θα μπορούσε να θωρηθεί ως το τμήμα του ανθρώπινου όντος που αποκαλύπτει στον άνθρωπο τον σκοπό του στην εκδήλωση, σύμφωνα με το Θείο Σχέδιο.

Στο απόκρυφο φιλοσοφικό σύστημα της Καββάλα η ύψιστη Πνευματική Εμπειρία που ο άνθρωπος μπορεί να πετύχει στη Σεφίρα του Μαλκούτ, επάνω στο Δέντρο της Ζωής, είναι η «Γνώση και Συνομιλία» με τον Άγιο Φύλακα Άγγελο. Λέγεται πως δεν πρόκειται απλά για ένα όραμα, αλλά για μια συνειδητοποίηση του αληθινού πεπρωμένου που κάθε άνθρωπος έχει να εκπληρώσει ως εξελικτικό του έργο, και εκδηλώνεται ως εσωτερική παρόρμηση προς μια ορισμένη μορφή δράσης. Μερικές φορές, η παρόρμηση αυτή μπορεί να γίνει αντιληπτή σαν μια ξεχωριστή οντότητα, όπως στην περίπτωση του Σωκράτη και του «δαιμονίου» του, το οποίο πιθανότατα ήταν μια όψη του Αγίου Φύλακα Αγγέλου του.

Τέλος, στο Εσωτερικό Τάγμα που ο Κρόουλι είχε ιδρύσει, ένας από τους πλέον σημαντικούς στόχους ήταν η «Γνώση και Συνομιλία» με τον Άγιο Φύλακα Άγγελο, η συνειδητή σύνδεση με αυτήν την πλέον αληθινή θεϊκή φύση του ανθρώπου. Θεωρούσε, ωστόσο, πως δεν υπάρχουν ακριβείς κανόνες βάση των οποίων επιτυγχάνεται η «Γνώση και Συνομιλία» με τον Άγιο Φύλακα Άγγελο.

Κάθε άνθρωπος αναπτύσσει τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. Κάποιοι θεωρούν ότι η επαφή με τους Αγγέλους μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας ιδιαίτερης, εξυψωμένης μυστικιστικής κατάστασης, ως ένα δώρο της χάρης του Θεού, ένα χάρισμα. Η προσευχή συχνά αποτελεί ένα μέσο για την επίτευξη αυτής της ευλογίας.

Άγγελε του Θεού, που είσαι
ο φύλακάς μου, φώτιζέ με,
φύλαγέ με, στήριζέ με και
διεύθυνέ με, αφού σε σένα με
εμπιστεύθηκε η ουράνια
ευσπλαχνία. Αμήν.[7]

Ανοίγοντας ως άνθρωποι τον εαυτό μας στη διαίσθησή μας, θα μπορούσαμε να προσλάβουμε αυτή τη θεία χάρη, τη σοφία, την έμπνευση και την αγάπη που οι άγγελοι έχουν να μοιραστούν μαζί μας. Ως φύλακες, βοηθούν στην πορεία της ανθρώπινης ανάπτυξής μας στο συχνά δύσκολο μονοπάτι της ζωής μέσα στην καθημερινότητα. Αποτελούν μέρος μιας άλλης πραγματικότητας, ενεργώντας σε ένα υψηλό πνευματικό επίπεδο. Διαμέσου εκείνων καλούμαστε να αποδεσμευτούμε από τη βαριά ύλη που μας κρατάει και να φτάσουμε στις κορυφές των Ουρανίων Ιεραρχιών. Θα μπορούσαμε τότε να συλλάβουμε την ύπαρξη διαστάσεων και κόσμων διαφορετικών από τον δικό μας, δυνάμεων και διανοιών έξω από την τωρινή μας κατανόηση.

Σημειώσεις

[1]. Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ, Μυστική Δοξασία, ΙΙΙ. 115.
[2]. Γράβιγγερ, Πέτρος, Εγκυκλοπαίδεια Εσωτερισμού και Αποκρύφου Γνώσεως, Εκδόσεις Διμελή, Αθήνα 2009,
      σελ. 54.
[3]. Cirlot, Juan Eduardo, Το Λεξικό των Συμβόλων, Εκδόσεις Κονιδάρη, Αθήνα 1995, λήμμα Άγγελος, σελ. 69.
[4]. Fortune, Dion, Πρακτικός Εσωτερισμός, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 1990, σελ. 148.
[5]. Στην προς Εβραίους Επιστολή 1:14 αναφέρεται: «Όλοι οι άγγελοι είναι πνεύματα υπηρετικά, τα οποία
      αποστέλλονται από τον Θεόν, δια να εξυπηρετούν αυτούς, που μέλλουν να κληρονομήσουν την σωτηρίαν».
[6]. New Advent, Catholic Encyclopedia, Honorius of Autun. Ανακτήθηκε: Σεπτέμβρη 2019.
[7]. Πηγή προέλευσης: «Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας, Σύνοψη».

 Βιβλιογραφία

• Αγ. Διονύσιος Αρεοπαγίτης, Περί της Ουρανίας Ιεραρχίας.
• Γράβιγγερ, Πέτρος, Εγκυκλοπαίδεια Εσωτερισμού και Αποκρύφου Γνώσεως, Εκδόσεις Διμελή, Αθήνα 2009.
• Davidson, Gustav, Λεξικό των Αγγέλων, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2012.
• Fortune, Dion, Το Κοσμικό Δόγμα, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 2008.
• Fortune, Dion, Πρακτικός Εσωτερισμός, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 1990.
• Guiley, Rosemary Ellen, Harper’s Εγκυκλοπαίδεια Μυστικιστικών και Παραφυσικών Εμπειριών, Εκδόσεις
   ANUBIS, Θεσσαλονίκη 1994.
• Knight, Gareth, Οι Σφαίρες του Δέντρου της Ζωής, Εκδόσεις Ιάμβλιχος, Αθήνα 2008.
• Nathaniel, Altman, Το Βιβλίο των Ντέβα, Εκδόσεις Καστανιώτης, Αθήνα 2000.

Σύνδεσμοι

• Wikipedia, Λήμμα Holy Guardian Angel. 
• Wikipedia, Λήμμα Guardian Angel.

Α.Μ.